Η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας του μπλοκ εξασφαλίζει «αποτελεσματικό και ασφαλή» εφοδιασμό υπό σχετικά κανονικές συνθήκες και πρέπει να διατηρηθεί, σύμφωνα με τελική έκθεση που δημοσιεύθηκε την Παρασκευή από τον Οργανισμό Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER). Παραδέχεται ωστόσο, σύμφωνα με το Bloomberg, ότι θα μπορούσαν να εξεταστούν ορισμένα έκτακτα μέτρα, για να βοηθήσουν τη Γηραιά Ήπειρο να αντιμετωπίσει τις αυξανόμενες τιμές.
Η ΕΕ δέχεται πιέσεις από πολλά κράτη, συμπεριλαμβανομένης της Ισπανίας και της Γαλλίας, να μεταρρυθμίσει την αγορά ηλεκτρικής ενέργειάς της, επειδή οι τιμές-ρεκόρ του φυσικού αερίου έχουν επίσης εκτοξεύσει τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στα ύψη. Θέμα για το οποίο πιέζει και η Ελλάδα.
Οι λογαριασμοί εκτοξεύονται για εκατομμύρια σπίτια, πυροδοτώντας κρίση κόστους ζωής, καθώς τα πάντα, από τα τρόφιμα μέχρι τη βενζίνη, γίνονται επίσης πολύ πιο ακριβά.
«Έχουμε μια τεράστια ευκαιρία να αξιοποιήσουμε το μοναδικό, ολοκληρωμένο ενεργειακό μοντέλο αγοράς της ΕΕ για την ενεργειακή μετάβαση και για την επίτευξη μεγαλύτερης ενεργειακής ανεξαρτησίας», δήλωσε ο Christian Zinglersen, διευθυντής του ACER. «Θα ήταν κρίμα και αντιπαραγωγικό, εάν οι τρέχουσες πιέσεις με κάποιο τρόπο το ανατρέψουν αυτό».
Η αγορά αυτή τη στιγμή λειτουργεί με το μοντέλο «πληρωμή με την εκκαθάριση», όπου οι τιμές προκύπτουν σε καθημερινές εθνικές δημοπρασίες με βάση το κόστος της πιο ακριβής μονάδας ενέργειας που απαιτείται για την κάλυψη της ζήτησης.
Το ACER υποστηρίζει ότι η ΕΕ θα πρέπει να παραμείνει σε αυτό το μοντέλο και να αποφύγει να σπάσει τη σχέση μεταξύ των τιμών του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας, κινούμενη προς ένα πλαίσιο μέσης τιμής, κάτι που ζητούν πολλές κυβερνήσεις.
Πέρυσι, η ενοποιημένη αγορά της περιοχής οδήγησε σε οφέλη περίπου 34 δισεκατομμυρίων ευρώ (36 δισεκατομμύρια δολάρια) και ουσιαστικά βοήθησε στην εξομάλυνση της αστάθειας. Παρέχει επίσης «σήματα τιμών» που ενθαρρύνουν την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών, σύμφωνα με τη μελέτη.
Αντί να μεταρρυθμίσουν ριζικά την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας που ήδη μετρά τρεις δεκαετίες, τα κράτη-μέλη θα ήταν καλύτερα να θέσουν σε εφαρμογή μέτρα που βοηθούν στην αντιμετώπιση της «πρωταρχικής αιτίας» του προβλήματος με το φυσικό αέριο, σύμφωνα με τον ACER. Αυτές θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν προσπάθειες βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης, αλλαγή καυσίμου καθώς και αναζήτηση νέων πηγών εφοδιασμού από άλλες χώρες.
Ωστόσο, η έκθεση παραδέχεται ότι το τρέχον πλαίσιο «δεν έχει σχεδιαστεί για την κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην οποία βρίσκεται αυτή τη στιγμή η ΕΕ» και παραθέτει ορισμένα πιθανά παρεμβατικά μέτρα που το μπλοκ και τα κράτη-μέλη θα μπορούσαν να εξετάσουν κατά τη διάρκεια μελλοντικών κρίσεων τιμών.
Μια «προσωρινή βαλβίδα εκτόνωσης» -παρόμοια με συστήματα που χρησιμοποιούνται στο Τέξας και στην Αυστραλία- θα συνεπαγόταν την κανονική λειτουργία της αγοράς έως ότου οι τιμές φτάσουν σε παρατεταμένα υψηλό επίπεδο τιμών, που ξεπερνά ένα προκαθορισμένο όριο.
Η δημοσίευση της έκθεσης έρχεται μόλις μερικές εβδομάδες πριν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποκαλύψει το σχέδιό της για να απογαλακτιστεί από το ρωσικό φυσικό αέριο, συμπεριλαμβανομένων προτάσεων για την ενίσχυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.