Οι σταθερές υπερβάσεις των εσόδων του προϋπολογισμού τους τελευταίους μήνες του 2021 δεν επιβεβαιώθηκαν τον Ιανουάριο. Τα πρώτα στοιχεία, τα οποία αναμένεται να ανακοινωθούν την ερχόμενη εβδομάδα, θα δείχνουν, σύμφωνα με πληροφορίες, υστέρηση έναντι των στόχων, με τους φόρους που μπήκαν στο ταμείο να είναι λιγότεροι από τις προβλέψεις.
Πριν προκύψουν ασφαλή συμπεράσματα, κρίσιμο είναι να αναδειχθούν οι «ιδιαιτερότητες» του πρώτου μήνα του έτους: κακοκαιρία «Ελπίς», περιορισμοί λόγω Όμικρον, παράταση της πληρωμής των τελών κυκλοφορίας έως τις 28 Φεβρουαρίου.
Η επέλαση του χιονιά, αφενός, έκλεισε τους καταναλωτές στα σπίτια τους, αφετέρου, μετέφερε την προθεσμία πληρωμής του ΦΠΑ Ιανουαρίου στις 4 Φεβρουαρίου. Αρνητική επίπτωση έγραψε ο προϋπολογισμός και από τους περιορισμούς λόγω Όμικρον, με την εστίαση να λειτουργεί με περιορισμένο ωράριο και τη διασκέδαση να κατεβάζει ρολά σε ορισμένες περιπτώσεις.
Επιπλέον, σε αντιδιαστολή με άλλες χρονιές, όπου τα έσοδα του Ιανουαρίου τροφοδοτούνταν με τέλη κυκλοφορίας τα οποία εισπράττονταν στο πλαίσιο ολιγοήμερης παράτασης, φέτος η «μπάλα» των τελών κυκλοφορίας φτάνει έως τις 28 Φεβρουαρίου και σύμφωνα με πληροφορίες, οι ιδιοκτήτες οχημάτων άφησαν τον Δεκέμβριο για αργότερα την πληρωμή 500 εκατ. ευρώ. Από αυτά, πολλά έχουν μπει στον λογαριασμό του Φεβρουαρίου.
Οι «πληγές» στα έσοδα είναι ορατές τον Ιανουάριο, αλλά δεν είναι καθόλου σαφές εάν εκπέμπουν σήμα κινδύνου για τη συνέχεια ή έχουν ξεκάθαρα συγκυριακό χαρακτήρα. Οι πρώτες ενδείξεις από τις εισπράξεις του Φεβρουαρίου συνηγορούν υπέρ της δεύτερης εναλλακτικής, αλλά και πάλι είναι πολύ νωρίς για να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα.
Η κατά πάσα πιθανότητα «συγκυριακή» υστέρηση στα έσοδα του Ιανουαρίου συμπίπτει με μια στροφή στη νομισματική πολιτική της ΕΚΤ, όπου τα «γεράκια», σε καθεστώς διαρκώς αναθεωρούμενων προς τα πάνω εκτιμήσεων για τον πληθωρισμό, σηκώνουν κεφάλι και πιέζουν για ταχύτερη σύσφιξη. Η εξέλιξη αυτή μετουσιώθηκε σε άνοδο των αποδόσεων των ομολόγων σε όλη την ευρωζώνη τις προηγούμενες ημέρες, πολλαπλάσια όμως για τους ελληνικούς τίτλους, που συνεχίζουν να στερούνται επενδυτικής βαθμίδας.
Το μήνυμα των αγορών ελήφθη από την κυβέρνηση. Η στροφή στις δημόσιες τοποθετήσεις κυβερνητικών στελεχών για τα δημοσιονομικά περιθώρια και ενδεχόμενες νέες παροχές είναι σαφής. Από το «πρέπει να μαζευόμαστε» του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα έως την «ταφόπλακα» στο ενδεχόμενο μείωσης ΦΠΑ ή έμμεσων φόρων στα καύσιμα από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο και τον σύμβουλο επί των οικονομικών του Πρωθυπουργού, είναι σαφές ότι η κυβέρνηση δεν εξετάζει μέτρα τα οποία θα μπορούσαν να επιδεινώσουν το δημοσιονομικό σκηνικό.
Σήμερα η Κομισιόν αναμένεται με τις χειμερινές προβλέψεις της να δώσει σήμα κατεύθυνσης για τους επόμενους μήνες. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι πληθωριστικές προσδοκίες έχουν αυξηθεί σε όλη την ευρωζώνη, εγείροντας ζητήματα για το εάν η δυναμική ανάκαμψης της ευρωζώνης θα παραμείνει αρραγής. Και όλα αυτά περιβάλλονται από ένα μανδύα αβεβαιότητας για την έκβαση των κρίσιμων διαπραγματεύσεων, με αιχμή το δεύτερο εξάμηνο του έτους, για τους στόχους και τους δημοσιονομικούς κανόνες που θα ισχύουν το 2023.