Ελευθερία, ως προς τη σύνθεση των διοικητικών συμβουλίων, επανακτούν οι μέτοχοι των τραπεζών καθώς με το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου του υπουργείου Οικονομικών για την αναμόρφωση του πλαισίου λειτουργίας του ΤΧΣ καταργούνται μια σειρά από αυστηρά κριτήρια για μέλη Δ.Σ, που επιβλήθηκαν, λόγω λήψης κρατικής βοήθειας και Μνημονίων.
Ειδικότερα, καταργείται το δικαίωμα του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) να ζητεί σύγκληση γενικής συνέλευσης καθώς και να εγκρίνει τον οικονομικό διευθυντή τραπεζών, στις οποίες συμμετέχει. Στην ίδια λογική, αίρεται η δυνατότητα του ΤΧΣ να ασκεί βέτο (δικαίωμα αρνησικυρίας) για θέματα, που σχετίζονται με συστημική ευστάθεια ( εφόσον συντρέχει κίνδυνος για καταθέσεις κά ).
Παραμένει το δικαίωμα veto για bonuses προς τον CEO και τα λοιπά μέλη Δ.Σ και ανώτατα τραπεζικά στελέχη ( γενικοί διευθυντές/αναπληρωτές γενικοί), εφόσον ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων, ως προς το σύνολο των δανείων παραμένει άνω του 10%.
Το σημαντικότερο για τις τράπεζες είναι ότι καταργείται η αξιολόγηση από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), με τη βοήθεια ανεξάρτητου συμβούλου, του πλαισίου εταιρικής διακυβέρνησης των τραπεζών, που έχουν υπογράψει RFAs καθώς και η παρεπόμενη υποβολή προτάσεων για βελτιώσεις/αλλαγές στην εταιρική διακυβέρνηση.
Στο παραπάνω πλαίσιο, καταργούνται τα κατ’ ελάχιστον κριτήρια, που ισχύουν με το υφιστάμενο νόμο λειτουργίας του ΤΧΣ, για την αξιολόγηση των μελών Διοικητικού Συμβουλίου και Επιτροπών τραπεζών στις οποίες συμμετέχουν.
Ειδικότερα, παύει η υποχρέωση να διαθέτει το μέλος του Δ.Σ τουλάχιστον 10 χρόνια εμπειρίας σε ανώτερες διευθυντικές θέσεις στους τομείς της τραπεζικής, της ελεγκτικής, της διαχείρισης κινδύνων ή των επισφαλών περιουσιακών στοιχείων, εκ των οποίων, ειδικά για τα μη εκτελεστικά μέλη, τουλάχιστον 3 χρόνια ως μέλος διοικητικού συμβουλίου σε πιστωτικό ίδρυμα ή επιχείρηση του χρηματοπιστωτικού τομέα ή σε διεθνές χρηματοπιστωτικό ίδρυμα.
Επιπρόσθετα, καταργούνται τα ισχύοντα κριτήρια σύνθεσης Δ.Σ, τα οποία επιβάλουν το Δ.Σ τράπεζας, στην οποία συμμετέχει το ΤΧΣ ως μέτοχος, να περιλαμβάνει τουλάχιστον 3 εμπειρογνώμονες, ως ανεξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη, με επαρκείς γνώσεις και διεθνή εμπειρία τουλάχιστον 15 ετών σε αντίστοιχα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, εκ των οποίων τουλάχιστον 3 χρόνια ως μέλη διεθνούς τραπεζικού ομίλου, που δεν δραστηριοποιείται στην εγχώρια αγορά.
Ταυτόχρονα, αίρεται η δικλείδα ότι τα παραπάνω μέλη δεν πρέπει να είχαν οποιαδήποτε σχέση με πιστωτικά ιδρύματα, που λειτουργούν στην Ελλάδα, κατά τα προηγούμενα 10 χρόνια, όπως και η υποχρέωση τουλάχιστον ένα μέλος του ΔΣ να έχει σχετική εξειδίκευση και τη διεθνή εμπειρία τουλάχιστον 5 ετών στη διαχείριση κινδύνων ή τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Τέλος, διατηρείται η υποχρέωση να μην έχουν διατελέσει τα μέλη Δ.Σ, κατά τα τελευταία 4 χρόνια, πριν το διορισμό τους, σημαντικό δημόσιο λειτούργημα (Αρχηγός Κράτους, πρόεδρος κυβέρνησης, ανώτερος πολιτικός αξιωματούχος, ανώτερο κυβερνητικό στέλεχος, δικαστικός ή στρατιωτικός υπάλληλος, ή να έχουν σημαντική θέση ως ανώτερου στελέχους δημοσίων επιχειρήσεων ή στελέχους πολιτικού κόμματος).
Περιορίζεται το δικαίωμα veto του ΤΧΣ για αμοιβές/bonus
Το ισχύον θεσμικό πλαίσιο προβλέπει ότι οι αποδοχές των μελών του Δ.Σ δεν μπορούν να υπερβαίνουν το σύνολο των αποδοχών του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος. Οι πάσης φύσης πρόσθετες απολαβές (bonus) των ιδίων προσώπων καταργούνται για το χρονικό διάστημα συμμετοχής του πιστωτικού ιδρύματος στο πρόγραμμα κεφαλαιακής ενίσχυσης (ανακεφαλαιοποιήσεις 2012-15).
Με το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου, τροποποιείται η παραπάνω δυνατότητα και περιορίζεται ως εξής: για όσο διάστημα ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων δανείων προς το σύνολο των δανείων και χρεωστικών τίτλων υπερβαίνει το 10%, οι σταθερές αποδοχές του πρόεδρου, του διευθύνοντος συμβούλου και των λοιπών μελών του διοικητικού συμβουλίου, καθώς και όσων έχουν τη θέση ή εκτελούν καθήκοντα γενικού διευθυντή, καθώς και των αναπληρωτών τους, δεν μπορούν να υπερβαίνουν το σύνολο των αντίστοιχων αποδοχών του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος.
Δεν διευκρινίζεται αν ως δείκτης αναφοράς εισάγεται το NPE ή το NPL ratio. Στη δεύτερη περίπτωση όλες οι συστημικές τράπεζες θα έχουν τη δυνατότητα παροχής bonuses καθώς το NPL ratio έχει υποχωρήσει κάτω του 10%. Αν benchmark αποτελεί το NPE ratio Eurobank και ΕΤΕ το έχουν ήδη επιτύχει, ενώ Alpha και Πειραιώς πρόκειται βάσει των business plan να το επιτύχουν φέτος.
Τέλος, οι Eurobank, Alpha Bank, Πειραιώς έχουν υλοποιήσει τις δεσμεύσεις του πλάνου αναδιάρθρωσης, ενώ πρακτικά τις έχει ολοκληρώσει και η Εθνική μετά την πώληση της Εθνικής Ασφαλιστικής. Επομένως, η σχετική δικλείδα απαγόρευσης της παροχής πρόσθετων μεταβλητών απολαβών (bonuses) είναι πρακτικά ανενεργή.
Μέχρι την αποεπένδυση του ΤΧΣ οι μεταβλητές αποδοχές μπορούν να λαμβάνουν μόνο τη μορφή μετοχών ή δικαιωμάτων προαίρεσης (stock options) ή άλλων μέσων. Χρήση της παραπάνω δυνατότητας έχουν κάνει ήδη οι περισσότερες συστημικές τράπεζες.