Η απειλή της Gazprom για έκρηξη των τιμών του φυσικού αερίου ακόμα και στα 400 ευρώ η μεγαβατώρα φέρνει σύγκρυο στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ακόμα και αν δεν το ομολογούν.
Αν με την τιμή του φυσικού αερίου στα 200 ευρώ η μεγαβατώρα, οι τιμές χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας στη Γερμανία έχουν εξαπλασιαστεί σε ετήσια βάση, πυροδοτώντας καθίζηση του δείκτη οικονομικού κλίματος (ιστορικό χαμηλό 2008), βαθιά ανησυχία για το μέγεθος της επαπειλούμενης ύφεσης και κοινωνικές αντιδράσεις, μπορεί κανείς να αντιληφθεί τι θα σήμαινε έκρηξη τιμών στα 400 ευρώ. Χώρια ο πονοκέφαλος της επάρκειας...
Στην Αθήνα, κορυφαία στελέχη του υπουργείου Οικονομικών ακόμα και στη διάρκεια των ολιγοήμερων διακοπών του δεκαπενταύγουστου δεν πήραν τα μάτια τους από την εξέλιξη των τιμών του φυσικού αερίου στο Ολλανδικό χρηματιστήριο. Παρακολούθησαν με τρόμο, τη χθεσινή έκρηξη τιμών ακόμα και πάνω από τα 251 ευρώ η μεγαβατώρα – πέρυσι τέτοια μέρα 28 ευρώ- και ετοιμάζονται να αναθεωρήσουν δραστικά προς τα πάνω το μηνιαίο κόστος για τον προϋπολογισμό προκειμένου να σβήσει η φωτιά στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Κοντά στις 20 του μήνα, η ανακοίνωση των νέων τιμολογίων από τους παρόχους και των κρατικών επιδοτήσεων για τον Σεπτέμβριο αναμένεται να αναδείξουν ανάγλυφα το μέγεθος των πρόσθετων επιβαρύνσεων .
Οι λογαριασμοί του υπουργείου Οικονομικών για το δημοσιονομικό κόστος της παρέμβασης στα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας ώστε αυτά να διατηρούνται σε επίπεδα κοντά στο 90% των αντίστοιχων προ κρίσης, είχε κοστολογηθεί στο 1,1 δισ. ευρώ για το δεύτερο εξάμηνο του έτους, έχοντας ως βάση αναφοράς τιμή φυσικού αερίου στα 100 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Τον Αύγουστο μόνο «φαγώθηκαν» 200 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό δεν αποκλείεται ακόμα και να αγγίξει τα 400 εκατ. ευρώ τους επόμενους μήνες. Όσα περισσότερα απαιτούν οι λογαριασμοί του ρεύματος, τόσο θα περιορίζεται ο περιβόητος δημοσιονομικός χώρος για έξτρα παροχές έως το τέλος του έτους.
Τα «κλειδωμένα» μέτρα
Οι ανακοινώσεις για την πορεία των εσόδων με την υπέρβαση κατά περίπου 5 δισ. ευρώ τόσο στα καθαρά του προϋπολογισμού όσο και τα φορολογικά έσοδα, έδωσαν τον «αέρα» που χρειαζόταν για να υποστηριχθεί το νέο αφήγημα παροχών από την κυβέρνηση. Ήδη ορισμένα μέτρα θεωρούνται «κλειδωμένα» ενώ οι τελικές αποφάσεις -προφανώς- θα ληφθούν στο Μέγαρο Μαξίμου. Ο συμπληρωματικός προϋπολογισμός κοντά στα 2 δισ. ευρώ αναμένεται στη Βουλή λίγο πριν ή λίγο μετά τη ΔΕΘ όπου ο Πρωθυπουργός αναμένεται να ανακοινώσει μέτρα και ελαφρύνσεις σε δύο «δόσεις». Η πρώτη φάση, έως το τέλος του έτους ενσωματώνει παρεμβάσεις που έχουν να κάνουν κυρίως με την ακρίβεια, ενεργειακή και μη, ενώ στη δεύτερη φάση, το 2023 έρχονται τα πιο μόνιμα μέτρα.
Στο πρώτο πακέτο, οι πολίτες μπορούν να περιμένουν:
- νέα επιταγή ακρίβειας διότι ο πληθωρισμός αν και «λαβώθηκε» στο 11,6% τον Ιούλιο, παραμένει εφιάλτης.
