Ζοφερό σκηνικό εξυφαίνεται στην προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας, συνομολογούν ΡΑΕ και φορείς της αγοράς. O Ρυθμιστής αναγνωρίζει τα προβλήματα ρευστότητας και τις δυσλειτουργίες που αντιμετωπίζουν οι εταιρίες προμήθειας, για τα οποία προειδοποιούν εδώ και καιρό οι εκπρόσωποι του κλάδου. Προβλήματα τα οποία οξύνονται λόγω των κυβερνητικών παλινωδιών και πολιτικών, με κίνδυνο να «τιναχτεί στον αέρα» η προμήθεια ηλεκτρισμού και να επαναληφθούν φαινόμενα τύπου Energa και Hellas Power.
Ο πρόεδρος της ΡΑΕ, Αθανάσιος Δαγούμας, έστειλε στις 28 Ιουλίου επιστολή προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στην οποία περιγράφει με μελανά χρώματα την κατάσταση στη λιανική αγορά ηλεκτρισμού, υιοθετώντας επί της ουσίας τις θέσεις που έχουν εκφράσει οι εκπρόσωποι της αγοράς, αλλά και μεμονωμένα πάροχοι ηλεκτρισμού. Την προηγούμενη Παρασκευή, 5 Αυγούστου, ο Ελληνικός Σύνδεσμος Προμηθευτών Ενέργειας (ΕΣΠΕΝ) μαζί με τον Ελληνικό Σύνδεσμο Ανεξάρτητων Εταιριών Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΑΗ) έστειλαν κοινή επιστολή προς τα υπουργεία, ΠΕΝ και Οικονομικών, με την οποία επανέρχονται στα προβλήματα που αντιμετωπίζει το λιανεμπόριο ηλεκτρισμού, ζητώντας λύσεις «εδώ και τώρα». Ουσιαστικά η κοινή επιστολή ΕΣΠΕΝ-ΕΣΑΗ, έρχεται να στηρίξει τα όσα αναφέρει και η ΡΑΕ.
Δύο είναι τα κύρια ζητήματα που θίγονται στις επιστολές ΡΑΕ και ΕΣΠΕΝ-ΕΣΑΗ.
Πρώτον, η καθυστέρηση της πολιτείας να αποδώσει έγκαιρα στους παρόχους τα ποσά των επιδοτήσεων προκειμένου να πιστωθούν στους λογαριασμούς ρεύματος και φυσικού αερίου των πελατών τους. Έτσι, οι εταιρίες προμήθειας, είτε αναγκάζονται να δίνουν τις επιδοτήσεις από τα στενά ταμειακά διαθέσιμα τους, είτε τις καθυστερούν και οι ίδιες, εις βάρος των καταναλωτών. Για το θέμα αυτό έχει γράψει επανειλημμένα το Euro2day.gr. Τόσο ο Ρυθμιστής, όσο και η ΕΣΠΕΝ με τον ΕΣΑΗ τάσσονται υπέρ της προκαταβολής του 75% του αναλογούντος ποσού για τις επιδοτήσεις μέχρι την πέμπτη μέρα του μήνα που αφορούν. Να σημειωθεί ότι στο πολυνομοσχέδιο του ΥΠΕΝ (Ν.4964/2022, άρθρο 181, παρ.2 που ψηφίστηκε πρόσφατα δίνεται η δυνατότητα στον ΥΠΕΝ να εκδίδει υπουργική απόφαση για τις προκαταβολές. Τέτοια υπουργική απόφαση προς το παρόν δεν υφίσταται, σύμφωνα με πληροφορίες του Euro2day.gr.
Δεύτερον, οι φορείς του κλάδου έχουν προειδοποιήσει σε πολλούς τόνους για τον «ενεργειακό τουρισμό» που ελλοχεύει ως κίνδυνος, μετά την τυπική αναστολή της Ρήτρας Αναπροσαρμογής, την εφαρμογή μίας νέας ενιαίας τιμής από τους παρόχους για την κατανάλωση ηλεκτρισμού και τη δυνατότητα που έδωσε το ΥΠΕΝ στους καταναλωτές να αλλάζουν πάροχο χωρίς την καταβολή πέναλτι. Τώρα έρχονται ΡΑΕ και φορείς και ζητούν να υπάρξουν αλλαγές στον Κώδικα Προμήθειας, ώστε να μην μπορεί να γίνει μετακίνηση από πάροχο σε πάροχο, χωρίς προηγουμένως ο πελάτης να έχει εξοφλήσει τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κ. Δαγούμας έχει τονίσει δημόσια πολλές φορές ως τώρα ότι έχει ζητήσει από την πολιτεία η αρμοδιότητα των αλλαγών στον Κώδικα Προμήθειας να περάσει στην Αρχή και να μην περιορίζεται απλά στη γνωμοδότηση. Ωστόσο, το ΥΠΕΝ φαίνεται ότι κωφεύει σταθερά.
