«Μάζευε κι ας είναι και ρόγες» λέει ο λαός και όπως αποδεικνύεται εκ του αποτελέσματος, με αυτό κατά νου, κινούνται οι εγχώριες αλυσίδες σούπερ μάρκετ.
Μόλις χθες Δευτέρα, έγινε γνωστό πως η αλυσίδα Σκλαβενίτης βρίσκεται σε προχωρημένες διαπραγματεύσεις με τους μετόχους της ηπειρώτικης αλυσίδας SEP Markets. Αντικείμενο των διαπραγματεύσεων είναι η απόκτηση, από τον νούμερο 1 παίκτη του εγχώριου λιανεμπορίου, εννέα εκ των 11 καταστημάτων που διατηρεί η SEP Markets στα Ιωάννινα. Στην πρωτεύουσα της Ηπείρου, ο Σκλαβενίτης λειτουργεί σήμερα δύο καταστήματα λιανικής και ένα κατάστημα χονδρικής The Mart.
Του συγκεκριμένου κυοφορούμενου deal μεταξύ Σκλαβενίτη και SEP Markets είχε προηγηθεί την περασμένη Παρασκευή η είδηση ότι η αλυσίδα σούπερ μάρκετ Πίτσιας, που εδρεύει στην Πιερία, απέκτησε τον έλεγχο τριών καταστημάτων της αλυσίδας «Μαζί Markets».
Την ίδια ώρα φουντώνουν οι φήμες που θέλουν όλους ανεξαιρέτως τους μεγάλους παίκτες του εγχώριου λιανεμπορίου τροφίμων να «φλερτάρουν» με αλυσίδες της περιφέρειας, αλλά και να βολιδοσκοπούν τις προθέσεις της μεσαίας κατηγορίας του κλάδου.
Η Μασούτης φέρεται, σύμφωνα με πληροφορίες του Εuro2day.gr, να έχει προσεγγίσει δύο τοπικές αλυσίδες της Πελοποννήσου, που διαθέτουν συνολικό δίκτυο 40 καταστημάτων. Η βορειοελλαδίτικη αλυσίδα που ήρθε σε συμφωνία με την κρητική συνεταιριστική αλυσίδα ΣΥΝΚΑ φιλοδοξεί, μέχρι το τέλος του έτους, να συγκεντρώσει, όπως λένε πηγές με γνώση, τζίρο πάνω από 1,5 δισ. ευρώ και εκτόπισμα σε όλη την Ελλάδα, μέσα από συμφωνίες και εξαγορές. Το 2020, οι πωλήσεις του Μασούτη ήταν στα 882,47 εκατ. ευρώ και μέσω της συμφωνίας με τον ΣΥΝΚΑ θα «σπάσει» το φράγμα του 1 δισ. ευρώ. Την ίδια στιγμή, η Market Ιn, η οποία έχει βολιδοσκοπηθεί από μεγάλους παίκτες, φέρεται να βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με χιώτικη αλυσίδα σούπερ μάρκετ.
Η επέκταση στην περιφέρεια μέσω της απόκτησης μέρους του δικτύου τοπικών αλυσίδων δεν είναι σημερινό φαινόμενο. Κατά το παρελθόν, αλυσίδες όπως η ΑΒ Βασιλόπουλος, η Μασούτης, η ΜΕΤΡΟ και η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, επέλεξαν να αναπτυχθούν στην περιφέρεια σύμφωνα με αυτό το μοντέλο.
Μια win-win σχέση, τόσο για τους αγοραστές που απέκτησαν μέρος ή το σύνολο του δικτύου τοπικών παικτών που είχαν καλή θέση στην αγορά, γνωστό brand και αντιμετώπιζαν χρηματοοικονομικά προβλήματα, όσο και για τους πωλητές, που είτε διατήρησαν τμήμα της δραστηριότητάς τους, την ταμπέλα τους και το όνομά τους στην τοπική κοινωνία είτε αποχώρησαν τελείως με το αντίστοιχο οικονομικό αντάλλαγμα.