- νέο κύκλο Fuel Pass για το τελευταίο τρίμηνο του έτους, εκτός κι αν οι τιμές των καυσίμων κάνουν ελεύθερη πτώση (93 δολάρια το βαρέλι χθες αλλά η μέση τιμή της αμόλυβδης παραμένει άνω των 2 ευρώ)
- αναδρομικά στους συνταξιούχους που δικαιώθηκαν με την απόφαση του ΣτΕ για τις περικοπές σε επικουρικές και δώρα για το επίμαχο 11μηνο Ιουνίου 2015-Μαϊου 2016 και
- κάλυψη με όποιο δημοσιονομικό κόστος του μεγαλύτερου μέρους των επιβαρύνσεων στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας από το άλμα των τιμών του φυσικού αερίου.
Για το 2023 ακολουθούν:
- κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για όλους, με την απαλλαγή από τη μνημονιακή βάσανο τόσο των δημοσίων υπαλλήλων όσο και των συνταξιούχων δημοσίου και ιδιωτικού τομέα
- αύξηση των συντάξεων για όσους δεν έχουν προσωπική διαφορά κατά τουλάχιστον 6%
- νέα αύξηση του κατώτατου μισθού σε τουλάχιστον 751 ευρώ
- «λίφτινγκ» στο τέλος επιτηδεύματος το οποίο παρά τα όσα έχουν ακουστεί δεν προκύπτει να καταργείται ή να μειώνεται οριζόντια για το επόμενο έτος.
Στο μέτωπο των «εκπλήξεων» παίζουν δυνατά οι παρεμβάσεις επιδότησης στέγης για νέα ζευγάρια αλλά και μια νέα μείωση φόρου για επιχειρήσεις μαζί με την προτροπή για ουσιαστικές αυξήσεις των μισθών στον ιδιωτικό τομέα.
Μετρημένα κουκιά
Κόντρα στις εντυπώσεις που προκαλεί η υπέρβαση των εσόδων κατά 5 δισ. ευρώ, στο υπουργείο Οικονομικών γνωρίζουν πολύ καλά ότι περιθώριο για αλόγιστες παροχές δεν υπάρχει. Μεγάλο μέρος της υπέρβασης των εσόδων σχετίζεται με τον τουρισμό, ένα άλλο κομμάτι με την ακρίβεια και τις αυξημένες εισπράξεις ΦΠΑ, οι αλλαγές στο χρονισμό των δόσεων ΕΝΦΙΑ και τελών κυκλοφορίας προκαλούν εντυπώσεις, αλλά καμία εγγύηση δεν μπορεί να υπάρξει αυτή την ώρα πως το ράλι των εσόδων θα συνεχιστεί και το 2023. Από την πρώτη ανάλυση των εσόδων του Ιουλίου πάντως προκύπτει ένα εντυπωσιακό εύρημα.
Οι εισπράξεις από επιστρεπτέα προκαταβολή έφτασαν τα 897 εκατ. ευρώ, όταν η μηνιαία δόση ήταν μόλις 27 εκατ. ευρώ. Οι υπερ-πληρωμές του Ιουλίου αναδεικνύουν σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Οικονομικών τρία στοιχεία:
- Ελεύθεροι επαγγελματίες και επιχειρήσεις-λήπτες επιστρεπτέας προκαταβολής σε μεγάλο ποσοστό είχαν τη δυνατότητα να πληρώσουν εφάπαξ προκειμένου να πάρουν την έξτρα έκπτωση 15%, έχουν πειστεί ότι δεν πρόκειται να υπάρξει νέο «κούρεμα» επιστρεπτέας και προτιμούν να ξεμπερδεύουν με τις υποχρεώσεις τους αναδεικνύοντας μια ουσιαστική βελτίωση της κουλτούρας πληρωμών.
- Από τα 3,3 δισ. ευρώ των βεβαιωμένων οφειλών επιστρεπτέας στο ταμείο θα μπουν τελικά πολύ περισσότερα από τα 2,4 δισ. ευρώ που υπολογιζόταν. Οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις επιστρεπτέας ή αλλιώς η «φύρα» από 27% που υπολογιζόταν τώρα περιορίζεται σε 15%.
- Μόνο από την επιστρεπτέα, ο προϋπολογισμός βάζει στην άκρη έξτρα έσοδα 130 εκατ. ευρώ μέχρι τώρα.