Σε πωλήσεις τμημάτων χαρτοφυλακίων, οι απαιτήσεις των οποίων έχουν τιτλοποιηθεί, προχωρούν ή θα προχωρήσουν τα οχήματα ειδικού σκοπού (SPVs) που εξέδωσαν τα ομόλογα των τιτλοποιήσεων, προκειμένου να δημιουργήσουν ή να αυξήσουν τα «μαξιλάρια» ρευστότητάς τους και να αντεπεξέλθουν στην ομαλή εξυπηρέτηση των senior notes ομολογιών τους.
Οι αποπληρωμές κεφαλαίου για τους senior notes τίτλους, που φέρουν κρατική εγγύηση από το σχήμα Ηρακλής Ι, ξεκινούν το 2023 καθώς το ξέσπασμα της πανδημίας τον Μάρτιο του 2020 οδήγησε σε αναπροσαρμογή/τροποποίηση των πλάνων χρηματορροών, κοινό σημείο των οποίων αποτέλεσε η μετάθεση, για μια περίπου 2ετία, της ομαλής αποπληρωμής κεφαλαίου, όσον αφορά στις ομολογίες πρώτης εξασφάλισης.
Ήδη, όμως, από πέρσι έχει καταστεί εμφανές ότι ακόμη και τα τροποποιημένα πλάνα ανακτήσεων εμφανίζουν υστέρηση κατά τουλάχιστον 20%, εξαιτίας, μεταξύ άλλων, της κυβερνητικής απόφασης περί οριζόντιας απαγόρευσης μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης για περίπου ένα χρόνο, με επίκληση την πανδημία. Η έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου και οι περιοδικές αναφορές της Τραπέζης της Ελλάδος επιβεβαιώνουν την παραπάνω εικόνα.
Για να «θεραπευτεί» η υστέρηση, οι servicers των τιτλοποιήσεων πρότειναν στο υπουργείο Οικονομικών σειρά λύσεων, οι οποίες απορρίφθηκαν, είτε λόγω κόστους (σ.σ. μείωση του ύψους της προμήθειας που χρεώνει το Δημόσιο για την κρατική εγγύηση), είτε λόγω πολιτικών εντυπώσεων (σ.σ. παροχή νέας κρατικής εγγύησης επί ρυθμισμένων δανείων), είτε λόγω συνδυασμού των δύο παραγόντων.
Το υπουργείο Οικονομικών αποφάσισε, με τη σύμφωνη γνώμη της Τράπεζας της Ελλάδος, ότι οι λύσεις πρέπει να προέλθουν από την αγορά. Αυτό αποτέλεσε και την επίσημη γραμμή κυβέρνησης, τραπεζών και servicers στις πρόσφατες επαφές με τους θεσμούς.
Κατά τη διάρκεια, μάλιστα, των επαφών με τους θεσμούς έκλεισε η πρώτη σχετική συναλλαγή καθώς ένα από τα SPVs της τιτλοποίησης Galaxy υπέγραψε την πώληση «φέτας» στεγαστικών δανείων στην Brook Lane. Παρότι δεν υπήρξε ανακοίνωση για τη συναλλαγή, η αγορά εκτιμά ότι υπακούει στη λογική «φέρνω ρευστότητα μπροστά», προκειμένου να διασφαλιστεί η ομαλή εξυπηρέτηση των senior notes από το 2023.
Άλλωστε, για την ολοκλήρωση της συναλλαγής απαιτήθηκε ή θα απαιτηθεί η σύμφωνη γνώμη της σχετικής επιτροπής αξιολόγησης, που έχει συσταθεί στο πλαίσιο του σχήματος κρατικής εγγυοδοσίας Ηρακλής. Η Επιτροπή καλείται να δώσει το «καλώς έχειν» επί του τροποποιημένου, λόγω πώλησης «φέτας» απαιτήσεων, business plan της τιτλοποίησης, με κριτήριο, πάντα, τη διασφάλιση της ομαλής εξυπηρέτησης των senior notes.
Αντίστοιχες συναλλαγές αναμένεται να δούμε αρκετές την τρέχουσα διετία, με έμφαση στις πωλήσεις ρυθμισμένων δανείων, τα οποία βρίσκονται σε καθεστώς ομαλής εξυπηρέτησης (σ.σ. καθυστέρηση μικρότερη των 30 ημερών), δεν έχουν, όμως, ακόμη κλείσει τριετία και επομένως δεν μπορούν να επαναταξινομηθούν στα ενήμερα δάνεια.
Παρότι η ελληνική πλευρά έχει θέσει θέμα παροχής διευκολύνσεων, ώστε οι τράπεζες να μπορούν να επαναγοράζουν από τα SPVs των τιτλοποιήσεων ρυθμισμένα δάνεια, που παραμένουν υπό αυξημένη επιτήρηση (Forborne Performing Exposures - FPEs), οι κανόνες της EBA δεν μπορούν να μεταβληθούν. Επομένως, αν οι τράπεζες αγοράσουν FPEs θα πρέπει να διατηρούν τις ανάλογες προβλέψεις, ωσότου επαναταξινομηθούν, μετά την παρέλευση τριετίας ομαλούς εξυπηρέτησης, σε τυπικά ενήμερα.
Η διάθεση, πάντως, των τραπεζών να διατηρήσουν σχέση με τον πελάτη τους δημιουργεί έναν δυνητικό αγοραστή, που διευκολύνει να υπάρχουν αγοραπωλησίες τέτοιων δανείων στην αναπτυσσόμενη δευτερογενή αγορά.
Μεγαλύτερο βάθος στη δευτερογενή αγορά θα δώσει η ανάπτυξη funds που θα αναχρηματοδοτούν επιχειρήσεις, οι οποίες κρίνονται βιώσιμες με ή χωρίς κούρεμα απαιτήσεων και ταυτόχρονα χρειάζονται ρευστότητα για κεφάλαιο κίνησης. Η πώληση ή τιτλοποίηση των παραπάνω δανείων από τις τράπεζες σε βαθύ discount έναντι της ονομαστικής απαίτησης διευκολύνει λύσεις αποτελεσματικής και βιώσιμης ρύθμισης, μέσω συναλλαγής στη δευτερογενή αγορά.
Σε πωλήσεις τμημάτων χαρτοφυλακίων προχωρούν ήδη και funds που αγόρασαν δάνεια από τις τράπεζες.