«Η οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας και η ενισχυμένη στήριξη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στηρίζουν τις πιστοληπτικές αξιολογήσεις της χώρας BB+ παρά τον υψηλό πληθωρισμό και η καλύτερη από την αναμενόμενη δημοσιονομική δυναμική είναι επίσης πιστωτικά θετική», εξηγεί Scope Ratings.
Η Ελλάδα (BB+/σταθερό) έχει πετύχει ισχυρή ανάκαμψη από την κρίση της πανδημίας. «Τον περασμένο μήνα, αναθεωρήσαμε προς τα πάνω την πρόβλεψή μας για την ανάπτυξη του 2022 σε 4,9% από 4,6% που ήταν η εκτίμηση στην αρχή του έτους -η οικονομία αναπτύχθηκε 8,3% πέρυσι- αν και αναθεωρήσαμε προς τα κάτω την πρόβλεψή μας για το 2023 σε 2,1% από 2,5%», συνεχίζει ο Dennis Shen, Director, Sovereign Ratings.
Η ισχυρή ανάκαμψη του τουρισμού στην Ευρώπη αυτό το καλοκαίρι, η οποία οδήγησε σε καλύτερη από την αναμενόμενη ανάπτυξη του β' τριμήνου στην Ισπανία και την Ιταλία, μπορεί επίσης να εξασφαλίσει ότι το ΑΕΠ της Ελλάδας το β' τρίμηνο θα είναι υψηλότερο από την αύξηση 0,25% σε τριμηνιαία βάση που αναμένουμε. Αντίθετα, οποιαδήποτε διόρθωση της πρόσφατης σημαντικής συσσώρευσης αποθεμάτων θα δημιουργούσε καθοδικό κίνδυνο. Η Ελλάδα αναμένεται να δημοσιεύσει τα στοιχεία για το ΑΕΠ του β΄ τριμήνου στις 7 Σεπτεμβρίου.
Η πολιτική σταθερότητα υπό τη Νέα Δημοκρατία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και η ισχυρή νομισματική και δημοσιονομική βοήθεια στηρίζουν επιπλέον την οικονομία, επισημαίνει ο οίκος.
Η μη επενδυτική βαθμίδα δεν αποκλείει πλέον τη στήριξη του Ευρωσυστήματος
Η στήριξη της ΕΚΤ έχει σταθεροποιήσει τις ελληνικές αγορές χρέους. Μαζί με την πρώτη γραμμή άμυνας των επανεπενδύσεων του Προγράμματος Αγορών Έκτακτης Ανάγκης (PEPP), το νέο μέσο προστασίας της μετάδοσης (Transmission Protection Instrument - TPI) βοηθά την ελληνική πιστοληπτική ικανότητα με τρεις σημαντικούς τρόπους:
- Πρώτον, υπάρχει η ίδια η ένταξη της Ελλάδας στο TPI παρά τη μη επενδυτική πιστοληπτική διαβάθμιση.
- Δεύτερον, υπάρχει η δυνατότητα του προγράμματος για απεριόριστες αγορές ελληνικών ομολόγων, ακόμη και όταν οι αγορές αποστειρώνονται, ώστε να αποφεύγεται η σύγκρουση με τις μελλοντικές κατευθύνσεις για αυστηρότερη νομισματική πολιτική.
- Τρίτον, η ΕΚΤ θα αγοράζει ομόλογα λαμβάνοντας υπόψη τις ειδικές συνθήκες των χωρών της ζώνης του ευρώ και όχι δεσμευόμενη από την κλείδα κατανομής κεφαλαίων.
Επιπλέον, τα κριτήρια επιλεξιμότητας που απαιτούν δημοσιονομική και μακροοικονομική βιωσιμότητα θα πρέπει, ως ένα βαθμό, να αποτελέσουν κίνητρο για την υπεύθυνη χάραξη πολιτικής - ιδιαίτερα κρίσιμο με τη λήξη του ελληνικού προγράμματος ενισχυμένης εποπτείας αυτόν τον μήνα και τη σχετική αβεβαιότητα για την πολιτική μετά το πρόγραμμα.
Ωστόσο, τα ασαφή κριτήρια ενεργοποίησης του TPI - αφήνοντας σημαντική διακριτική ευχέρεια στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ σχετικά με το ποια ομόλογα αγοράζονται και πότε - αφήνουν ασαφή τον τρόπο με τον οποίο η ΕΚΤ θα ορίσει τι σημαίνει "αδικαιολόγητη" άνοδος των αποδόσεων, γεγονός που θα μπορούσε να περιορίσει τη χρήση και την αποτελεσματικότητα της διευκόλυνσης. Επιπλέον, η έλλειψη ορισμού αφήνει το πρόγραμμα ευάλωτο σε μελλοντικές νομικές αμφισβητήσεις.
