Νέα ξενοδοχειακά projects πολλών εκατομμυρίων ευρώ, που θα αναβαθμίσουν το προσφερόμενο τουριστικό προϊόν της Αθήνας και θα θέσουν τις βάσεις για την προσέλκυση ταξιδιωτών υψηλότερων εισοδημάτων τα επόμενα χρόνια, βρίσκονται στα σκαριά.
Σύμφωνα με ανάλυση της GBR Consulting, περίπου 2.500 δωμάτια βρίσκονται υπό κατασκευή στην Αττική, εξαιρουμένων των έργων που μελετώνται και των περίπου 2.500 ξενοδοχειακών δωματίων που έχουν προγραμματιστεί στο πλαίσιο της ανάπτυξης του έργου στο Ελληνικό.
Το επενδυτικό ενδιαφέρον εστιάζεται στην ανάπτυξη ξενοδοχείων 5 και 4 αστέρων, ενδεικτικό της στόχευσης του ελληνικού τουρισμού σε «γερά» πορτοφόλια. Το 2021, παρά τις επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού στον ξενοδοχειακό κλάδο και της χαμηλής πληρότητας που κατέγραψαν τα ξενοδοχεία στην ελληνική πρωτεύουσα, στον Κεντρικό Τομέα Αθηνών σημειώθηκε αύξηση των ξενοδοχείων 5 αστέρων κατά 17% και των ξενοδοχείων 4 αστέρων κατά 7%, τη στιγμή που τα ξενοδοχεία 2 αστέρων κατέγραψαν μικρή αύξηση σε ποσοστό 3% σε σύγκριση με το 2020 και ο αντίστοιχος αριθμός για μονάδες 1 και 3 αστέρων παρέμεινε σταθερός.
Σε ό,τι αφορά τα δωμάτια ξενοδοχείων, όπως αποτυπώνεται στην ίδια έρευνα, καταγράφηκε αύξηση 4% και 6% για τις μονάδες 5 και 4 αστέρων αντίστοιχα, ενώ σε ετήσια βάση ο συνολικός αριθμός ξενοδοχείων στην Αττική αυξήθηκε 2,6% και των δωματίων κατά 2,8%.
Οι επιδόσεις των ξενοδοχείων το 2021
Ως προς τις αποδόσεις που κατέγραψαν τα ξενοδοχεία της ελληνικής πρωτεύουσας κατά τη διάρκεια του δεύτερου έτους της υγειονομικής κρίσης, με βάση τη 17η έρευνα της Ενωσης Ξενοδόχων Αθηνών-Αττικής και Αργοσαρωνικού και της GBR Consulting «Περί Ικανοποίησης Επισκεπτών και Απόδοσης Ξενοδοχείων Αττικής», η οποία πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών, την περίοδο Ιανουαρίου - Απριλίου 2021, μόνο το 50-55% των δωματίων των μονάδων ήταν σε λειτουργία με επίπεδα πληρότητας μεταξύ 11%-18%.
Τον Ιούνιο του 2021 λειτούργησε το 87% των δωματίων της Αθήνας και προς το τέλος του έτους, και συγκεκριμένα το δίμηνο Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου, όλα τα ξενοδοχεία ήταν σε λειτουργία. Η ζήτηση αυξήθηκε κατά τη διάρκεια του έτους, μετά το «άνοιγμα» του τουρισμού τον Μάιο, με αποτέλεσμα τον Ιούνιο η πληρότητα να είναι 47%, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο περίπου 68% και τον Σεπτέμβριο στο 71%, ενισχύοντας την αισιοδοξία στον κλάδο.
Ωστόσο, η ανοδική πορεία των αριθμών που κατέγραφαν οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις ανακόπηκε, λόγω της αύξησης των κρουσμάτων και των θανάτων τον Νοέμβριο και την εμφάνιση της παραλλαγής Όμικρον τον Δεκέμβριο. Συνολικά, κατά τη διάρκεια του 2021, η Αθήνα κατέγραψε πληρότητα 42,8% σε σύγκριση με 20,8% το 2020 και 77,5% το 2019, ενώ η μέση ημερήσια τιμή έφτασε στα 95 ευρώ το 2021, σε σχέση με 72 ευρώ το 2020 και 106 ευρώ το 2019.
