Σε περαιτέρω αύξηση των εσόδων από προμήθειες στρέφονται οι εγχώριες τράπεζες, μετά και τις σοβαρές αναταράξεις, που προκάλεσε στην παγκόσμια οικονομία, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και οι κυρώσεις της Δύσης στη Ρωσία.
Η γεωπολιτική κρίση και οι συνέπειες των κυρώσεων στις τιμές εμπορευμάτων ενίσχυσαν τις πληθωριστικές πιέσεις, με τις οποίες ήταν ήδη αντιμέτωπες από πέρσι οι οικονομίες της Δύσης, δημιουργώντας ένα ακόμη πιο απαιτητικό περιβάλλον για το τραπεζικό σύστημα, λόγω του στασιμοπληθωρισμού.
Οι προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι τράπεζες, ως προς την επίτευξη των business plans της περιόδου 2022-24, αφορούν κυρίως στην ποιότητα του ενεργητικού, την επίτευξη των στόχων πιστωτικής επέκτασης και τη διατήρηση της τάσης συγκράτησης/μείωσης στα λειτουργικά έξοδα.
Από την άλλη, οι τράπεζες ποντάρουν στη συσσωρευμένη ρευστότητα της εγχώριας οικονομίας, λόγω των εκτεταμένων μέτρων κρατικής στήριξης της περιόδου της πανδημίας, στην αξιοποίηση των πόρων του RRF για την κάλυψη του επενδυτικού κενού, στην τόνωση της οικονομίας από τη «δυνατή» τουριστική σεζόν, καθώς και στη μείωση της ανεργίας στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων δέκα ετών.
Η συσσώρευση αποταμιεύσεων, τα προηγούμενα δύο χρόνια, σε συνδυασμό µε τη µείωση των φόρων και µε τις δημοσιονομικές παρεμβάσεις, που είναι σε ισχύ από το 2022, εκτιμάται ότι θα αντισταθμίσουν μέρος της αρνητικής επίδρασης των πληθωριστικών πιέσεων στο διαθέσιμο εισόδημά και συνεπώς στην κατανάλωση.
Προς το παρόν, η παραπάνω άποψη δικαιώνεται. Οι συστημικές τράπεζες (Πειραιώς, Εθνική, Eurobank, Alpha Bank) κατέγραψαν, για άλλο ένα τρίμηνο, σημαντική άνοδο στα καθαρά έσοδα από προμήθειες, αντισταθμίζοντας μέρος της απώλειας καθαρών εσόδων από τόκους, λόγω της από-αναγνώρισης πωληθέντων/τιτλοποιηθέντων χαρτοφυλακίων με μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα. Μένει, όμως, να φανεί η διατηρησιμότητα της παραπάνω τάσης, ιδιαίτερα μετά το γ' τρίμηνο της χρήσης.
To growth στις προμήθειες τροφοδοτήθηκε από τα αυξημένα έσοδα, λόγω εκταμιεύσεων νέων δανείων, τις συναλλαγές μέσω πιστωτικών καρτών, καθώς και τα έσοδα από bancassurance και Asset Management.
Και οι τέσσερις συστημικές τράπεζες εμφάνισαν, κατά το α' τρίμηνο της τρέχουσας χρήσης, σημαντική αύξηση (από 24,7% ως 37%) των εσόδων από προμήθειες σε ετησιοποιημένη βάση, ενώ ικανοποιητική είναι και η σύγκριση σε τριμηνιαία βάση, παρ’ ότι συνήθως το δ' τρίμηνο εμφανίζει αυξημένα έσοδα λόγω εποχικότητας (εορταστική περίοδος, αύξηση των εκταμιεύσεων κ.ά.).
Η Εθνική Τράπεζα πέτυχε την υψηλότερη αύξηση καθαρών εσόδων από προμήθειες, σε τριμηνιαία βάση. Τα έσοδα ανήλθαν σε 85 εκατ. ευρώ, κατά 14% υψηλότερα από το δ' τρίμηνο του 2021 (74 εκατ. ευρώ) και κατά 25% υψηλότερα από το Α τρίμηνο του 2021 (68 εκατ. ευρώ).