Στήριγμα για τα ελληνικά ομόλογα
«Στην ανακοίνωσή μας για την αξιολόγηση του Σεπτεμβρίου 2021, αναφερθήκαμε στην ενίσχυση της στήριξης του Ευρωσυστήματος προς την Ελλάδα μετά την κρίση της πανδημίας ως κρίσιμης σημασίας για οποιαδήποτε περαιτέρω άνοδο της αξιολόγησης από την πιστοληπτική αξιολόγηση ΒΒ+. Οι πρόσφατες ανακοινώσεις του Ευρωσυστήματος, όπως: i) η ενίσχυση της επανεπένδυσης του PEPP, ii) η παράταση της ελληνικής παρέκκλισης στο πλαίσιο των ρέπος της ΕΚΤ μέχρι το τέλος του 2024 και, κυρίως, iii) η ανακοίνωση του TPI, αποτελούν βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση», συνεχίζει ο Shen.
Γενικότερα, η δράση των κεντρικών τραπεζών από το 2020 και μετά σηματοδοτεί μια απότομη στροφή από τον προ-πανδημίας αποκλεισμό της Ελλάδας από τις νομισματικές πράξεις της ΕΚΤ λόγω της πιστοληπτικής διαβάθμισης. Συγκεκριμένα, το TPI προσφέρει δυνητικά την παροχή ενός μόνιμου προγράμματος στήριξης των ελληνικών αγορών, το οποίο είχαμε δηλώσει ως κρίσιμο για τη μελλοντική πορεία των αξιολογήσεων κατά την αναβάθμισή μας τον Σεπτέμβριο του 2021.
Το TPI παρέχει μια μόνιμη διευκόλυνση αγοράς ελληνικών ομολόγων από την ΕΚΤ, η οποία δεν περιλαμβάνει αυξημένα εμπόδια ενεργοποίησης (ή εμπόδια ενεργοποίησης) των συναλλαγών. Ένα τέτοιο μόνιμο backstop του ευρωσυστήματος για τις αγορές της περιφέρειας είναι ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς παραμένει σημαντικός ο κίνδυνος μιας περιφερειακής κρίσης χρέους καθώς η ΕΚΤ αυξάνει τα επιτόκια και είναι πιθανή μια χειμερινή ενεργειακή κρίση.
Το χρέος προς το ΑΕΠ θα μπορούσε να μειωθεί κάτω από το 150% έως το 2027
Οι αποδόσεις των 10ετών κρατικών ομολόγων της Ελλάδας αυξήθηκαν στο 4,7% στα μέσα Ιουνίου, προτού χαλαρώσουν σημαντικά στο 3% μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές - αν και εξακολουθούν να είναι περίπου διπλάσιες από το εκτιμώμενο μέσο σταθμισμένο κόστος χρέους 1,5% για το 2022.
«Αναμένουμε ένα συνολικό δημοσιονομικό έλλειμμα μόλις 3,5% του ΑΕΠ και ένα πρωτογενές έλλειμμα 0,75% φέτος, καλύτερο από τους κυβερνητικούς στόχους του 4,4% και 2% αντίστοιχα, πριν επιτευχθεί ένα ισοσκελισμένο πρωτογενές ισοζύγιο το 2023-27, με συνολικό έλλειμμα περίπου 2,7% του ΑΕΠ τα έτη αυτά», εξηγεί η Scope.
«Ο συνολικός λόγος του χρέους αναμένεται να μειωθεί πολύ ταχύτερα από ό,τι αναμενόταν προηγουμένως, υποστηριζόμενος από τον αυξημένο πληθωρισμό 11,6% ετησίως τον Ιούλιο, την άνω του δυνητικού ρυθμού αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ και τη δημοσιονομική εξυγίανση. Το χρέος ως προς το ΑΕΠ θα μειωθεί από το ανώτατο επίπεδο του 206,3% το 2020 σε 171,3% έως το τέλος του 2022, πέφτοντας κάτω από το 180,7% που καταγράφηκε πριν από την κρίση το 2019, πριν από τη δυνητική περαιτέρω αποκλιμάκωση σε 146,5% έως το 2027», καταλήγει ο Shen.