Αυτοί είναι και οι βασικοί λόγοι για τους οποίους και σήμερα οι μεγάλοι του κλάδου «φλερτάρουν» με τοπικούς παίκτες, οι ιδιοκτήτες των οποίων πιέζονται σε αυτό το νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται.
Όμως δεν είναι οι μοναδικοί λόγοι που οι μεγάλοι με πανελλαδική εμβέλεια λιανέμποροι ανακαλύπτουν εκ νέου την περιφέρεια. Η μερική ή εξ ολοκλήρου απόκτηση τοπικών «παικτών» τούς δίνει προβάδισμα έναντι των ανταγωνιστών τους. Με το καλημέρα βάζουν πόδι σε μια γεωγραφική περιοχή που είτε δεν είχαν καθόλου παρουσία είτε και να είχαν, μπορούν να την εξαπλασιάσουν, όπως θα συμβεί στην περίπτωση της Σκλαβενίτης στα Ιωάννινα.
Επίσης αποκτώντας την «κρέμα» των καταστημάτων του τοπικού παίκτη, αφού επιλέγουν ποια καταστήματα και ποια τετραγωνικά θέλουν, απεμπλέκονται από την πολύχρονη γραφειοκρατία που απαιτείται για την ανέγερση, από τα μπετά, του δικού τους καταστήματος.
Είναι γνωστή η περιπέτεια της αλυσίδας ΜΕΤΡΟ, που περίμενε πάνω από οκτώ χρόνια για να βγάλει τις άδειες για την επέκταση του καταστήματός της στον Πύργο. Κάτι αντίστοιχο αντιμετώπισε και στη Μυτιλήνη, όπου πήρε 8 χρόνια προκειμένου η αρμόδια υπηρεσία να απαντήσει στην εταιρεία ότι δεν χρειάζεται να κάνει κάτι για ένα οικόπεδο που ήθελε να αγοράσει.
Η απόκτηση μέρους του δικτύου ή η εξαγορά μιας αλυσίδας με τζίρο έως 15 εκατ. ευρώ βγάζει τους αγοραστές από την υποχρέωση να γνωστοποιήσουν τη συγκέντρωση στην Επιτροπή Ανταγωνισμού. Σχετική πρόβλεψη υπάρχει στο άρθρο 6, του νόμου 3959/2011 περί Ελεύθερου Ανταγωνισμού.
Η μεγάλη εικόνα σε αυτά τα deals είναι φυσικά ο τζίρος που αποκτά η εξαγοράζουσα αλυσίδα, τον οποίο με την ταμπέλα της και τις προσφορές που μπορεί να εξασφαλίσει, λόγω μεγέθους, από τους προμηθευτές της, τον πολλαπλασιάζει όπως έχει δείξει η ιστορία.
Φυσικά δεν πρέπει να παραβλέψουμε και έναν ακόμη κρίσιμο παράγοντα. Η ελληνική περιφέρεια παραμένει σε γενικές γραμμές «παρθένα» για τα μεγάλα πανεθνικά δίκτυα και εμφανίζει υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης από τα αστικά κέντρα.
Πέρυσι, όπου οι πωλήσεις σε αξία των σούπερ μάρκετ ενισχύθηκαν κατά 1,3% (πηγή: NielsenIQ), ο τζίρος στην Αττική, που αντιπροσωπεύει το 51,3% της συνολικής «πίτας», υποχώρησε κατά 0,4%. Στη Θεσσαλονίκη, όπου παράγεται το 10% του συνολικού τζίρου των σούπερ μάρκετ, οι πωλήσεις αυξήθηκαν στα επίπεδα του πανελλαδικού μέσου όρου κατά 1,4% σε σχέση με το 2020.
Στις υπόλοιπες γεωγραφικές περιοχές, η ανάπτυξη ήταν σαφώς μεγαλύτερη. Στην Κρήτη ήταν 3,2%, στην Πελοπόννησο 4,5%, 3,2% στην Κεντρική Ελλάδα και 4,2% στη Μακεδονία και τη Θράκη.