Ανοίγει ο δρόμος για την εφαρμογή πλαφόν βάσει του οποίου θα αποζημιώνονται προσωρινά οι ηλεκτροπαραγωγοί στη χονδρεμπορική αγορά. Ο νέος μηχανισμός, ενσωματωμένος ως άρθρο, περιλαμβάνεται στο σχέδιο νόμου του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την αδειοδότηση των ΑΠΕ, που κατατέθηκε αργά σήμερα το βράδυ προς ψήφιση στη Βουλή.
Πιο συγκεκριμένα, με το άρθρο 122, θεσπίζεται προσωρινός μηχανισμός επιστροφής μέρους των εσόδων της Αγοράς Επόμενης Ημέρας του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, ο οποίος θα εφαρμοστεί από την 1η Ιουλίου έως την 1η Ιουνίου 2023. Παρέχεται, ωστόσο, η δυνατότητα η περίοδος αυτή να λήξει και νωρίτερα, με απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Ο νέος μηχανισμός αφορά σε όλες τις τεχνολογίες (ΑΠΕ, υδροηλεκτρικά, λιγνίτες, φυσικό αέριο), με εξαίρεση τις θερμικές μονάδες που είναι εγκατεστημένες στο μικρό διασυνδεδεμένο σύστημα της Κρήτης.
Στη ρύθμιση δεν καθορίζονται τα πλαφόν ανά τεχνολογία, αναφέρεται ότι θα εκδοθεί απόφαση του ΥΠΕΝ που θα ορίζει τη μεθοδολογία και τον μαθηματικό τύπο, βάσει του οποίου θα υπολογισθούν αυτά, όπως και κάθε άλλο ζήτημα σχετικό με την εφαρμογή όσων προβλέπονται στο σχέδιο νόμου.
Περιγράφεται, όμως, σε γενικές γραμμές το πώς θα εφαρμοστεί. Έτσι, προβλέπεται ότι ο φορέας εκκαθάρισης της Αγοράς Επόμενης Ημέρας, η θυγατρική του Χρηματιστηρίου Ενέργειας EnΕxClear, θα παρακρατά μέρος των εσόδων που δικαιούνται οι συμμετέχοντες σε αυτήν. Το παρακρατούμενο ποσό θα αποτελεί το επιστρεπτέο έσοδο που προορίζεται για το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης. Το ποσό που απομένει θα είναι το έσοδο κάθε παραγωγού.
Η EnExClear θα υπολογίζει για κάθε μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ή χαρτοφυλάκιο ΑΠΕ και για κάθε ώρα τόσο το επιστρεπτέο έσοδο, όσο και το έσοδο του παραγωγού ως εξής: αν η τιμή εκκαθάρισης της αγοράς (χρηματιστηριακή τιμή) είναι μικρότερη ή ίση από το πλαφόν, τότε το έσοδο του παραγωγού υπολογίζεται ως το γινόμενο της ποσότητας ενέργειας της συναλλαγής της μονάδας παραγωγής και της τιμής εκκαθάρισης της αγοράς, ενώ το επιστρεπτέο έσοδο είναι μηδενικό.
Αν η μεσοσταθμική τιμή της χονδρεμπορικής αγοράς είναι μεγαλύτερη του πλαφόν, τότε το έσοδο για κάθε παραγωγό υπολογίζεται ως το γινόμενο της ποσότητας ενέργειας της συναλλαγής και του πλαφόν. Σε αυτήν την περίπτωση η διαφορά μεταξύ πλαφόν και χρηματιστηριακής τιμής θα συνιστά το επιστρεπτέο έσοδο για το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης.
Η EnExClear θα υπολογίζει, επίσης, το συνολικό επιστρεπτέο έσοδο κάθε ημέρας, που θα προκύπτει από τη διαφορά της μέσης χονδρεμπορικής τιμής και του πλαφόν και θα το καταβάλει στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης. Υποχρεούται, εξάλλου, να ενημερώνει καθημερινά τη ΡΑΕ και τον ΔΑΠΕΕΠ για τα ποσά που θα παρακρατούνται και πιστώνονται ανά μονάδα παραγωγής ή χαρτοφυλάκιο ΑΠΕ. Ο Ρυθμιστής θα δημοσιεύει στην ιστοσελίδα της τα δεδομένα από την εφαρμογή του μηχανισμού σε καθημερινή βάση.
Εξάλλου, προβλέπεται η έκδοση κοινής απόφασης του ΥΠΕΝ και του υπουργείου Οικονομικών με την οποία θα εγκρίνεται η κάλυψη από πόρους του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης των πρόσθετων διαχειριστικών εξόδων του ΔΑΠΕΕΠ για την εφαρμογή του μηχανισμού.
Η νομοθετική ρύθμιση καθώς και οι υπουργικές αποφάσεις που θα την εξειδικεύουν θα συμπεριληφθούν στον Κανονισμό Εκκαθάρισης Αγοράς Επόμενης Ημέρας και Ενδοημερήσιας Αγοράς. Δεν έγινε γνωστό από το ΥΠΕΝ αν οι Βρυξέλλες έδωσαν και το τελικό «πράσινο φως» για τον νέο μηχανισμό. Ο υπουργός Επικρατείας Άκης Σκέρτσος σήμερα από την Καστοριά ανέφερε ότι το σχέδιο έχει εγκριθεί από την Κομισιόν. Με αυτόν τον μηχανισμό, είπε, «αδρανοποιούμε τη Ρήτρα Αναπροσαρμογής και αποζημιώνουμε τους παραγωγούς για το πραγματικό και όχι το χρηματιστηριακό κόστος, όπως συνέβαινε το προηγούμενο διάστημα». Πρόσθεσε ακόμη ότι με το νέο σχήμα «θα καλυφθεί το 85% των αυξήσεων της ενεργειακής κρίσης για κάθε νοικοκυριό και περίπου το 60% των αυξήσεων για κάθε επιχείρηση».