«Δεν είναι πολύ καλά τα πράγματα. Συνεχίζουμε να μιλάμε για μία πρωτεύουσα με δυνατότητες και αθέμιτο ανταγωνισμό. Δεν έχουμε καταφέρει να κάνουμε τομές. Αυτή είναι η συγκυρία για να κάνουμε το μεγάλο άλμα. Τώρα μπορεί να γίνει, αλλιώς δεν θα γίνει ποτέ. Το ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών υποδηλώνει πολλά. Εν έτει 2022 δεν νοείται να είμαστε η μοναδική δυτική χώρα που δεν έχει ρυθμίσει το πλαίσιο της οικονομίας του διαμοιρασμού», είπε ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος Αλέξανδρος Βασιλικός.
Αναφορικά με τον τύπο του καταλύματος, την τελευταία διετία (2020-2021) διαπιστώθηκε μετατόπιση από τα παραδοσιακά ξενοδοχεία και τα ενοικιαζόμενα δωμάτια σε άλλες μορφές καταλυμάτων, με αύξηση μεριδίου αγοράς των τουριστικών θερέτρων, ειδικά για όσους ταξιδεύουν με τους φίλους τους, από 5% το 2019, σε 20% και 21% για το 2020 και το 2021 αντίστοιχα.
Η εικόνα στο «Ελευθέριος Βενιζέλος»
Άνοδο 52,7% σε σχέση με το 2020 και πτώση 51,8% σε σύγκριση με το 2019 κατέγραψε το 2021 η επιβατική κίνηση στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος» και ανήλθε σε 12,3 εκατ. ταξιδιώτες, εκ των οποίων τα 7,7 εκατ. ήταν διεθνείς επιβάτες και τα 2,9 ήταν ξένοι επισκέπτες. Η Γερμανία, οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και η Ιταλία ήταν οι πέντε κορυφαίες «πηγές» εισερχόμενων ταξιδιωτών για το μεγαλύτερο αεροδρόμιο της χώρας και, βάσει της σχετικής έρευνας, 6 στους 10 επιβάτες της διεθνούς κίνησης (63%) ήταν ξένοι επισκέπτες. Το αντίστοιχο νούμερο το 2020 είχε διαμορφωθεί στο 53% και το 2019 στο 66%.
Αντίστοιχα, πέρυσι οι Έλληνες της Διασποράς κάλυψαν ένα ποσοστό 12% της διεθνούς επιβατικής κίνησης, με το αντίστοιχο ποσοστό το 2020 να αγγίζει το 14% και το 2019 το 7%. Το 54% των ξένων επισκεπτών ήταν ζευγάρια, το 21% φίλοι, το 17% ταξίδεψε μόνος/η και μόλις το 6% ήταν οικογένειες, με την υποχρέωση διενέργειας διαγνωστικού τεστ να αποτελεί περιοριστικό παράγοντα για την πραγματοποίηση κάποιου ταξιδιού, κυρίως για τις οικογένειες. Παράλληλα, ο φόβος για πολυσύχναστους και πιο κομβικούς προορισμούς (fear of crowds) αποτυπώθηκε στην αυξημένη προτίμηση των ταξιδιωτών προς περιφερειακούς, καλοκαιρινούς προορισμούς. Είναι ενδεικτικό ότι το 55% επισκέφτηκε και διέμεινε στην ελληνική πρωτεύουσα το 2021 έναντι του 68% το 2019.
