H αύξηση των οφειλών κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης της πανδημίας του κορωνοϊού και η σημαντικά μικρή συμμετοχή των μη μισθωτών στη ρύθμιση των έως 72 δόσεων σε συνδυασμό με το κύμα ακρίβειας, έχει δημιουργήσει ένα εκρηκτικό κοκτέιλ στους κόλπους των ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολούμενων και αγροτών, που κινδυνεύουν από τις αρχές Ιουνίου να μείνουν χωρίς ιατροφαρμακευτική κάλυψη.
Και αυτό γιατί περίπου 750.000 μη μισθωτοί έχουν πλέον αρρύθμιστες οφειλές στο Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ), με αποτέλεσμα αυτόματα να μένουν χωρίς ασφαλιστική ικανότητα.
Ήδη, το υπουργείο Εργασίας, μπροστά στο ενδεχόμενο εκατοντάδες χιλιάδες ασφαλισμένοι αλλά και τα έμμεσα μέλη των οικογενειών τους να εμφανίζονται ως ανασφάλιστοι και να μην έχουν πρόσβαση σε παροχές υγείας σε είδος και σε χρήμα, έχει καταθέσει στη Βουλή διάταξη που προβλέπει τη δυνατότητα λήψης ασφαλιστικής ικανότητας, εφόσον οι ασφαλισμένοι έχουν καταβάλει εντός του 2021 ή καταβάλουν εντός του 2022, αναδρομικά για το έτος 2021, ποσό που αντιστοιχεί στην ετήσια εισφορά για παροχές σε είδος και σε χρήμα, σύμφωνα με την ασφαλιστική κατηγορία την οποία είχαν επιλέξει για το έτος 2021.
Με αυτό τον τρόπο δεν θα απαιτείται να πληρώσουν το σύνολο των οφειλών τους, αλλά μόνο αυτό που αντιστοιχεί στις εισφορές για παροχές σε είδος και σε χρήμα για το χρονικό διάστημα που προαναφέρθηκε.
Σύμφωνα πάντως με το υπουργείο Εργασίας, η δυνατότητα αυτή παρέχεται με την υπό ψήφιση διάταξη κατ’ εξαίρεση και για μία μόνο φορά.
Την ίδια στιγμή, η διοίκηση του ΕΦΚΑ προχώρησε στη λύση της παράτασης της ασφαλιστικής ικανότητας όλων των μη μισθωτών έως και το τέλος Μαΐου, μετά και το τεράστιο αλαλούμ που δημιουργήθηκε με ελεύθερους επαγγελματίες, οι οποίοι αν και έχουν καλύψει όλες τις υποχρεώσεις τους προς τον Φορέα, εμφανίζονται ανασφάλιστοι, με αποτέλεσμα να μένουν χωρίς ιατροφαρμακευτική κάλυψη.
Να σημειωθεί ότι αρχικά ο ΕΦΚΑ, με ανακοίνωσή του, είχε αφενός παρατείνει την ασφαλιστική ικανότητα γιατρών, μηχανικών και δικηγόρων-συμβολαιογράφων έως τις 18 Απριλίου (εκτιμώντας ότι η διαδικασία εκκαθάρισης των εισφορών θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι τις 22 Μαρτίου), αφετέρου, καλούσε τους υπόλοιπους ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες που δεν είχαν χρέη να μεταβούν στα κατά τόπους υποκαταστήματα του ΕΦΚΑ έχοντας το αποδεικτικό πληρωμής των εισφορών τους, ώστε να εκδώσουν κανονικά την ασφαλιστική τους ικανότητα.
Πλέον, και εφόσον η ταλαιπωρία αλλά και η αγανάκτηση των ασφαλισμένων μεγεθύνθηκε, η διοίκηση του ΕΦΚΑ ανακοίνωσε ότι με νομοθετική διάταξη που προωθείται στη Βουλή ώστε να ψηφιστεί εντός της εβδομάδας και να ισχύσει άμεσα, παρατείνεται αυτόματα η ασφαλιστική ικανότητα όλων των μη μισθωτών του e-ΕΦΚΑ, ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοτελώς απασχολουμένων και αγροτών (και των έμμεσων μελών τους) από 1 Μαρτίου έως και 31 Μαΐου 2022, ανεξαρτήτως οφειλών και πλήρωσης προϋποθέσεων εκ μέρους τους.
Βέβαια, ξεκαθαρίζεται πως από την 1η Ιουνίου θα ισχύσει το καθεστώς που ίσχυε πάντοτε και που προβλέπει την απόδοση ασφαλιστικής ικανότητας μόνο σε εκείνους τους μη μισθωτούς που είτε δεν έχουν οφειλές είτε έχουν ρυθμισμένες οφειλές τις οποίες και τακτοποιούν κάθε μήνα. Για αυτό και καλούνται οι ασφαλισμένοι να προχωρήσουν εγκαίρως στην πληρωμή ή ρύθμιση των οφειλών τους προς τον e-ΕΦΚΑ και το ΚΕΑΟ.
Να σημειωθεί εδώ ότι πλέον η δυνατότητα που έχουν για ρύθμιση των οφειλών, ύψους περίπου 1,5 δισ. ευρώ, είναι η ένταξη στην πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων.