Ανανεώθηκε από την 1η Μαρτίου και για ένα χρόνο (έως 28.02.2023) η ασφαλιστική ικανότητα στη συντριπτική πλειονότητα των άμεσα και έμμεσα ασφαλισμένων, σε εκείνους δηλαδή που κατά το προηγούμενο έτος είχαν πραγματοποιήσει τουλάχιστον 50 ημέρες ασφάλισης, καθώς και σε ορισμένες ειδικές κατηγορίες ασφαλισμένων που περιγράφονται παρακάτω.
Παράλληλα, με νομοθετική διάταξη που προωθείται προς ψήφιση στη Βουλή δίνεται η δυνατότητα σε μη μισθωτούς ασφαλισμένους, ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοτελώς απασχολούμενους και αγρότες που έχουν μη ρυθμισμένες οφειλές προς τον ΕΦΚΑ, και ως εκ τούτου δεν δικαιούνται ασφαλιστική ικανότητα, να μπορέσουν κατ’ εξαίρεση να τη λάβουν για ένα έτος, ανεξαρτήτως οφειλών, εφόσον έχουν καταβάλει εντός του 2021 ή καταβάλουν εντός του 2022 αναδρομικά για το έτος 2021 το ποσό που αντιστοιχεί στην ετήσια εισφορά για παροχές σε είδος και σε χρήμα.
Το ποσό αυτό υπολογίζεται στο δωδεκαπλάσιο της μηνιαίας ασφαλιστικής κατηγορίας για παροχές σε είδος και σε χρήμα την οποία είχαν επιλέξει για το έτος 2021. Η δυνατότητα αυτή παρέχεται κατ’ εξαίρεση και μόνο για μια φορά, καθώς από την 1η Μαρτίου 2023 θα εφαρμοστεί το καθεστώς που ίσχυε πάντοτε και που προβλέπει την παροχή ασφαλιστικής ικανότητας σε όσους μη μισθωτούς δεν οφείλουν ή σε εκείνους που έχουν ρυθμισμένες οφειλές.
Ο τρόπος πληρωμής του ποσού αυτού, για όσους δεν το έχουν ήδη καλύψει με τις εισφορές τους, θα προσδιοριστεί με νεότερη ανακοίνωση του Φορέα.
Αποσαφηνίζεται πως η ασφαλιστική ικανότητα αφορά το δικαίωμα πρόσβασης στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Ωστόσο, ακόμα και αν ένας πολίτης δεν διαθέτει ασφαλιστική ικανότητα από τον ΕΦΚΑ, υπάρχει σχετική κάλυψη υγείας με βάση τους κανόνες του Υπουργείου Υγείας.
Τονίζεται πως οι μη μισθωτοί (ελεύθεροι επαγγελματίες, αυταπασχολούμενοι, αγρότες) που κατέβαλαν κανονικά τις οφειλές τους στο ΚΕΑΟ αλλά μέχρι σήμερα δεν έχουν εμφανιστεί οι καταβολές τους στο σύστημα, και ως εκ τούτου δεν έχει αποδοθεί ψηφιακά η ασφαλιστική τους ικανότητα, μπορούν να επισκεφθούν τα τοπικά υποκαταστήματα κλείνοντας ένα ραντεβού ηλεκτρονικά και να αποκτήσουν άμεσα ασφαλιστική ικανότητα.
Παράλληλα, στο πλαίσιο προστασίας των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, παρατείνεται χωρίς προϋποθέσεις (συμπλήρωση των προαναφερόμενων απαιτούμενων ημερών ασφάλισης κ.λπ.) για ένα χρόνο (έως 28.02.2023) η ασφαλιστική ικανότητα στα κατωτέρω πρόσωπα και στα μέλη των οικογενειών τους:
- Στα πρόσωπα που έλαβαν, για διάστημα τουλάχιστον δύο (2) μηνών ή πενήντα (50) ημερών εντός του έτους 2021, αποζημίωση ειδικού σκοπού από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων κατόπιν υποβολής μονομερούς υπεύθυνης δήλωσης και σχετικών υπουργικών αποφάσεων (καλλιτέχνες, δημιουργοί και επαγγελματίες του πολιτισμού, ξεναγοί και τουριστικοί συνοδοί, δασεργάτες, ρητινοσυλλέκτες κ.ά.)
- Στους ανέργους ηλικίας άνω των 29 και έως 55 ετών που έχουν κάνει χρήση των διατάξεων της παρ. 4 του άρθρου 5 του ν. 2768/1999 (Α` 273),
- Στους ασφαλισμένους του τ. ΟΓΑ που έχουν οφειλές από ληξιπρόθεσμες ασφαλιστικές εισφορές, εφόσον έχει εκδοθεί απόφαση οικονομικής αδυναμίας από τις αρμόδιες επιτροπές και για όσο χρονικό διάστημα ορίζεται από την απόφαση αυτή,
- Στους ανέργους ασφαλισμένους του τ. ΟΑΕΕ ηλικίας άνω των 30 και έως 67 ετών που διέκοψαν το επάγγελμά τους και έχουν κάνει χρήση των διατάξεων της παρ. 8 του άρθρου 2 του ν. 3845/2010 (Α` 65),
- Στους πληγέντες από θεομηνίες και φυσικές καταστροφές που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής των σχετικών υπουργικών αποφάσεων
- Σε ειδικές ομάδες ασφαλισμένων που έχουν κάνει χρήση των ειδικών διατάξεων του ν. 4254/2014 (Α` 85)
- Στα πρόσωπα που υπάγονται στην ασφάλιση του eΕΦΚΑ ως μισθωτοί-μέλη Διοικητικών Συμβουλίων Α.Ε.
- Στους εργαζομένους στην επιχείρηση «Εταιρεία Τροχαίου Υλικού Ελλάδος Α.Ε.», στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη Περάματος και στα Ναυπηγεία Ελευσίνας,
- Στους αναβάτες ιπποδρομιών, τους μαθητευόμενους αναβάτες και τους προπονητές δρομώνων ίππων.
Υπενθυμίζεται ότι οι ασφαλισμένοι έχουν τη δυνατότητα να ενημερώνονται από τον ιστότοπο του e-ΕΦΚΑ (www.efka.gov.gr) και να επιβεβαιώνουν ότι διαθέτουν ασφαλιστική ικανότητα μέσω της ηλεκτρονικής υπηρεσίας «Ασφαλιστική Ικανότητα» (https://www.efka.gov.gr/el/elektronikes-yperesies).
Ομοίως, μέσω της ηλεκτρονικής υπηρεσίας «Χορήγηση Ασφαλιστικής Ικανότητας έμμεσου μέλους» μπορεί ο άμεσα ασφαλισμένος να προχωρήσει στην απογραφή και στη χορήγηση ασφαλιστικής ικανότητας στα έμμεσα μέλη (https://www.efka.gov.gr/el/choregese-asphalistikes-ikanotetas-emmesoy-meloys-kai-apographe-sto-metroo-toy-e-ephka).