«Αν έβαζα μια επικεφαλίδα στη νέα κανονικότητα, αυτή θα είχε μια λέξη: Αβεβαιότητα», είπε χθες η Δήμητρα Κατσίπη, εμπορική διευθύντρια της IRI Hellas, από το βήμα του συνεδρίου Food Retail CEO Forum που διοργάνωσε το περιοδικό Σελφ Σέρβις.
Λόγω αυτής της αβεβαιότητας, οι εταιρείες μέτρησης της κατανάλωσης, σαν και αυτή στην οποία εργάζεται η κυρία Κατσίπη, είναι δύσκολο να προσδιορίσουν με βάση ένα σενάριο πώς θα εξελιχθεί η κατανάλωση στα σούπερ μάρκετ τη φετινή χρονιά.
Η έκρηξη του πληθωρισμού, οι ανατιμήσεις, η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος -σ.σ. το ΔΝΤ εκτιμά ότι αυτό θα περιοριστεί κατά 1.600 ευρώ ετησίως- και το περιβάλλον sticker shock (σ.σ. η έκπληξη που προκαλεί η αύξηση της τιμής ενός συγκεκριμένου προϊόντος) που ζει ο καταναλωτής, συνθέτουν μια νέα πραγματικότητα. Στην οποία, όπως εκτίμησε η κυρία Κατσίπη, θα προσαρμοστούμε όπως συνέβη και τη δεκαετία του ’90. «Θα αγοράσουμε μικρότερες συσκευασίες, θα αλλάξουμε τη συχνότητα των επισκέψεων, τις ώρες που κάνουμε τις αγορές μας, τα καταστήματα και θα ψάχνουμε για smart deals», είπε.
Το σενάριο επιστημονικής φαντασίας και η πραγματικότητα
Η IRI, σε μια προσπάθεια να κάνει μια προβολή για την επίδραση του πληθωρισμού και των ανατιμήσεων στην κατανάλωση, «έτρεξε» δύο συν ένα σενάρια.
Στην περίπτωση που ο πληθωρισμός διαμορφωθεί εφέτος στο +3%, η αξία των πωλήσεων των σούπερ μάρκετ εκτιμάται ότι θα καταγράψει οριακή αύξηση 0,8%, συνολικά, με τις πωλήσεις των τροφίμων να ενισχύονται κατά 1,1% και 2,4% της κατηγορίας household και αρνητικά στο -2,8% της κατηγορίας health & beauty. Οι πωλήσεις των αλκοολούχων θα υποχωρήσουν κατά 6,9%, -2,9% των αναψυκτικών και -2,2% των γαλακτοκομικών, ενώ θα αυξηθούν κατά 4,3% οι πωλήσεις των τυποποιημένων προϊόντων.
Αν υπερισχύσει το δεύτερο σενάριο, όπου ο πληθωρισμός θα διαμορφωθεί στο +5%, η αύξηση των πωλήσεων των ταχυκίνητων κωδικών θα καταγράψει αύξηση 1,1%, +1,8% οι πωλήσεις τροφίμων και +5,4% η κατηγορία household, ενώ απώλειες 3,5% θα σημειώσει η κατηγορία health & beauty. Σε αυτό το σενάριο, οι πωλήσεις των αλκοολούχων προϊόντων θα υποχωρήσουν κατά 6%, -2,3% των αναψυκτικών και -1,7% των γαλακτοκομικών ενώ θα αυξηθούν 5% οι πωλήσεις των τυποποιημένων προϊόντων.
Η IRI απέφυγε να «τρέξει» άσκηση με βάση το δυσμενές σενάριο της ΤτΕ, σύμφωνα με το οποίο ο ετήσιος πληθωρισμός θα διαμορφωθεί στο +7%. «Έτρεξε» όμως μια άσκηση όπου οι τιμές θα παρέμεναν στα ίδια επίπεδα με πέρυσι και δεν θα υπήρχε αυτός ο πληθωρισμός. Με βάση το συγκεκριμένο σενάριο, το οποίο η κυρία Κατσίπη το χαρακτήρισε «επιστημονικής φαντασίας», οι πωλήσεις στα σούπερ μάρκετ θα υποχωρούσαν. Και αυτό διότι θα ενεργοποιούνταν το κομμάτι του HORECA, δεν θα μαγειρεύαμε τόσο στο σπίτι, δεν θα διασκεδάζαμε τόσο στο σπίτι, θα αγοράζαμε λιγότερα αντισηπτικά και ενδεχομένως θα ψωνίζαμε και λιγότερα καθαριστικά.
Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, οι πωλήσεις αλκοόλ, που ευνοήθηκαν από την πανδημία και την παραμονή στο σπίτι, θα υποχωρούσαν κατά 8,3%, των αναψυκτικών κατά -3,9%, -3% των γαλακτοκομικών και -3,3% των τυποποιημένων προϊόντων.
Και η κρυμμένη ευκαιρία των PL
Η πίεση που δέχεται ο καταναλωτής από τις ανατιμήσεις τον έχει στρέψει στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Η συγκεκριμένη κατηγορία «τρέχει» με ανάπτυξη 1,7%, με αποτέλεσμα το μερίδιό της να διαμορφώνεται στο 15,7%. Σημαντικά χαμηλότερο από τα υψηλά του 2014, όπου είχε μερίδιο 19%, αλλά και από το μερίδιο αγοράς που απολαμβάνουν τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας σε αγορές όπως η Ισπανία, η Γερμανία και η Ελβετία που ξεπερνά το 40% της κατανάλωσης.
Αυτή η πιστότητα, κυρίως των ξένων καταναλωτών στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, συνδέεται με το γεγονός ότι 1 στους 4 (ποσοστό 27%) θεωρεί ότι έχουν καλύτερη ποιότητα από τα επώνυμα, καλύτερη εικόνα, τα εμπιστεύονται και έχουν ανταγωνιστικές τιμές. Εξίσου εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι το ίδιο ποσοστό καταναλωτών (25%) που παραμένει πιστό στα επώνυμα, ψηφίζει υπέρ των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας.
Ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι οι πιο πιστοί πελάτες, δηλαδή η βασική δεξαμενή καταναλωτών που αγοράζει τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, στη Γαλλία και τη Γερμανία, με ποσοστά 58% και 52% αντίστοιχα, είναι καταναλωτές με υψηλά εισοδήματα. Μια δεξαμενή που προσδιορίζεται στο 50%, από την οποία, σύμφωνα με την κυρία Κατσίπη, λιανέμποροι και προμηθευτές μπορούν να βγουν κερδισμένοι.