Στο σχέδιο νόμου του υπουργείου Εργασίας για την αναμόρφωση του ΟΑΕΔ, που αναμένεται σήμερα να δοθεί σε δημόσια διαβούλευση, διάχυτη είναι η προσπάθεια αντιμετώπισης των φαινομένων κατάχρησης των παροχών του Οργανισμού και των χρημάτων των Ελλήνων φορολογούμενων: είτε αυτά αφορούν κάποιες χιλιάδες επιτήδειων που για χρόνια κάνουν χρήση των παροχών του ΟΑΕΔ, χωρίς κανέναν έλεγχο, ενώ δηλώνουν ατομικά ή οικογενειακά εισοδήματα δεκάδων ή ακόμη και εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ, είτε αφορούν φαινόμενα κακώς σχεδιασμένων προγραμμάτων που παραμένουν για χρόνια ανοικτά, ενώ οι εργοδότες αναζητούν μάταια εργαζόμενους αλλά και χαμένα εκατομμύρια ευρώ σε δράσεις κατάρτισης χωρίς κανέναν έλεγχο ως προς την αποτελεσματικότητά τους.
Έτσι, για να κλείσει η πόρτα στα… «ρετιρέ» των ανέργων, εισάγονται εισοδηματικά κριτήρια, ανάλογα αυτών που ισχύουν για το επίδομα θέρμανσης, με τα οποία θα συνδέονται οι παροχές του ΟΑΕΔ.
Στην πράξη, για να έχει κάποιος την ιδιότητα του ανέργου, θα πρέπει να έχει ετήσιο συνολικό οικογενειακό εισόδημα έως 14.000 ευρώ για άγαμο και 20.000 ευρώ για έγγαμο άνεργο, το οποίο προσαυξάνεται κατά 3.000 ευρώ για κάθε τέκνο. Παράλληλα, ενεργοποιείται μια διάταξη του 1985 που προβλέπει ότι θα βγαίνουν από το μητρώο ανέργων, για 2 χρόνια, όσοι αρνούνται τρεις φορές να ενταχθούν σε θέση εργασίας. Υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι ο ΟΑΕΔ ή για την ακρίβεια η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΥΠΑΤ) θα έχει αυτές τις θέσεις.
Για να ενεργοποιηθούν μάλιστα όσοι άνεργοι έμειναν πολλά χρόνια εκτός αγοράς εργασίας, θεσπίζεται «μπόνους» για τους μακροχρόνια ανέργους, ύψους 300 ευρώ.
Παράλληλα, και με στόχο την ορθολογική αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων, του ΕΣΠΑ αλλά και του Ταμείου Ανάκαμψης, που αναμένεται να ξεπεράσουν τα 2 δισ. ευρώ τα επόμενα χρόνια, στο σχέδιο νόμου προωθούνται σημαντικές παρεμβάσεις στον τομέα της κατάρτισης, ώστε να βελτιωθεί το λεγόμενο «skills matching», δηλαδή η αντιστοίχιση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας.
Στον τομέα αυτό, άλλωστε, η χώρα μας παρουσιάζει χαμηλές επιδόσεις, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα πολλές επιχειρήσεις να μη βρίσκουν τους κατάλληλους εργαζόμενους, παρότι η ανεργία κινείται σε υψηλά επίπεδα.
Παράλληλα βέβαια, επιχειρείται και η καθιέρωση υψηλών προδιαγραφών για τους παρόχους κατάρτισης, οι οποίοι θα αξιολογούνται τόσο για τις παρεχόμενες υπηρεσίες όσο και για την αποτελεσματικότητά τους.
Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες, στο τελικό κείμενο του σχεδίου νόμου θα ορίζεται ότι ο πάροχος θα αξιολογείται από τον καταρτιζόμενο και η βαθμολογία του θα ξεκινά από (1) κακή και θα κλιμακώνεται σε (2) ανεπαρκής, (3) ικανοποιητική, (4) πολύ καλή και (5) άριστη. Οι βαθμοί 1-2 αντιστοιχούν σε αρνητική αξιολόγηση, οι βαθμοί 3-4 σε επαρκή θετική αξιολόγηση και ο βαθμός 5 σε άριστη θετική αξιολόγηση.