Στο ίδιο μοτίβο και η Alpha Bank. Τα καθαρά έσοδα από προμήθειες α' τριμήνου ανήλθαν σε 108 εκατ. ευρώ από 83,3 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο περσινό διάστημα (29,6%). Σε τριμηνιαία βάση αυξήθηκαν κατά 3,5% (104,3 εκατ. ευρώ στο Q4 21). Τη μεγαλύτερη αύξηση παρουσίασαν τα έσοδα από νέες χορηγήσεις δανείων (28,2 από 12,7 εκατ. ευρώ) καθώς η Alpha είχε εκταμιεύσεις νέων δανείων, ύψους 2,4 δισ. ευρώ το Α τρίμηνο, παρουσιάζοντας την υψηλότερη πιστωτική επέκταση (+1 δισ. ευρώ).
Η Πειραιώς εμφάνισε ισχυρή παραγωγή καθαρών εσόδων από προμήθειες, τα οποία ανήλθαν σε 114 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας αύξηση κατά 37% ετησίως. Σε τριμηνιαία βάση μειώθηκαν κατά 6 εκατ. ευρώ λόγω εποχικότητας. Το νέο business plan της τράπεζας θέτει το φιλόδοξο στόχο να αυξηθούν κατά 130-140 εκατ. ευρώ τα ετήσια καθαρά έσοδα από προμήθειες ως το τέλος του 2025 (530 εκατ. ευρώ από 400 εκατ. ευρώ το 2021). Για να επιτευχθεί ο στόχος θα πρέπει να διπλασιαστούν τα έσοδα από Asset Management (σ.σ. μαζί με διπλασιασμό των υπό διαχείριση κεφαλαίων) καθώς και τα έσοδα από ακίνητα (60 από 34 εκατ. ευρώ), με ταυτόχρονη μείωση των assets (σ.σ. λόγω πώλησης του χαρτοφυλακίου Terra).
Η Eurobank, τέλος, διατήρησε την πρωτιά της σε επίπεδο παραγωγής καθαρών εσόδων από προμήθειες εμφανίζοντας έσοδα 123 εκατ. ευρώ αυξημένα κατά 24,7% σε ετησιοποιημένη βάση. Σε τριμηνιαία βάση μειώθηκαν κατά 5,3% (129,9 εκατ. ευρώ στο Q421), λόγω εποχικότητας. Η αύξηση προήλθε κυρίως από προμήθειες Αμοιβαίων Κεφαλαίων/Asset Management και έσοδα τραπεζοασφαλιστικών δραστηριοτήτων καθώς και από υπηρεσίες κεφαλαιαγοράς.
Μονόδρομος η αύξηση των προμηθειών για να βγουν οι στόχοι RoE
Οι υψηλές αποπληρωμές δανείων, κατά την περσινή χρονιά (σ.σ. συνεχίστηκε και στο πρώτο τρίμηνο της φετινής), σε συνδυασμό με τις ανησυχίες που δημιουργεί το περιβάλλον στασιμοπληθωρισμού για επιβράδυνση της ζήτησης και την πλεονάζουσα ρευστότητα από πλευράς επιχειρήσεων και μέρους των νοικοκυριών, αναβαθμίζει το ρόλο των καθαρών εσόδων από προμήθειες, ως προς την επίτευξη των στόχων κερδοφορίας και RoE, που έχουν θέσει οι διοικήσεις των τραπεζών.
Οι τράπεζες γνωρίζουν ότι η διεθνής τάση επιτάσσει τη μεταφορά και διενέργεια της μάζας τραπεζικών εργασιών (σ.σ. που είναι και οι λιγότερο κερδοφόρες), μέσω ψηφιακής πλατφόρμας, με ταυτόχρονο περιορισμό των λειτουργικών εξόδων. Δεν είναι τυχαίο ότι το νέο business plan της Πειραιώς προβλέπει μείωση στα λειτουργικά κόστη κατά 200 εκατ. ευρώ (από 900 σε 700 εκατ. ευρώ) σε βάθος τετραετίας.
Το εναπομείναν προσωπικό θα κληθεί να αναλάβει συμβουλευτικό ρόλο για το πελατολόγιο (επιχειρήσεις, εύρωστοι ιδιώτες), προσφέροντας ευρεία γκάμα χρηματοδοτικών και, επενδυτικών λύσεων.
Για να επιτύχουν τη μετεξέλιξη και επιτυχή προσαρμογή τους στο νέο περιβάλλον θα πρέπει, να «τρέξουν» το ψηφιακό και λειτουργικό μετασχηματισμό και την στροφή προς πελατοκεντρική προσέγγιση, πεδία στα οποία οι εγχώριες τράπεζες καταναλώνουν το 90% των εν εξελίξει έργων τους.