«Σε περιβάλλον ευρώ, η Ελλάδα, δεν έχει ξαναδεί τέτοιες ανατιμήσεις. Αυτές οι ανατιμήσεις θυμίζουν εποχές δραχμής», λέει στο Euro2day.gr υψηλόβαθμο στέλεχος γνωστής αλυσίδας σούπερ μάρκετ με πανελλαδική εμβέλεια, που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του. Ο πληθωρισμός τον Μάρτιο εκτινάχθηκε στο 8,9%, το υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγραφεί τα τελευταία 27 χρόνια, δηλαδή από το 1995, όταν η Ελλάδα είχε δραχμές. Με το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής να εκτιμά, στο δυσμενές του σενάριο, ότι μπορεί να φτάσει εφέτος στο 11,01%.
Κάτι που δεν αποκλείεται να συμβεί, αν δεν υπάρξει κάποια δραστική αλλαγή. Βιομηχανίες και προμηθευτές συνεχίζουν να στέλνουν κατά ριπάς νέους ανατιμημένους τιμοκαταλόγους, το εύρος των οποίων ξεκινά από το 3%-4% και φθάνει έως και το 30%. «Οι σταθμισμένες ανατιμήσεις που έχουμε να διαχειριστούμε φτάνουν αυτή τη στιγμή στο 8%, ποσοστό ιδιαίτερα υψηλό όπως αντιλαμβάνεστε, το οποίο δεν μπορούμε να το περάσουμε στο ράφι για να προστατευθεί η κατανάλωση. Γι’ αυτό μέχρι στιγμής οι ανατιμήσεις που έχουν περάσει, αγγίζουν το 5%-5,5%», σημειώνει στέλεχος της αγοράς.
Προϊόντα όπως τα ζυμαρικά βρίσκονται στην τρίτη ανατίμηση μέσα στον τελευταίο χρόνο, ενώ υπάρχουν και εταιρείες που έχουν δεχθεί πίεση στην παραγωγή, λόγω του αυξημένου κόστους των πρώτων υλών και της ενέργειας, που προσπαθούν να διατηρήσουν τα επίπεδα των τιμών. «Όσο αντέχουν, κρατάνε άμυνα. Όταν φτάνουν να κάνουν ανατίμηση, πάει να πει ότι δεν αντέχουν άλλο», δηλώνει στο Euro2day.gr, ο επικεφαλής της ΜΕΤΡΟ Αριστοτέλης Παντελιάδης.
Η άλλη διάσταση της οικονομικής κρίσης
Ο κ. Παντελιάδης μάς μεταφέρει και μια άλλη διάσταση της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί στην αγορά. «Πολλές φορές η απάντηση που παίρνουμε από κάποιους προμηθευτές είναι ότι σκέφτονται να σταματήσουν να παράγουν. Μας λένε, βάλτε άλλον στο ράφι. Δεν αντέχω να παράγω. Δεν βγαίνω από τα κόστη», αναφέρει.
Ήδη σε αναστολή, μέχρι νεωτέρας, της δραστηριότητάς της έχει προχωρήσει τοπική πτηνοτροφική εταιρεία λόγω της εκτόξευσης του κόστους των πρώτων υλών και της έλλειψης σε κεφάλαιο κίνησης, λέει στέλεχος της συγκεκριμένης αγοράς.
Οι δυσκολίες όμως αυτές δεν περιορίζονται μόνο στις μικρές εταιρείες. Ακόμη και μεγάλοι παίκτες που έχουν πιστωτικές γραμμές και υψηλά ταμειακά διαθέσιμα δυσκολεύονται να διαχειριστούν την υπάρχουσα κατάσταση. «Όταν έχει διπλασιαστεί η τιμή που αγοράζεις το σιτάρι, προπληρώνεις την παραγγελία και ο χρόνος αποπληρωμής σου από τους πελάτες σου είναι στους 4, 5 ή 9 μήνες, καταλαβαίνεις ότι το άνοιγμά σου από 9 εκατ. ευρώ για την εισαγωγή 45.000 τόνων σιτάρι κάποια στιγμή θα γίνει 15 εκατομμύρια ευρώ», λέει στέλεχος μεγάλης αλευροβιομηχανίας στο Euro2day.gr.
Για τους λιανέμπορους, τους προμηθευτές και τους καταναλωτές, η κατάσταση είναι μη διαχειρίσιμη, λέει εμπορικός διευθυντής μεγάλης παραγωγικής εταιρείας. Κάτι που αποτυπώνεται στην πορεία της κατανάλωσης. Σύμφωνα με την εταιρεία μέτρησης της κατανάλωσης Nielsen IQ, το πρώτο τρίμηνο οι πωλήσεις των σούπερ μάρκετ εμφάνισαν απώλειες 1,4% σε αξία και υποχώρηση 4,9% στον όγκο των ταχυκίνητων κωδικών σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό τρίμηνο.