Μάλιστα, θα προβλέπεται ότι δεν μπορεί να βαθμολογηθεί με βαθμό 3 ή μεγαλύτερο η επίδοση παρόχου σε πρόγραμμα συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης, εάν δεν συντρέχουν σωρευτικά οι παρακάτω προϋποθέσεις:
α) τουλάχιστον το 50% των καταρτισθέντων να βρήκε εργασία εντός 12 μηνών,
β) το πρόγραμμα έχει αξιολογηθεί θετικά από τουλάχιστον το 80% των καταρτισθέντων και
γ) έχει πιστοποιηθεί τουλάχιστον το 80% των καταρτισθέντων που έχουν περαιώσει την παρακολούθηση του προγράμματος.
Αναλυτικά, στο σχέδιο νόμου προβλέπονται μεταξύ άλλων τα εξής:
- Πληρωμή των παρόχων και των ωφελούμενων κατάρτισης με βάση τα αποτελέσματα (Payment by Results). Συγκεκριμένα, θα προβλέπεται ότι το 30% του ποσού θα καταβάλλεται τόσο στους καταρτιζόμενους όσο και στους παρόχους, μόνο μετά την πιστοποίηση των γνώσεων και των δεξιοτήτων των ωφελούμενων.
- Πιστοποίηση των καταρτισθέντων από ανεξάρτητους Φορείς Πιστοποίησης που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα ή/και διεθνώς.
- Αξιολόγηση και λογοδοσία των παρόχων επιδοτούμενης συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης, ως προς:
- το ποσοστό των καταρτισθέντων που βρήκε δουλειά,
- το ποσοστό των καταρτισθέντων που πιστοποιήθηκε, αλλά και
- την ποιότητα των υπηρεσιών τους, με αξιολόγηση από τους ίδιους τους καταρτιζόμενους.
- Σύσταση μητρώου επιλέξιμων παρόχων συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης στη νέα Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ), με νέα αυξημένα κριτήρια για τους παρόχους αλλά και διαγραφή όσων δεν ανταποκρίνονται στην παροχή ποιοτικών υπηρεσιών κατάρτισης στους πολίτες
- Ενημέρωση «με ένα κλικ» για όλα τα προγράμματα συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης, καθώς και για ό,τι αφορά στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων και την επανειδίκευσή τους, με την ίδρυση Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης για τις Δεξιότητες (skills.gov.gr).
- Θέσπιση του ατομικού λογαριασμού δεξιοτήτων ως ψηφιακού εργαλείου, όπου θα καταγράφονται οι καταρτίσεις και οι πιστοποιήσεις που λαμβάνει ο καταρτιζόμενος. Μέσω του νέου εργαλείου θα πιστώνονται «μονάδες», που θα μπορούν να χρησιμοποιούνται σε προγράμματα συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης, αλλά και θα διευκολύνονται οι έλεγχοι, ώστε να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα κατάχρησης του συστήματος κατάρτισης. Παράλληλα θα υπάρχει η δυνατότητα άμεσης παροχής πληροφοριών σε δυνητικούς εργοδότες.
- Σύσταση Εθνικού Συμβουλίου Δεξιοτήτων.
- Αναβάθμιση του μηχανισμού διάγνωσης των αναγκών της αγοράς εργασίας, ο οποίος ανατίθεται στη Μονάδα Εμπειρογνωμόνων Απασχόλησης, Κοινωνικής Ασφάλισης, Πρόνοιας και Κοινωνικών Υποθέσεων.
- Κατάργηση του Εθνικού Ινστιτούτου Εργασίας και Ανθρώπινου Δυναμικού (ΕΙΕΑΔ).
- Κατάρτιση Εθνικής Στρατηγικής για την Αναβάθμιση των Δεξιοτήτων του Εργατικού Δυναμικού και τη Διασύνδεση με την Αγορά Εργασίας.
- Σχεδιασμός των προγραμμάτων συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης, με βάση τα αποτελέσματα του Μηχανισμού Διάγνωσης των Αναγκών της Αγοράς Εργασίας, της Εθνικής Στρατηγικής, καθώς και σχετικών μελετών και πορισμάτων της Μονάδας Εμπειρογνωμόνων Απασχόλησης του Υπουργείου.