Μικρή αναμένεται η επίδραση της αύξησης των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στο κόστος εξυπηρέτησης των δανείων που έχουν τα νοικοκυριά, ενώ η Τράπεζα της Ελλάδος δίνει στοιχεία για την πιστοληπτική συμπεριφορά των νέων δανειοληπτών στεγαστικών δανείων.
Στο μέτωπο της αύξησης των επιτοκίων, σύμφωνα με την Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής, «μεσοπρόθεσμα αναμένεται σταδιακή άρση της διευκολυντικής κατεύθυνσης της νομισματικής πολιτικής του Ευρωσυστήματος, λαμβάνοντας υπόψη και την πρόσφατη έξαρση των πληθωριστικών πιέσεων. Ωστόσο, τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων αναμένεται να παραμείνουν σε χαμηλό επίπεδο για ολόκληρο το 2022, ασκώντας μικρή μόνο επίδραση στο κόστος εξυπηρέτησης του χρέους των νοικοκυριών».
Νέα στεγαστικά
Η ζήτηση για στεγαστικά δάνεια το 2021 αυξήθηκε, με βάση την ΤτΕ, ως ένα βαθμό λόγω της βελτίωσης της εμπιστοσύνης των καταναλωτών και της διατήρησης των χαμηλών επιτοκίων, ενώ η ζήτηση για καταναλωτικά δάνεια παρέμεινε σταθερή. Από την πλευρά της προσφοράς δανείων για το 2022, σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης, τα κριτήρια χορήγησης αναμένεται να γίνουν ως ένα βαθμό πιο χαλαρά, ενώ αμετάβλητα θα παραμείνουν τα κριτήρια χορήγησης καταναλωτικών δανείων.
Οι συνολικές εκταμιεύσεις δανείων με εξασφάλιση οικιστικά ακίνητα ανήλθαν σε 256,4 εκατ. ευρώ το δ΄ τρίμηνο του 2021, αυξημένες κατά 20% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, και υπεγράφησαν 3.444 νέες δανειακές συμβάσεις. Αντίστοιχα, για το έτος 2021, οι συνολικές εκταμιεύσεις δανείων ανήλθαν σε 781,7 εκατ. ευρώ και υπεγράφησαν 10.685 νέες δανειακές συμβάσεις. Το 2021 η μέση εκταμίευση δανείου ανήλθε σε 73,2 χιλ. ευρώ.
Προφίλ δανειοληπτών
Σε ό,τι αφορά την πιστοληπτική αξιολόγηση των νέων δανειοληπτών στεγαστικού δανείου, αυτή διαμορφώνεται ως εξής:
- Το μεγαλύτερο μέρος των εκταμιεύσεων, δηλαδή 75,1%, κατατάσσονται στην κατηγορία χαμηλού κινδύνου (πράσινη απόχρωση), επομένως σε δανειολήπτες με επαρκές εισόδημα και ικανοποιητική ικανότητα εξυπηρέτησης δανείου.
- Το 23,1% των εκταμιεύσεων δανείων χαρακτηρίζονται ως μεσαίου κινδύνου (πορτοκαλί απόχρωση).
- Οι εκταμιεύσεις δανείων που ταξινομούνται στην κατηγορία υψηλού κινδύνου (κόκκινη απόχρωση) αντιστοιχούν σε μόλις 1,8% επί του συνόλου.
Σύμφωνα λοιπόν με την Τράπεζα της Ελλάδος, η ανάλυση των παραπάνω δεικτών καταδεικνύει πως «τα πιστωτικά ιδρύματα εφαρμόζουν επί του παρόντος συνετές πρακτικές δανεισμού όσον αφορά τα δάνεια που εξασφαλίζονται με οικιστικά ακίνητα».
Ιδιοκατοίκηση
Οι περισσότερες εκταμιεύσεις (97%) προορίζονται για αγορά οικιστικών ακινήτων για ιδιοκατοίκηση, ενώ μόλις το 3% αφορά δάνεια για αγορά οικιστικών ακινήτων προς εκμίσθωση. Σχεδόν το σύνολο των νέων εκταμιεύσεων αφορά δάνεια πλήρως χρεολυτικά. Οι εκταμιεύσεις δανείων με αρχική περίοδο σταθερού επιτοκίου άνω των 10 ετών αντιπροσωπεύει το 51% του συνόλου των νέων δανείων, ενώ οι εκταμιεύσεις δανείων με αρχική περίοδο σταθερού επιτοκίου μικρότερη ή ίση του ενός έτους αντιπροσωπεύει το 32%.
Η μέση διάρκεια δανείου κατά την έκδοση είναι 23,4 έτη. Το 43% των νέων δανειακών συμβάσεων έχουν διάρκεια έως 20 έτη, το 19% έχουν διάρκεια από 20 έως 25 έτη, ενώ το υπόλοιπο 38% έχουν διάρκεια από 25 έως 35 έτη.
Κατά το α' τρίμηνο του 2022, το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο του συνόλου των υφιστάμενων δανείων παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο στο 3,5%. Ειδικότερα, το μέσο επιτόκιο στα υφιστάμενα υπόλοιπα των στεγαστικών δανείων με διάρκεια άνω των 5 ετών και το αντίστοιχο επιτόκιο των καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς ιδιώτες και ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα παρέμειναν σχεδόν αμετάβλητα στο 1,9% και 6,3% αντίστοιχα.