Πρεμιέρα αναμένεται να κάνει τις επόμενες εβδομάδες η νέα «μόδα» των ελεγκτικών υπηρεσιών της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, με στόχο τον άμεσο εντοπισμό «μαϊμού» αποδείξεων.
Με «όπλο» τα κινητά τηλέφωνα και τα τάμπλετ με τα οποία έχουν ήδη εφοδιαστεί οι έχοντες την ευθύνη των ελέγχων για την έκδοση αποδείξεων, θα σκανάρουν τις αποδείξεις που έχουν λάβει οι πελάτες, θα τις στέλνουν στα κεντρικά της υπηρεσίας για άμεσο έλεγχο και θα προχωρούν στα περαιτέρω, εάν αποδειχθεί ότι η απόδειξη δεν έχει άλλη αξία πέραν του χαρτιού που έχει καταναλωθεί.
Ανεπίσημοι υπολογισμοί ανεβάζουν σε 300 με 400 εκατ. ευρώ τα έσοδα τα οποία θα μπορούσαν να εισρεύσουν στα ταμεία του δημοσίου, αν χτυπηθεί η μάστιγα των «μαϊμού» αποδείξεων. Ενδεικτικό είναι πως μόνο από τον εντοπισμό 100 επιχειρήσεων που μετείχαν στο πάρτι της φοροδιαφυγής με όχημα τις «πειραγμένες» αποδείξεις, ο ΦΠΑ που εκτιμάται πως έκανε φτερά υπολογίζεται σε 6 εκατ. ευρώ. Και όπως σχολιάζουν αρμόδιες πηγές, «είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου»…
Σε πρώτη φάση, οι ελεγκτές ρίχνονται στη μάχη των σκαναρισμένων αποδείξεων με κινητά και τάμπλετ. Εφόσον το πείραμα δουλέψει, εξετάζεται το ενδεχόμενο να δοθούν κίνητρα στους φορολογούμενους να αρχίζουν να σκανάρουν τις αποδείξεις με τα δικά τους κινητά και να παίρνουν μιας μορφής επιβράβευση. Έως το τέλος του έτους, σύμφωνα με τον κοινό σχεδιασμό υπουργείου Οικονομικών και ΑΑΔΕ, το «παιχνίδι» θα έχει αλλάξει ριζικά, καθώς οι ελεγκτές της ΑΑΔΕ θα έχουν στα χέρια τους 1.700 ειδικά σκάνερ αποδείξεων που θα βγάζουν απευθείας τις «μαϊμού» ταμειακές στη σέντρα. Το έργο της προμήθειας ειδικών σκάνερ έχει ήδη ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης.
Μεγάλο «κόλπο»
Το φαινόμενο των πειραγμένων ταμειακών μηχανών εκτιμάται πως έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις και τα κόλπα που μετέρχονται οι επιτήδειοι για να κλέψουν τον ΦΠΑ και να μην πληρώσουν φόρο εισοδήματος εξελίσσονται ραγδαία με τη συνδρομή της τεχνολογίας. Το ίδιο προσπαθεί να κάνει και ο ελεγκτικός μηχανισμός, ξετρυπώνοντας τις νέες μεθόδους. Μέχρι τώρα, ο έλεγχος για «μαϊμού» αποδείξεις γίνεται κάπως έτσι:
- Οι ελεγκτές στον επιτόπιο έλεγχο, παίρνουν στα χέρια τους αποδείξεις που έχουν εκδοθεί.
- Ζητούν από την επιχείρηση τα φορολογικά της στοιχεία.
- Αντιπαραβάλλουν την απόδειξη από τον επιτόπιο έλεγχο, με την αντίστοιχη απόδειξη, που είχε παραχθεί από τον μηχανισμό σήμανσης. Αν η απόδειξη είναι πειραγμένη, τότε η αντιπαραβολή βγάζει την εξής αλλοίωση: ίδιος αριθμός παραστατικού, με την ίδια ημερομηνία, ώρα, τραπέζι, χειριστή και αλγόριθμο ασφαλούς σήμανσης, αλλά διαφορετικό είδος, τιμή ανά είδος και συνολική αξία.
Οι καμπάνες
Ξέχωρα από τις χρηματικές κυρώσεις, οι πειραγμένες ταμειακές, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, επιφέρουν λουκέτο από 2 έως και 24 μήνες, ανάλογα με το ποιος έχει κάνει την παράβαση. Σε περίπτωση που διαπιστώνεται η παραβίαση ή παραποίηση ή επέμβαση κατά οποιονδήποτε τρόπο στη λειτουργία των φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών κατά τη διενέργεια κάθε είδους φορολογικού ελέγχου, με απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε., αναστέλλεται:
α) Όταν ο υπαίτιος της παράβασης είναι ο κάτοχος-χρήστης του φορολογικού ηλεκτρονικού μηχανισμού, η λειτουργία της επαγγελματικής εγκατάστασης στην οποία αφορά ο έλεγχος, από 2 έως 12 μήνες,
β) όταν ο υπαίτιος της παράβασης είναι η επιχείρηση που έχει λάβει έγκριση λογισμικού (software) και υλισμικού (hardware) από τα αρμόδια όργανα ή οποιοδήποτε πρόσωπο έχει μεταπωλήσει λογισμικό ή παρέχει τεχνική υποστήριξη για την παραβίαση ή παραποίηση ή επέμβαση με οποιονδήποτε τρόπο στη λειτουργία φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών, η λειτουργία της επαγγελματικής εγκατάστασης που ορίζεται με την απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε., από 3 έως 24 μήνες.
Τα πιο συνηθισμένα κόλπα
Οι «μαϊμού» αποδείξεις συνήθως παίρνουν σάρκα και οστά με τους παρακάτω τρόπους:
- Η ίδια η ταμειακή είναι πειραγμένη. Χρησιμοποιείται ηλεκτρονικός υπολογιστής και λογισμικό για την παραγωγή και εκτύπωση παραστατικών, τα οποία προσομοιάζουν με φορολογικά στοιχεία αξίας, χωρίς όμως να εκδίδονται από νόμιμα εγκεκριμένο φορολογικό μηχανισμό. Τα παραστατικά αυτά ουδέποτε καταχωρούνται στα τηρούμενα λογιστικά αρχεία των οντοτήτων που τα εκδίδουν, με αποτέλεσμα τις σημαντικές απώλειες δημοσίων εσόδων αλλά και την παραπλάνηση του καταναλωτικού κοινού, αφού είναι συνήθως λίγοι εκείνοι που μπορούν να διακρίνουν ένα μη νόμιμο φορολογικό στοιχείο. Πρόσφατοι έλεγχοι αποκάλυψαν:
- Έκδοση δελτίων παραγγελίας αλλά όχι και αποδείξεων. Σε αυτή την περίπτωση, γίνεται χρήση των νόμιμων φορολογικών μηχανισμών για την έκδοση δελτίων παραγγελίας, χωρίς στη συνέχεια να εκδίδεται αντίστοιχο φορολογικό στοιχείο αξίας, ή για τη μαζική έκδοση ακυρωτικών σημειωμάτων στο τέλος της κάθε ημέρας, ή για τη μαζική χορήγηση εκπτώσεων, με σκοπό την απόκρυψη φορολογητέας ύλης.
- Ειδικά λογισμικά «σβήνουν» τις αποδείξεις. Με παράνομα λογισμικά γίνεται παρέμβαση στους νόμιμα εγκεκριμένους φορολογικούς μηχανισμούς και αλλοιώνονται τα πραγματικά δεδομένα των συναλλαγών. Στην περίπτωση αυτή, όλες οι εκδόσεις φορολογικών στοιχείων εμφανίζονται νομότυπες. Ωστόσο σε δεύτερο χρόνο και μετά την απομάκρυνση του πελάτη, ειδικά λογισμικά δύνανται να αλλοιώνουν το περιεχόμενο των εκδοθέντων φορολογικών στοιχείων ως προς τις ποσότητες, τις αξίες, τα είδη και τον αλγόριθμο της ασφαλούς σήμανσης του κάθε παραστατικού, με άλλα λόγια της ταυτότητάς του, κατά το δοκούν της επιχείρησης που θέλει να βάλει στην τσέπη φόρους και ΦΠΑ.