Όμως το ταμείο των σούπερ μάρκετ, στο οποίο συμπεριλαμβάνονται και οι πωλήσεις των επί ζυγίω προϊόντων, δείχνει υπερδιπλάσια υποχώρηση του τζίρου. Σύμφωνα με στελέχη του κλάδου οι πωλήσεις σε αξία, το πρώτο τρίμηνο του έτους, μειώθηκαν 3% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα ένα χρόνο πριν, με τις απώλειες σε επίπεδο όγκου πωλήσεων να ξεπερνά το 8%. Με απλά λόγια, αυτό σημαίνει ότι οι καταναλωτές περιορίζουν τις αγορές τους στα απολύτως απαραίτητα για να καλύψουν και τις άλλες ανελαστικές δαπάνες τους όπως είναι οι λογαριασμοί ρεύματος, θέρμανσης, κίνησης.
Τη μεγαλύτερη πίεση δέχονται κυρίως τα νοικοκυριά που ανήκουν στα χαμηλά οικονομικά στρώματα, καθώς ο πληθωρισμός είναι υψηλότερος από τον μέσο πληθωρισμό που καταγράφει η Ελληνική Στατιστική Αρχή. Κάτι που μπορεί να διαπιστώσει κανείς αν μπει στον διαδικτυακό τόπο και κάνει την άσκηση με τα πάγια μηνιαία έξοδά του. Εκεί θα προσδιορίσει τον προσωπικό ρυθμό πληθωρισμού του, με βάση τις καταναλωτικές συνήθειές του.
Κόντρα κυβέρνησης - σούπερ μάρκετ για τις τιμές
Την ίδια ώρα, βαθαίνει η ρήξη μεταξύ της κυβέρνησης και των αλυσίδων σούπερ μάρκετ. Αφορμή έχει σταθεί η επιβολή προστίμων σε σειρά αλυσίδων που εντοπίστηκαν, σύμφωνα με το υπουργείο Ανάπτυξης, να πωλούν προϊόντα με υψηλότερο ποσοστό κέρδους από το επιτρεπόμενο.
Για ανθρώπινο λάθος που αφορά μεμονωμένα προϊόντα κάνουν λόγο στελέχη του κλάδου, τα οποία υποστηρίζουν ότι όσα προϊόντα εντοπίστηκαν να πωλούνται με μεγαλύτερο μεικτό περιθώριο κέρδους, η απόκλιση ήταν 1 μονάδα. «Όταν διαχειριζόμαστε έως και 30.000 κωδικούς είναι αδύνατον να μη γίνει κάποιο λάθος» αναφέρουν εμφατικά. Με τον κ. Παντελιάδη, στην αλυσίδα του οποίου δεν έχει επιβληθεί πρόστιμο, να δηλώνει: «Δεν υπάρχει καμία αλυσίδα που προσπαθεί να αισχροκερδίσει».
Το θέμα των τιμών και ιδιαίτερα των προστίμων αναμένεται να βρεθεί ψηλά στην ατζέντα τις επόμενες ημέρες. Ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης έχει προαναγγείλει ότι εντός της εβδομάδας θα φέρει στη Βουλή τροπολογία, η οποία θα ανοίξει τον δρόμο για τη δημοσιοποίηση των ονομάτων των εταιρειών που πωλούν τα προϊόντα τους με περιθώριο κέρδους υψηλότερο από αυτό που προβλέπει η νομοθεσία.
Για τον κ. Παντελιάδη, η συζήτηση για φαινόμενα αισχροκέρδειας και η δημοσιοποίηση των ονομάτων στα οποία επιβάλλονται πρόστιμα δεν προάγει την εμπιστοσύνη του καταναλωτή όχι μόνο στα σούπερ μάρκετ αλλά και στην επιχειρηματικότητα γενικότερα. «Η αίσθηση ότι κάποιοι κερδοσκοπούν σε βάρος του κόσμου προκαλεί μια μακροπρόθεσμη ζημιά που και καλώς θα την έκανε, αν έτσι ήταν. Επειδή όμως αυτό δεν ισχύει, θεωρώ ότι μια τέτοια κίνηση βλάπτει συνολικά την οικονομία και τη βλάπτει μακροπρόθεσμα», σημειώνει.
Πάντως, εν αντιθέσει με το τι γίνεται μπροστά από τις κάμερες, πίσω από τις κλειστές πόρτες, στελέχη του κλάδου υποστηρίζουν ότι παίρνουν τα εύσημα από το αρμόδιο υπουργείο για την προσπάθεια που κάνουν για τη συγκράτηση του κύματος ανατιμήσεων.