Οι επιδοτήσεις στο ηλεκτρικό ρεύμα και το φυσικό αέριο μπορεί να ανακοινώνονται από την πολιτεία, αλλά δεν είναι βέβαιο ότι περνούν έγκαιρα και στους καταναλωτές. Κι αυτό γιατί δεν φθάνει στην ώρα της η πίστωση των κονδυλίων του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ) στους προμηθευτές.
Παρότι βρισκόμαστε στα μέσα Μαρτίου, ακόμη δεν έχουν δοθεί τα αναλογούντα ποσά για τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο.
Η καθυστέρηση αυτή έχει αναδειχθεί σε δομικό πρόβλημα για την ενεργειακή αγορά με πολλαπλές συνέπειες:
- Εναπόκειται σε κάθε προμηθευτή αν θα δώσει από τη δική του ρευστότητα τις επιδοτήσεις στους καταναλωτές. Διαφορετικά θα τις περικόψει, δίνοντάς τες αναδρομικά βέβαια, όταν θα εισπράξει τα χρήματα από το ΤΕΜ. Όμως, έτσι τα τιμολόγια του ηλεκτρικού και του φυσικού αερίου φθάνουν «γυμνά» από τις ενισχύσεις που έχουν προαναγγελθεί, με δυσθεώρητη επιβάρυνση για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
- Προκύπτει, συνακόλουθα, τεράστιο πρόβλημα με την αποπληρωμή των τιμολογίων, δημιουργώντας μια νέα γενιά ανεξόφλητων λογαριασμών και το γνωστό ντόμινο των διακανονισμών, που αντί να περιστέλλεται, διευρύνεται όλο και περισσότερο.
- Πιέζονται αφόρητα από έλλειψη κεφαλαίων και ταμειακή στενότητα οι εταιρeίες προμήθειας, με κίνδυνο κλυδωνισμού της ενεργειακής αγοράς.
Το πρόβλημα αυτό αναδεικνύει ο Ελληνικός Σύνδεσμος Προμηθευτών Ενέργειας (ΕΣΠΕΝ), που απέστειλε σχετική επιστολή προς τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα και τη γενική γραμματέα Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών Αλεξάνδρα Σδούκου, με κοινοποίηση προς τον Διαχειριστή ΑΠΕ και Εγγυήσεων Προέλευσης (ΔΑΠΕΕΠ) και τη ΡΑΕ.
Ο ΕΣΠΕΝ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, μιλώντας για συνθήκες ασφυκτικής ρευστότητας και επισφαλειών στη λιανική αγορά ενέργειας. Οι προμηθευτές, υπογραμμίζει, είναι πρακτικά αδύνατο να επωμιστούν το χρηματοοικονομικό βάρος των επιδοτήσεων εκατομμυρίων ευρώ σε όρους ρευστότητας, δίχως να ανακύψει σημαντικός κίνδυνος αποσταθεροποίησης του συνόλου της ενεργειακής αγοράς, με αντίστροφα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα για τους καταναλωτές.
Κι όλα αυτά σε μια συγκυρία που χαρακτηρίζεται από τις ιλιγγιώδεις τιμές, τις τελευταίες ημέρες, στις αγορές ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, αλλά και τις σαφείς ενδείξεις για τη συνέχιση του φαινομένου τουλάχιστον για το υπόλοιπο του 2022, όπως αναγνωρίζει και ο ΕΣΠΕΝ.
Όπως προκύπτει από την επιστολή του ΕΣΠΕΝ, η μεταφορά των κονδυλίων του ΤΕΜ στους προμηθευτές χάνεται στη… γραφειοκρατική μετάφραση. Οι Διαχειριστές του Δικτύου διανομής ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου ελέγχουν την ορθή καταβολή των ποσών της κρατικής επιδότησης, βάσει μετρητικών δεδομένων που πιστοποιούνται αποκλειστικά από αυτούς. Ωστόσο, απαιτείται οι προμηθευτές να στέλνουν αρχεία με στοιχεία στον ΔΑΠΕΕΠ, τα οποία χρειάζεται να ελέγχει στη συνέχεια ο Διαχειριστής πριν από την πίστωση των ποσών της επιδότησης. Αυτό ο ΕΣΠΕΝ το χαρακτηρίζει «περιττή πολυπλοκότητα για τον ΔΑΠΕΕΠ και τους προμηθευτές» και το θεωρεί γενεσιουργό αιτία της όλης καθυστέρησης, που καταγράφεται εδώ και μήνες.
Για να διευκολυνθεί η διαδικασία ελέγχου της σωστής καταβολής των ποσών της κρατικής επιδότησης και η υποβολή των σχετικών στοιχείων από τους προμηθευτές, ο ΕΣΠΕΝ προτείνει να υπάρξει ένα ενιαίο κοινό πρότυπο αναφοράς των δεδομένων για την ηλεκτρική ενέργεια και το φυσικό αέριο, που θα είναι αποδεκτό από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.
Επιπλέον, ο ΕΣΠΕΝ ζητά να υπάρξει και έμπρακτη υποστήριξη στους προμηθευτές, όπως προκαταβολή τουλάχιστον 50% του εκτιμώμενου ποσού των επιδοτήσεων έως την πέμπτη μέρα κάθε μήνα για τον οποίο προορίζονται, καθώς και δυνατότητα υποβολής στοιχείων από τους προμηθευτές σε τακτικότερα διαστήματα και όχι μία φορά τον μήνα.
Μέλη του ΕΣΠΕΝ είναι οι εταιρείες Elpedison, ΗΡΩΝ, NRG (όμιλος Motor Oil), Φυσικό Αέριο-Ελληνική Εταιρεία Ενέργειας (100% θυγατρική της ΔΕΠΑ), ΖΕΝΙΘ (100% Plenitude, πρώην ENI Gas e Luce), Vatt & Volt και Volton.