«Τα δύο χρόνια της πανδημίας το ταξίδι έχει πληγεί ιδιαίτερα. Ο ευρωπαϊκός Νότος έχει πληγεί λιγότερο από τον Βορρά. Η Αθήνα και γενικά τα αστικά κέντρα έχουν δεχθεί το ισχυρότερο πλήγμα. Ό,τι “σώθηκε” σε επίπεδο ταξιδιού κατά την πανδημία ήταν τα ταξίδια αναψυχής έναντι των επαγγελματικών ταξιδιών. Ο κλάδος του MICE και το city break ήταν λιγότερο ανθεκτικά από το “ήλιος-θάλασσα” και οι ταξιδιώτες προτίμησαν απευθείας μετακινήσεις σε λιγότερο κορεσμένους προορισμούς. Τα μηνύματα για τη χρονιά που διανύουμε είναι αρκετά θετικά», τόνισε ο διευθύνων σύμβουλος του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος» Γιάννης Παράσχης.
Η σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές πόλεις
Πάντως το «Ελευθέριος Βενιζέλος» κατέγραψε το 2021 καλύτερες επιδόσεις σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο τόσο σε επίπεδο πτήσεων, όσο και σε επίπεδο επιβατικής κίνησης. Συγκεκριμένα, ως προς τις πτήσεις το ελληνικό αεροδρόμιο βρέθηκε στην 5η θέση σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και κατέγραψε πτώση 35,4% σε σχέση με το 2019 και άνοδο κατά 38,5% συγκριτικά με το 2020, όταν οι ευρωπαϊκοί μέσοι όροι ήταν -52,4% και +19,9% αντίστοιχα. Ως προς την επιβατική κίνηση, το «Ελευθέριος Βενιζέλος» τερμάτισε στην 8η θέση, σημειώνοντας αύξηση 52,7% σε σχέση με το 2020 και μείωση 51,8% συγκριτικά με το 2019 όταν οι αντίστοιχοι ευρωπαϊκοί μέσοι όροι κυμάνθηκαν στο +28,8% και στο -63,2%.
Βέβαια, διαπιστώθηκε «αναντιστοιχία» μεταξύ προσφοράς - ζήτησης (πτήσεων και επιβατικής κίνησης), αναδεικνύοντας την πρόθεση των αεροπορικών εταιρειών να διατηρήσουν ένα υψηλό επίπεδο δραστηριότητας στις αγορές εκείνες στις οποίες είχαν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη.
Ως προς τις επιδόσεις των ξενοδοχείων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η Αθήνα κατέγραψε τη δεύτερη υψηλότερη πληρότητα (54%), με την Κωνσταντινούπολη να τερματίζει πρώτη με 54,5% και μεγαλύτερο ποσοστό ξενοδοχείων σε λειτουργία (92,5% σε σχέση με το 79,3% της ελληνικής πρωτεύουσας).
«Περιμένουμε εναγωνίως τα επόμενα τρίμηνα για να δούμε αυτή την πολυπόθητη ανάκαμψη. Η Αθήνα ως προορισμός ανταγωνίζεται πλέον άξια την Κωνσταντινούπολη», επεσήμανε η πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων Αθηνών Αττικής και Αργοσαρωνικού Λαμπρινή Καρανάσιου Ζούλοβιτς. Σε επίπεδο μέσης τιμής δωματίου στις μεσογειακές πόλεις, τη μεγαλύτερη σημείωσε η Ρώμη στα 191 ευρώ τον Οκτώβριο, με την Αθήνα να βρίσκεται στα 112 ευρώ τον Μάιο. Μεταξύ των ευρωπαϊκών πόλεων, την υψηλότερη μέση τιμή δωματίου κατέγραψε το 2021 το Παρίσι στα 213 ευρώ, με την ελληνική πρωτεύουσα να βρίσκεται στην 9η θέση και στα 95 ευρώ, με την Κωνσταντινούπολη και το Βερολίνο να έπονται. Ως προς τα έσοδα ανά διαθέσιμο δωμάτιο, η Αθήνα βρέθηκε στην 3η θέση με 51 ευρώ, με το Παρίσι να είναι πρώτο στα 92 ευρώ και το Άμστερνταμ τελευταίο στα 28 ευρώ.