Το αναγνωρίζει και ο ACER, ο ευρωπαϊκός φορέας για τη συνεργασία των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας: Οι Έλληνες καταναλωτές, μαζί με τους Ολλανδούς και τους Βέλγους, πλήρωναν στα τέλη του 2021 το πιο ακριβό ηλεκτρικό ρεύμα στην Ευρώπη των 27. Και συνεχίζουν να το πληρώνουν ακριβά.
Σήμερα η χονδρεμπορική τιμή του ρεύματος είναι μία ανάσα πριν από τα 300 ευρώ, στα 293,79 ευρώ τη μεγαβατώρα, με τη μέση τιμή του Ιανουαρίου ως τώρα να διαμορφώνεται στα 220,53 ευρώ/MWh.
Στοιχεία του Δείκτη Τιμών Ενέργειας Οικιακής Χρήσης (HEPI), που συμβουλεύεται και η Κομισιόν, επικαλέστηκε ο Οργανισμός της Ε.Ε., ο ACER, στην παρουσίαση που έκανε στις 22 Ιανουαρίου ενώπιον των υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε., με αφορμή το άτυπο Συμβούλιό τους, στην Αμιένη της Γαλλίας. Ανάμεσά τους και ο ΥΠΕΝ Κώστας Σκρέκας. Ο διευθυντής του ACER Christian Pilgaard Zinglersen προσκλήθηκε από τη Γαλλική Προεδρία να μιλήσει στους υπουργούς Ενέργειας της Ε.Ε. σχετικά με την εξέλιξη των ενεργειακών τιμών για την οικιακή κατανάλωση.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Pilgaard Zinglersen, τα οικιακά τιμολόγια ηλεκτρισμού αυξήθηκαν τον Δεκέμβριο του 2021 κατά 80% σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2021, κατατάσσοντας τη χώρα μας στη δεύτερη θέση των 27, μετά την Ολλανδία, που είχε αύξηση κατά 144%. Τρίτο έρχεται το Βέλγιο, με 76%.
Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει ότι η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις χώρες με τη μεγαλύτερη έκθεση των λιανικών τιμών των νοικοκυριών στις διακυμάνσεις των χονδρεμπορικών τιμών, που έχουν σταθερή ανοδική πορεία από τον Αύγουστο και μετά, λόγω της ενεργειακής κρίσης και της μεγάλης εξάρτησής μας από το φυσικό αέριο.
Τη μικρότερη έκθεση, όπως προκύπτει από τα στοιχεία που επεξεργάστηκε ο ACER, έχουν η Γαλλία, η Γερμανία, το Λουξεμβούργο, η Πορτογαλία, η Σλοβενία, η Λιθουανία, η Κροατία και η Βουλγαρία, όπου οι τιμές για τα νοικοκυριά από τον Ιανουάριο στον Δεκέμβριο παρουσιάζουν μονοψήφια αύξηση, κάτω του 10%. Έχουν, με άλλα λόγια, μια σχετική σταθερότητα εντός του έτους.
Ο μέσος όρος αύξησης των λογαριασμών ρεύματος στην Ε.Ε. τον Δεκέμβριο σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2021 ήταν στο 30%, παρά τις κρατικές παρεμβάσεις στα περισσότερα κράτη-μέλη, να μειωθούν οι φόροι και οι εισφορές, επισήμανε ο ομιλητής. Το κόστος της ενεργειακής κατανάλωσης, όπως αποτυπώνεται στα τιμολόγια, αντιπροσωπεύει κατά μέσο όρο το 35-52%.
Καθώς τα μεικτά περιθώρια κέρδους των προμηθευτών κινήθηκαν στο εξεταζόμενο διάστημα με αρνητικά πρόσημα, το αποτέλεσμα ήταν να χρεωκοπήσουν αρκετές εταιρείες, βλέποντας την έξοδό τους από την αγορά. Έτσι, όμως, επισήμανε ο κ. Pilgaard Zinglersen, αυξήθηκε σημαντικά ο αριθμός των καταναλωτών που προμηθεύονται πλέον ρεύμα από οντότητες τελευταίου καταφυγίου. Τα margins των προμηθευτών συναρτώνται άμεσα με τη στρατηγική προμηθειών κάθε εταιρείας. Όσο περισσότερο είναι εξαρτημένη από τη spot αγορά, χωρίς μακροπρόθεσμα συμβόλαια, τόσο μεγαλύτερη θεωρείται η έκθεσή της στην προοπτική χρεωκοπίας.
