Στην πρώτη θέση μεταξύ των αεροδρομίων της Ευρωπαϊκής Ενωσης, τα οποία το 2021 κατέγραψαν τις ισχυρότερες επιδόσεις σε σχέση με το 2019, βρέθηκαν τα ελληνικά. Σύμφωνα με την έκθεση του ACI Europe (Διεθνούς Συμβουλίου Αεροδρομίων της Ευρώπης), τα ελληνικά αεροδρόμια σημείωσαν τη μικρότερη πτώση σε επίπεδο επιβατικής κίνησης σε σχέση με τους αερολιμένες των άλλων κρατών της Ε.Ε.
Συγκεκριμένα η μείωση της κίνησης διαμορφώθηκε στο 46,8% σε σύγκριση με τα προ πανδημίας επίπεδα και ακολούθησαν τα αεροδρόμια της Ρουμανίας (-52,7%), του Λουξεμβούργου (-53,9%), της Κύπρου (-55,6%), της Βουλγαρίας (-55,9%), της Ισπανίας (-56,4%) και της Πορτογαλίας (-57,9%).
Σε ετήσια βάση, η επιβατική κίνηση στο ευρωπαϊκό δίκτυο αεροδρομίων, βάσει του ACI Europe, κατέγραψε άνοδο 37% σε σχέση με το 2020 και πτώση κατά 59% σε σύγκριση με το 2019, ποσοστά που αποτυπώνουν τις επιπτώσεις της πανδημίας Covid-19 στον κλάδο των αερομεταφορών. Το 2020, τα ευρωπαϊκά αεροδρόμια απώλεσαν 1,72 δισ. επιβάτες, ενώ το 2021 «χάθηκαν» 1,4 δισ. επιβάτες επιπλέον σε σύγκριση με το 2019.
Οι προβλέψεις για το 2022
Αβέβαιες, πάντως, εξακολουθούν να είναι οι προοπτικές για τις αερομεταφορές και το 2022, σύμφωνα με τον ICAO (Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας), ο οποίος εκτιμά ότι, βάσει των σημερινών δεδομένων, ο αριθμός των επιβατών θα είναι μειωμένος κατά 26%-31% σε σχέση με τα προ πανδημίας επίπεδα, με τη διαθεσιμότητα των αεροπορικών θέσεων να βρίσκεται στο μείον 20%-23%.
Σύμφωνα με το αισιόδοξο σενάριο του Οργανισμού, η επιβατική κίνηση αναμένεται να ανακάμψει στο 86% των επιπέδων του 2019 έως τον Δεκέμβριο του 2022. Το ποσοστό αυτό εκτιμάται ότι θα προέλθει χάρη στην ανάκαμψη της διεθνούς κίνησης κατά 73% και στην αποκατάσταση της εγχώριας κίνησης κατά 95%.
Με βάση το απαισιόδοξο σενάριο του ICAO, η επιβατική κίνηση αναμένεται να ανακάμψει στο 75%, ποσοστό που θα διαμορφωθεί εάν αποκατασταθούν η διεθνής κίνηση κατά 58% και η εγχώρια κατά 86%. Αυτή η προβλεπόμενη συνεχιζόμενη μείωση της κίνησης μεταφράζεται για τις αεροπορικές εταιρείες σε απώλειες 186-217 δισ. δολαρίων σε επίπεδο ακαθάριστων εσόδων το 2022 σε σύγκριση με το 2019.
Για διατήρηση της αβεβαιότητας εξαιτίας της πανδημίας κάνει λόγο και το ACI Europe. Όπως αναφέρεται, ο αντίκτυπος της παραλλαγής Όμικρον εξακολουθεί να είναι πολύ μεγάλος στον κλάδο, καθώς οι αεροπορικές εταιρείες εξακολουθούν να μειώνουν τις πτήσεις τους και να περιορίζουν τις διαθέσιμες θέσεις ως απάντηση στην εξασθενημένη ζήτηση, σε μια περίοδο κατά την οποία καταγράφεται παραδοσιακά χαμηλή ζήτηση.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Συμβουλίου, το πρώτο τρίμηνο θα είναι απογοητευτικό, ωστόσο, προβλέπεται σταδιακή ανάκαμψη καθώς πλησιάζει η άνοιξη. «Αν αυτή η ανάκαμψη σημειωθεί νωρίτερα, εξαρτάται από τον ρυθμό με τον οποίο θα αρχίσουν να αίρονται οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί, ειδικά τώρα που επικρατεί η Όμικρον», αναφέρεται στη σχετική έκθεση.
Η εικόνα του 2021 στα ευρωπαϊκά αεροδρόμια
Η παραλλαγή Δέλτα έπληξε σημαντικά την επιβατική κίνηση των ευρωπαϊκών αεροδρομίων το πρώτο εξάμηνο του 2021 (-77,7% σε σχέση με το 2019), καθώς τέθηκαν εκ νέου σε εφαρμογή αυστηροί ταξιδιωτικοί περιορισμοί και lockdowns, με αποτέλεσμα αρκετές χώρες να κρατήσουν επί της ουσίας «κλειστά» τα σύνορά τους, με βάση την έκθεση του ACI Europe.
Οι εμβολιασμοί σε συνδυασμό με την υιοθέτηση του Πράσινου Ψηφιακού Πιστοποιητικού της ΕΕ και το «άνοιγμα» των ΗΠΑ τον Νοέμβριο οδήγησαν σε βελτίωση της επιβατικής κίνησης το δεύτερο εξάμηνο του έτους (-42,4% έναντι του 2019), αν και η παραλλαγή Όμικρον περιόρισε εκ νέου αυτή τη δυναμική τον Δεκέμβριο.
Με βάση την ίδια έκθεση, τα μικρότερα περιφερειακά αεροδρόμια ανακάμπτουν με ταχύτερους ρυθμούς από το περασμένο καλοκαίρι σε σύγκριση με τα μεγαλύτερα αεροδρόμια. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, εκτός από τις ΗΠΑ, αρκετές χώρες διατηρούν επί της ουσίας «κλειστά» τα σύνορά τους, λόγω των αυστηρών ταξιδιωτικών περιορισμών που έχουν υιοθετήσει. Σημαντικό ρόλο παίζει και το γεγονός ότι η ανάκαμψη οφείλεται κυρίως στα ταξίδια αναψυχής που πραγματοποιούνται είτε μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών είτε μεταξύ προορισμών της ίδιας χώρας.
Το 2021 τα αεροδρόμια με λιγότερους από 5 εκατ. επιβάτες ετησίως κατέγραψαν μείωση 53,5% σε επίπεδο επιβατών σε σύγκριση με τα επίπεδα πριν από την πανδημία (2019), ενώ τα αεροδρόμια με πάνω από 20 εκατ. επιβάτες ετησίως σημείωσαν πτώση 63,3%.
Την ίδια στιγμή, με βάση την πιο πρόσφατη ανάλυση οικονομικών επιπτώσεων της νόσου Covid-19 που πραγματοποίηση ο ICAO, η παγκόσμια επιβατική κίνηση ανέκαμψε σε μέτρια επίπεδα το 2021. Ο αριθμός των επιβατών παγκοσμίως το 2021 ανήλθε σε 2,3 δισ., καταγράφοντας μείωση 49% σε σύγκριση με τα προ πανδημίας επίπεδα, έναντι πτώσης 60% το 2020 σε σχέση πάλι με το 2019. Αντίστοιχα, η διαθεσιμότητα των θέσεων που προσέφεραν οι αεροπορικές εταιρείες σημείωσε αύξηση κατά 20% το 2021, υπερβαίνοντας την αύξηση της ζήτησης.