Οι οικονομικές προοπτικές για το 2022 είναι εξαιρετικά αβέβαιες, εξηγεί η Moody’s στην ετήσια έκθεσή της για την Ελλάδα.
Η οικονομία της χώρας ξεκίνησε τη χρονιά με πολύ ισχυρή δυναμική και οι δείκτες υψηλής συχνότητας και δείκτες κλίματος έδειχναν ότι η ανάκαμψη θα ήταν διαρκής. Μεσολάβησε ωστόσο ο πόλεμος στην Ουκρανία, με αποτέλεσμα ο οίκος να μειώσει την πρόβλεψή για την αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ στην Ελλάδα για το 2022 στο 3% από 5,2%.
«Αναμένουμε ότι το εμπορικό έλλειμμα θα διευρυνθεί καθ' όλη τη διάρκεια του 2022, καθώς οι βασικές εισαγωγές γίνονται ακριβότερες. Ο πληθωρισμός είχε ήδη επιταχυνθεί πριν από την εισβολή και έφτασε το 7,2% σε ετήσια βάση τον Φεβρουάριο, λόγω της επιτάχυνσης σε ευρεία βάση, καθώς τόσο οι τιμές των τροφίμων όσο και οι τιμές των μη τροφίμων αυξήθηκαν με ταχύτερο ρυθμό. Αναμένουμε ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει αυξημένος και θα φθάσει το 5% κατά μέσο όρο φέτος», εκτιμά ο αμερικανικός οίκος.
«Παράλληλα, αναμένουμε ότι το έλλειμμα θα μειωθεί περαιτέρω το 2022 στο 5,8% του ΑΕΠ. Αυτό είναι, ωστόσο, υψηλότερο από τις προσδοκίες μας πριν από τη στρατιωτική σύγκρουση και αντικατοπτρίζει τη χαμηλότερη ανάπτυξη και τη δυνητικά υψηλότερη κρατική στήριξη για τις ευάλωτες ομάδες. Η ισχυρότερη ανάπτυξη θα είναι το κλειδί για τη βελτίωση της δημοσιονομικής δυναμικής της Ελλάδας και τη μείωση του βάρους του χρέους, το οποίο αναμένουμε να περιοριστεί σε περίπου 191% του ΑΕΠ έως το τέλος του τρέχοντος έτους και να συνεχίσει να μειώνεται στο 185% περίπου μέχρι το τέλος του 2023. Ωστόσο, η ασθενέστερη ανάπτυξη και οι εκτεταμένες ενεργειακές επιδοτήσεις θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την προγραμματισμένη δημοσιονομική εξυγίανση και να θέσουν κινδύνους στις προβλέψεις μας για το δημοσιονομικό ισοζύγιο και το χρέος της γενικής κυβέρνησης», εξηγεί η Moody’s.
Τα θετικά στοιχεία της χώρας
«Το πιστωτικό προφίλ της Ελλάδας υποστηρίζεται από τα συγκριτικά υψηλά επίπεδα πλούτου και την ισχυρή στήριξη από τους πιστωτές της στη ζώνη του ευρώ ενώ η επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων από τον Ιούλιο του 2019 αρχίζει επίσης να έχει απτά αποτελέσματα στο αναπτυξιακό δυναμικό και στην ισχύ των θεσμών και της διακυβέρνησης», εξηγεί η αμερικανική Moody’s για την Ελλάδα στην ετήσια της έκθεση. Η Moody’s αξιολογεί τη χώρα σε Ba3 stable και είναι ο οίκος με τη χαμηλότερη αξιολόγηση μεταξύ των Fitch, S&P και DBRS Morningstar.
Η ελληνική οικονομία έχει ανακάμψει γρήγορα από την πανδημία, γεγονός που είναι επίσης ενδεικτικό της βελτίωσης της οικονομίας ανθεκτικότητας σε κλυδωνισμούς και η σημαντική χρηματοδότηση της ΕΕ θα ενισχύσει τις επενδύσεις και την ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια, εκτιμά ο οίκος αξιολόγησης. Η ευνοϊκή διάρθρωση του δημόσιου χρέους, το μεγάλο ταμειακό απόθεμα και οι ισχυροί δείκτες εξυπηρέτησης του χρέους ενισχύουν επίσης το πιστωτικό προφίλ της Ελλάδας.
Στον αντίποδα, η βασική πιστωτική πρόκληση για τη χώρα είναι η αυξημένη επιβάρυνση του χρέους, η τέταρτη υψηλότερη μεταξύ όλων των αξιολογούμενων κρατών που παρακολουθεί ο οίκος, παρά την εκτιμώμενη μείωση σε 197,1% του ΑΕΠ το 2021 (2020: 206,3%). Κατά συνέπεια, το χρέος θα πρέπει να μειωθεί και η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του χρέους μετά το 2030 εξαρτάται από την επιτάχυνση της οικονομικής ανάπτυξης και τη δημοσιονομική σύνεση. Επιπρόσθετα, παρά την περαιτέρω μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, η αδύναμη ποιότητα του ενεργητικού και η κερδοφορία εξακολουθούν να επιβαρύνουν τις ελληνικές τράπεζες.
Η Moody’s δεν αναμένει αντιστροφή των βελτιώσεων που παρατηρήθηκαν τα τελευταία χρόνια, αλλά επισημαίνει ότι θα χρειαστούν κάποια χρόνια προτού τα οφέλη των θεσμικών μεταρρυθμίσεων και των μεταρρυθμίσεων διακυβέρνησης ενσωματωθούν πλήρως και γίνουν ορατά.
Αναφορικά με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η αμερικανική εταιρεία αξιολόγησης εκτιμά ότι έχει αυξήσει σημαντικά τις μακροοικονομικές και χρηματοπιστωτικές αβεβαιότητες στις αγορές.
Για την αξιολόγηση της Ελλάδας και τους λόγους αναβάθμισης, η Moody’s εξηγεί ότι θα δεχόταν «ανοδικές πιέσεις», εάν η περαιτέρω πρόοδος στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις αποφέρει απτά αποτελέσματα με τη μορφή ισχυρότερων επενδύσεων και αναπτυξιακού δυναμικού. Μια ταχύτερη μείωση του λόγου του δημόσιου χρέους από ό,τι προβλέπεται επί του παρόντος θα ήταν επίσης θετική για την αξιολόγηση, όπως και η επίλυση των συνεχιζόμενων προβλημάτων ποιότητας του ενεργητικού του τραπεζικού τομέα.
Αντίθετα, θα μπορούσαν να αναπτυχθούν «καθοδικές πιέσεις», εάν οι θεσμικές μεταρρυθμίσεις ανατραπούν, θέτοντας σε κίνδυνο τη συμφωνία με τους πιστωτές της ζώνης του ευρώ. Μια παρατεταμένη αναζωπύρωση των λοιμώξεων από τον κορωνοϊό ή μια περαιτέρω κλιμάκωση των γεωπολιτικών εντάσεων θα μπορούσε επίσης να θέσει πτωτικές πιέσεις στην αξιολόγηση, εάν οδηγούσε σε παρατεταμένη περίοδο συρρίκνωσης του ΑΕΠ και σε περαιτέρω σημαντική αύξηση του δημόσιου χρέους.