Έρευνα από την Επιτροπή Ανταγωνισμού για την καταγραφή κριτηρίων επιλογής και αλλαγής παρόχου ηλεκτρικής ενέργειας καταναλωτών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων με επαγγελματικό τιμολόγιο χαμηλής τάσης.
Στο πλαίσιο της αυτεπάγγελτης έρευνας της Επιτροπής Ανταγωνισμού («ΕΑ») στην αγορά της λιανικής προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας σε πελάτες χαμηλής τάσης που εκκίνησε την 16.12.2021, η ΕΑ ανέθεσε στην εταιρεία PRORATA τη διενέργεια δημοσκόπησης προκειμένου να διερευνήσει τις συνθήκες από την πλευρά της ζήτησης στη συγκεκριμένη αγορά καθώς και την τυχόν εκδήλωση αθέμιτων τιμολογιακών και άλλων εμπορικών πρακτικών των παρόχων που δραστηριοποιούνται σε αυτήν.
Συγκεκριμένα, η ΕΑ διερευνά μεταξύ άλλων εάν εκδηλώνονται πρακτικές εμπορίας και τιμολόγησης που ευνοούν τη δημιουργία σύγχυσης στους καταναλωτές (confusopoly), οι οποίες ενδεχομένως να δυσχεραίνουν την ικανότητα των καταναλωτών να επιλέξουν τη βέλτιστη προσφορά ή να μπορούν να κατανοήσουν και να ελέγξουν τη σύμβαση που υπογράφουν με κάποιον πάροχο, με συνέπεια να δημιουργείται κίνητρο στις επιχειρήσεις να αυξήσουν τις τιμές, ειδικά εάν οι καταναλωτές δεν είναι «ενεργοί» στην αναζήτηση και επιλογή νέων παρόχων (consumer switching), κάτι που αποτελεί χαρακτηριστικό ανταγωνιστικών αγορών. Ενδεικτικά, τέτοιες πρακτικές confusopoly αποτελούν οι υπερβολικά πολυάριθμες και αδιαφανείς προσφορές, η ομαδοποίηση των προϊόντων σε αδικαιολόγητα σύνθετα πακέτα και οι πολύπλοκοι συμβατικοί όροι.
Ειδικότερα, η PRORATA διενήργησε για λογαριασμό της ΕΑ δύο έρευνες δημοσκόπησης: μια σε οικιακούς καταναλωτές και μια σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες καταναλώνουν ηλεκτρική ενέργεια χαμηλής τάσης (Χ.Τ.). Η χαμηλή τάση περιλαμβάνει δηλαδή και τα επαγγελματικά τιμολόγια που απευθύνονται σε πελάτες για χρήση εμπορική (όπως γραφεία, καταστήματα, ιατρεία, εμπορικά καταστήματα, κ.λπ.), βιομηχανική (όπως εργαστήρια, βιοτεχνίες, μικρές βιομηχανίες, φούρνους και λοιπές επιχειρήσεις) και γενική (όπως κοινόχρηστοι χώροι, αποθήκες, γκαράζ).
Πληθυσμός-στόχος, Μεθοδολογία
Ο πληθυσμός-στόχος της έρευνας είναι όλα τα νοικοκυριά, πανελλαδικά, που χρησιμοποιούν οικιακό τιμολόγιο για το ηλεκτρικό ρεύμα και απευθύνεται σε άτομα ηλικίας 18 με 65 ετών.
Το μέγεθος του δείγματος ανέρχεται σε 1.500 ερωτηματολόγια και σχεδιάστηκε στρωματοποιημένη δειγματοληψία βάσει δημογραφικών χαρακτηριστικών σύμφωνα με την απογραφή της ΕΛΣΤΑΤ του 2011.
Χρησιμοποιήθηκαν ποσοστώσεις σε συγκεκριμένες ηλικιακές κατηγορίες καθώς και σε συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές ώστε να υπάρχουν ικανές αριθμητικές βάσεις που επιτρέπουν τη σύγκριση και τη χρήση στατιστικών ελέγχων μεταξύ των διάφορων υποπληθυσμών. Το μέγιστο τυπικό σφάλμα υπολογίστηκε σε +/- 2.5% σε διάστημα εμπιστοσύνης 95%.
Η συλλογή των δεδομένων έγινε με μικτό μοντέλο ηλεκτρονικής έρευνας σε εγγεγραμμένους χρήστες στο panel της εταιρίας PRORATAκαι τηλεφωνικής έρευνας με τη χρήση δομημένου ερωτηματολογίου, ώστε να επιτευχθεί η ζητούμενη αντιπροσωπευτικότητα του δείγματος και ο συνολικός χρόνος συλλογής διήρκεσε 19 ημέρες εντός του Μαρτίου 2022.
Βασικά Συμπεράσματα
Ως προς μερικά βασικά χαρακτηριστικά των νοικοκυριών που απάντησαν στην έρευνα καθώς και τις καταναλωτικές τους συνήθειες προέκυψαν τα εξής.
Περίπου ένας (1) στους δύο (2) δηλώνει ότι προτιμά την σταθερότητα και να μένει σε αυτά που ξέρει και εμπιστεύεται και ένας (1) στους πέντε (5) δηλώνει ότι προτιμά να δοκιμάζει καινούριες υπηρεσίες και προϊόντα ώστε να ανακαλύπτει καλύτερες επιλογές.
Ένα (1) στα δύο (2) νοικοκυριά χρησιμοποιεί πετρέλαιο εκτός της ηλεκτρικής ενέργειας, ένα (1) στα (5) φυσικό αέριο και ένα (1) στα πέντε (5) ξύλο
Ποσοστό 14% περιγράφει την οικογενειακή οικονομική κατάσταση ως άνετη, ποσοστό 34% ως ουδέτερη και το 51% ως δύσκολη.
Η δημοσκόπηση εστιάζει σε δύο βασικά θέματα: την αλλαγή προμηθευτή και τη σύγκριση προσφερόμενων τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, και την αντίληψη και τις γνώσεις των καταναλωτών σχετικά με τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος.
Σύγκριση τιμών ηλεκτρικής ενέργειας
Εντός της τελευταίας πενταετίας, το 55% των ερωτηθέντων (περίπου ένα στα δύο νοικοκυριά) έχει αλλάξει προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας, το υπόλοιπο 45% των ερωτηθέντων παρέμεινε στον ίδιο προμηθευτή και από αυτό το ποσοστό, το ένα τρίτο περίπου έχει αλλάξει συμβόλαιο/τιμολόγιο.