Αύξηση τιμών για φέτος στα προθεσμιακά συμβόλαια
Η αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου, που συμπαρέσυρε προς τα πάνω και τις χονδρεμπορικές τιμές του ρεύματος, αποδίδεται από τον ACER κατ' αρχάς στον νόμο της προσφοράς και της ζήτησης, επιπρόσθετα, ωστόσο, επισημαίνει ότι έπαιξε σημαντικό ρόλο και η ανησυχία για πιθανούς κλυδωνισμούς της προσφοράς στο μέλλον, «νευρικότητα» που επηρεάζει και τα προθεσμιακά συμβόλαια.
Κατά το δ’ τρίμηνο του 2021 ανέκαμψαν οι παραδόσεις LNG, κυρίως από τις ΗΠΑ προς την Ευρώπη, όμως, δεν αντισταθμίζουν τις χαμηλότερες ροές φυσικού αερίου από τους αγωγούς. Η ίδια εικόνα εμφανίζεται και για τον τρέχοντα Ιανουάριο, με τις τιμές του φυσικού αέριου να συνεχίζουν να «τσιμπάνε» προς τα πάνω.
Με τα δεδομένα αυτά, οι τιμές στα προθεσμιακά συμβόλαια από τον Νοέμβριο του 2021 παρουσιάζουν διαρκώς αύξηση. Έτσι, τα ετήσια προθεσμιακά συμβόλαια που «κλείδωσαν» το προηγούμενο έτος δίνουν για το φυσικό αέριο αύξηση τιμής κατά 40% για όλο το 2022 και κατά 50% για την ηλεκτρική ενέργεια. Αυτό σημαίνει ότι οι καταναλωτές σε χώρες της Ευρώπης, στις οποίες η προμήθεια ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου βασίζεται στα προθεσμιακά συμβόλαια, θα «στενάξουν» φέτος από τις επιβαρύνσεις στους λογαριασμούς τους.
Ξανά προς τα πάνω η εγχώρια χονδρεμπορική αγορά
Από την Κυριακή έως σήμερα η χονδρεμπορική τιμή του ρεύματος ακολουθεί σταθερά ανοδική πορεία. Από 211,22 ευρώ τη μεγαβατώρα που ήταν στις 23 Ιανουαρίου, σήμερα διαμορφώνεται στα 293,79 ευρώ τη μεγαβατώρα, σημειώνοντας αύξηση κατά 39,09% μέσα σε τέσσερις ημέρες. Εντός της ημέρας, μάλιστα, φθάνει και στο ανώτατο των 377,40 ευρώ/MWh.
Η σημερινή εκτίναξη της χονδρεμπορικής τιμής οφείλεται στο ότι το φυσικό αέριο κυριαρχεί στο ενεργειακό μείγμα με ποσοστό πάνω από 40%, με τις ΑΠΕ να είναι κοντά στο 20%. Οι λιγνίτες φαίνεται να επανέρχονται δυναμικά, με ποσοστό περίπου 15%, ενώ αντίθετα, παρατηρείται «οικονομία» στη χρήση των νερών, που συμμετέχουν με ποσοστό 6,52%. Οι εισαγωγές είναι σε ικανοποιητικό ποσοστό, 14,34%, καθώς «μας σώζει» η πιο φθηνή από μας Ιταλία, ενώ, αντίθετα, χάνουμε από τη Βουλγαρία, που είναι σήμερα ακριβότερη από μας.
Το φορτίο, πάντως, του Συστήματος σήμερα είναι μικρότερο σε σχέση με τη χθεσινή μέρα της ισχυρής χιονόπτωσης, συνεπώς, δεν υφίσταται κανένας λόγος ανησυχίας για την κάλυψή του με την υφιστάμενη παραγωγή. Η αιχμή της ζήτησης χθες ήταν στις 8 μ.μ. στις 8.500 MW.