Αναχώματα σε πολλαπλά μέτωπα επιχειρεί να στήσει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία αλλάζει τα δεδομένα από το κόστος της ενεργειακής κρίσης και το μέγεθος των απαιτούμενων πυροσβεστικών παρεμβάσεων για νοικοκυριά και επιχειρήσεις έως τον πληθωρισμό και τις προοπτικές της ανάπτυξης. Όλα έχουν τεθεί πλέον σε μια διαφορετική οπτική -πολεμική- γωνία, σε ένα τοπίο που μεταβάλλεται διαρκώς και ουδείς μπορεί να προβλέψει με ασφάλεια την κατάληξη.
Το πρώτο μέτωπο επικεντρώνεται στην επάρκεια. Στη συνεδρίαση της Ομάδας Διαχείρισης Κινδύνου που έχει προγραμματιστεί για τις 8:30 το πρωί θα γίνει επικαιροποίηση σχεδίων για όλα τα εναλλακτικά σενάρια, ώστε να διασφαλιστεί η επάρκεια ενέργειας σε κάθε περίπτωση.
Το δεύτερο μέτωπο εστιάζει στις τιμές της ενέργειας. Εφιαλτικά σενάρια υπάρχουν πολλά, με τιμή πετρελαίου στα 120-140 δολάρια το βαρέλι ή με φυσικό αέριο στα 200 ευρώ η μεγαβατώρα, όπως απείλησε ο πρωθυπουργός της Ρωσίας Μεντβέντεφ, μετά το «πάγωμα» της αδειοδότησης του Nord Stream 2. Επίσης κανένας δεν μπορεί να προβλέψει με ασφάλεια πόσο θα ενταθεί σε όρους κόστους και πόσο θα επιμηκυνθεί σε όρους χρόνου η ενεργειακή κρίση.
Είναι γνωστό όμως πως το κόστος της ενεργειακής κρίσης για την Ε.Ε, πριν ανάψει ο πόλεμος στην Ουκρανία, υπολογιζόταν σε 350 δισ. ευρώ και τώρα θεωρείται βέβαιο πως θα είναι πολλαπλάσιο. Από την άλλη πλευρά, το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης υπολογίζεται πως θα μπορούσε να διαθέσει φέτος έως και 1,5 δισ. ευρώ για την επιδότηση λογαριασμών νοικοκυριών και επιχειρήσεων στην Ελλάδα και ήδη έχουν αναλωθεί για το δίμηνο Ιανουαρίου- Φεβρουαρίου τα 750 εκατ. ευρώ. Με τα σημερινά δεδομένα, θεωρείται παραπάνω από βέβαιο πως σύντομα θα κληθεί να εισφέρει ο κρατικός προϋπολογισμός στη μάχη κατά της ενεργειακής κρίσης.
Τόσο ο Πρωθυπουργός όσο και ο υπουργός Ενέργειας έθεσαν εκ νέου στην Ε.Ε την ανάγκη ευρωπαϊκής συντονισμένης παρέμβασης. «Ζητάμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο ένα ταμείο που θα μπορέσει να δώσει τη δυνατότητα στα μέλη να στηρίξουν τους καταναλωτές, ένα ταμείο που δεν θα πλήττει το χρέος και το έλλειμμα του κάθε κράτους. Την είχαμε θέσει από τον Σεπτέμβριο του 2021 αυτή την πρόταση, που θα χρησιμοποιεί έσοδα από δημοπρασίες ρύπων που είναι παγωμένα στο αποθεματικό του ETS, και αν αυτό δεν είναι εφικτό, τότε θα μπορεί να αποπληρωθεί μελλοντικά από έσοδα υφιστάμενων δημοπρασιών ρύπων που υλοποιεί το κάθε κράτος ετησίως», δήλωσε χθες βράδυ ο Κώστας Σκρέκας.
Η έκκληση φαίνεται πως εισακούστηκε. Στα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής αναφέρεται πως «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητεί να προωθηθούν οι εργασίες για την ετοιμότητα σε όλα τα επίπεδα και καλεί την Επιτροπή, ειδικότερα, να προτείνει μέτρα έκτακτης ανάγκης, συμπεριλαμβανομένης της ενέργειας».
Επόμενο μέτωπο ο πληθωρισμός και η ανάπτυξη. Όλες οι εκτιμήσεις σε πανευρωπαϊκό επίπεδο τελούν πλέον υπό αναθεώρηση. Μια πρώτη συζήτηση έγινε χθες στο Παρίσι, στη συνάντηση των Διοικητών των κεντρικών τραπεζών της ευρωζώνης, πριν την οποία ο Γιάννης Στουρνάρας έθεσε ζήτημα αλλαγής στρατηγικής στον χρόνο λήξης των καθαρών αγορών ομολόγων στο πλαίσιο του προγράμματος APP (επέκταση), θέτοντας παράλληλα και ζήτημα ευελιξίας στον χρόνο αύξησης των επιτοκίων αφού θα έχει αποκλείσει νωρίτερα το ενδεχόμενο μείωσής τους.
Ο πληθωρισμός βρίσκεται ήδη στα ύψη σε όλη την ευρωζώνη (5,1% τον Ιανουάριο, 5,5% για την Ελλάδα ο εναρμονισμένος δείκτης και 6,2% ο εθνικός) και είναι πλέον σαφές πως δημιουργούνται οι προϋποθέσεις νέας ουσιαστικής επιδείνωσης. Η ΕΚΤ συνεδριάζει στις 10 Μαρτίου.
Οι πιέσεις στην ανάπτυξη, από την άλλη πλευρά, βρίσκονται προ των πυλών. Κάθε 10% αύξησης της τιμής της ενέργειας (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, ηλεκτρισμός) αφαιρεί 0,4% από την κατανάλωση των νοικοκυριών και 0,2% από το ΑΕΠ της ευρωζώνης, σύμφωνα με εκτιμήσεις της UBS. Οι εξελίξεις στην Ουκρανία μπήκαν χθες στην ατζέντα του Eurogroup που συνεδριάζει σήμερα το πρωί στο Παρίσι.
Στην Αθήνα, το οικονομικό επιτελείο βρίσκεται σε ανοιχτή γραμμή με το Μέγαρο Μαξίμου. Όλα τα ενδεχόμενα για μέτρα και παρεμβάσεις είναι ανοιχτά. Βιασύνη δεν υπάρχει. Το πρώτο το οποίο θα πρέπει να γίνει πριν φτάσουμε σε αποφάσεις πρόσθετων μέτρων είναι να υπάρξει μια σχετικά καθαρή εικόνα των επιπτώσεων του πολέμου στην Ουκρανία.