Πληροφορίες από την αγορά αναφέρουν ότι δεν έχει παρατηρηθεί ακόμη έξαρση του «ενεργειακού τουρισμού» μετά την ανακοίνωση των (πρώτων) τιμών από τους παρόχους. Το γεγονός αυτό αποδίδεται στο ότι ο Αύγουστος είναι μήνας διακοπών και οι καταναλωτές φαίνεται ότι δεν έχουν ασχοληθεί με τη σύγκριση τιμών μεταξύ προμηθευτών. Ωστόσο, εκτιμάται από τις ίδιες πηγές ότι το φαινόμενο θα αρχίσει να γίνεται ορατό από τον Σεπτέμβριο.
Την ίδια στιγμή η ΡΑΕ εκτιμά ότι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές ξεπερνούν το 1 δισ. ευρώ, ποσό ήδη δυσθεώρητο. Όμως, αυτό που ανησυχεί περισσότερο την λιανική αγορά δεν είναι το συγκεκριμένο ποσό, αλλά η δυναμική αύξησης του καθημερινά. Μαζί με τα ληξιπρόθεσμα αυξάνονται παράλληλα και οι διακανονισμοί, ένα ακόμη πρόβλημα για τους παρόχους, που εισπράττουν το κόστος της προμήθειας ηλεκτρισμού τρεις και τέσσερις μήνες μετά την κάλυψη του από τα ταμειακά διαθέσιμα τους και με το χονδρεμπορικό κόστος να έχει εκτοξευτεί.
Στην επιστολή τους ΕΣΠΕΝ και ΕΣΑΗ επισημαίνουν ότι με βάση τον ισχύοντα Κώδικα Προμήθειας οι καταναλωτές μπορούν να εγκαταλείψουν ένα προμηθευτή, χωρίς να υποχρεούνται να εξοφλήσουν τις οφειλές τους. Μάλιστα, όπως αναφέρουν, η δυνατότητα αυτή ενισχύθηκε με το άρθρο 138 του πρόσφατου Ν. 4951/2022. Οι εταιρίες προμήθειας δεν μπορούν, λένε ΕΣΠΕΝ και ΕΣΑΗ, να διεκδικήσουν ληξιπρόθεσμες οφειλές πελατών τους μέσω της υποβολής αιτήματος για διακοπή ηλεκτροδότησης. Αυτό όμως το πλαίσιο, θεωρούν οι δύο φορείς, ευνοεί τους κακοπληρωτές και τον «ενεργειακό τουρισμό» και αφήνει εκτεθειμένους τους παρόχους. Συνεπώς, εκτιμούν, η διακοπή της ηλεκτροδότησης είναι το μόνο «όπλο» που διαθέτουν οι προμηθευτές απέναντι σε όσους δεν πληρώνουν τους λογαριασμούς, με τη δικαστική οδό να είναι εξαιρετικά χρονοβόρα και επιβαρυντική για όλα τα μέρη.
Με αυτά τα δεδομένα και όσο η επίσημη πολιτεία αρνείται να αναλάβει πρωτοβουλίες για τη ρύθμιση των κακώς κειμένων, παράγοντες της αγοράς προμήθειας προειδοποιούν ότι μετά τον ερχόμενο χειμώνα θα έχει τελείως διαφορετική εικόνα. Θα υπάρξουν εταιρίες προμήθειας χωρίς αντικείμενο εργασίας και ως εκ τούτου θα αναγκαστούν να βάλουν λουκέτο. Το πώς θα γίνει αυτό και τι θα αφήσουν πίσω τους είναι το μεγάλο ζητούμενο, για το οποίο ήδη κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ΡΑΕ και φορείς της αγοράς.