Πάνω από 50.000 νέες θέσεις εργασίας δημιουργήθηκαν εντός του 2021 μέσω των 16 προγραμμάτων του ΟΑΕΔ. Ο αριθμός αυτός αποτελεί ρεκόρ, το οποίο μάλιστα επετεύχθη σε μια δύσκολη συγκυρία για την εγχώρια αγορά εργασίας, λόγω των πολλαπλών κυμάτων της πανδημίας του κορωνοϊού. Στον ιδιωτικό τομέα, έγιναν 42.614 προσλήψεις.
Μάλιστα, στις προσφερόμενες θέσεις του ΟΑΕΔ ανταποκρίθηκαν με ιδιαίτερα υψηλό ενδιαφέρον οι επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα, από τις συνολικά 68.500 που «άνοιξαν» μέσω των προγραμμάτων, να υπερκαλυφθούν κατά 127% (86.903 εγκεκριμένες θέσεις εργασίας). Όμως, μόλις το 49% των θέσεων αυτών καλύφθηκε τελικά από άνεργους, γεγονός που καταδεικνύει το πολλαπλά διαπιστωμένο πρόβλημα αναντιστοιχίας της προσφοράς με τη ζήτηση.
Τα αποκαλυπτικά αυτά στοιχεία αποτελούν έναν άκρως αναγκαίο και χρήσιμο οδηγό για τη διοίκηση του ΟΑΕΔ, ιδιαίτερα στην προσπάθεια να καταρτίσει τα νέα προγράμματα που θα τρέξουν το 2022 και τα επόμενα χρόνια, χρηματοδοτούμενα είτε από το νέο ΕΣΠΑ και εθνικούς πόρους είτε από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Κι όμως δηλώνει ο διοικητής του Οργανισμού Σπύρος Πρωτοψάλτης, όταν ξεκίνησαν τα νέα προγράμματα το καλοκαίρι του 2020, μέσα σε ένα περιβάλλον πολύ έντονης οικονομικής αβεβαιότητας, στον ΟΑΕΔ δεν υπήρχαν μεγάλες προσδοκίες για τη ζήτηση από τις επιχειρήσεις. Όμως, σημειώνει χαρακτηριστικά, παρά τις επιπτώσεις της πανδημίας, η ανταπόκριση των επιχειρήσεων εξελίχθηκε πολύ ικανοποιητικά, σημειώνοντας ρεκόρ προσλήψεων.
«Το αποτέλεσμα ήταν να επανενταχθούν 50.000 άνεργοι στην αγορά εργασίας σε νέες θέσεις πλήρους απασχόλησης, σχεδόν αποκλειστικά στον ιδιωτικό τομέα», υπογραμμίζει για να συμπληρώσει πως «αυτή η παρακαταθήκη θα αξιοποιηθεί, μέσω της ανάλυσης των στοιχείων και των τάσεων, για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση της νέας γενιάς ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης που θα χρηματοδοτήσει το Εθνικό Σχέδιο Ελλάδα 2.0».
Σύμφωνα με τον κ. Πρωτοψάλτη, οι δράσεις θα δίνουν έμφαση σε συγκεκριμένες κατηγορίες ανέργων που αντιμετωπίζουν τα πιο σημαντικά εμπόδια εργασιακής επανένταξης, όπως οι νέοι, οι γυναίκες, οι μακροχρόνια άνεργοι και οι ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, καθώς και σε περιοχές-θύλακες υψηλής ανεργίας. Ένας κεντρικός άξονας των δράσεων θα είναι η παροχή ισχυρότερων κινήτρων για την πρόσληψη ανέργων από τις παραπάνω κατηγορίες, η συνεχής απλούστευση και βελτίωση των διαδικασιών και των όρων των προγραμμάτων, καθώς επίσης και η ενίσχυση του κρίσιμου ρόλου των εργασιακών συμβούλων του ΟΑΕΔ για την αποτελεσματικότερη σύζευξη προσφοράς και ζήτησης.
Αναλυτικά, σύμφωνα με τα απολογιστικά στοιχεία και την ποιοτική ανάλυση αυτών, εντός του 2021 «έτρεξαν» 16 προγράμματα με στόχο την κάλυψη 74.000 νέων θέσεων εργασίας. Η ζήτηση ξεπέρασε κάθε προηγούμενο, με τις επιχειρήσεις να αιτούνται την κάλυψη 108.577 θέσεων. Τελικά, εγκρίθηκαν 89.944 θέσεις όμως, είτε γιατί δεν υπήρχαν άνεργοι με τα προσόντα που απαιτούνταν για την κάλυψη των θέσεων, είτε γιατί οι εργοδότες δεν θεώρησαν κατάλληλο τον άνεργο που επελέγη, καλύφθηκαν οι μισές θέσεις, ήτοι 42.614. Υπήρξαν μάλιστα και επιπλέον 4.477 προσλήψεις (κατά το ίδιο διάστημα) μέσω παλαιών προγραμμάτων, ενώ 3.040 άνεργοι προχώρησαν στη δημιουργία της δικής τους επιχείρησης μέσω του προγράμματος Νέων Ελεύθερων Επαγγελματιών.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι ενώ οι νέοι αντιπροσωπεύουν το 17% των εγγεγραμμένων ανέργων, ένα υψηλό ποσοστό, της τάξης του 37% των προσλήψεων αφορούσε νέους 18-29 ετών, καθώς τα στοχευμένα Προγράμματα Απασχόλησης Ανέργων 18-29 ετών και Πτυχιούχων Ανέργων 22-29 ετών είχαν πολύ μεγάλη ζήτηση και κάλυψαν όλες τις θέσεις.
Υψηλή ζήτηση παρουσίασε το πρόγραμμα Απασχόληση 8.300 ανέργων 30 ετών και άνω, καθώς προσελήφθησαν 10.045 άνεργοι (23,57% του συνόλου των ωφελούμενων, σε 8.389 επιχειρήσεις, 31,34% των συνολικά 31.526 επιχειρήσεων που έλαβαν μέρος στα προγράμματα). Το 21,18% των ωφελούμενων ήτοι 9.027 άνεργοι, προσελήφθησαν σε 7.422 επιχειρήσεις (27,73% των συμμετεχόντων) μέσω του προγράμματος Απασχόλησης 8.000 ανέργων 18-29 ετών.
Σημαντική συμμετοχή υπήρξε επίσης σε στοχευμένα προγράμματα όπως απασχόλησης μακροχρόνια ανέργων 55-67 ετών (5.377 νέες θέσεις σε 472 επιχειρήσεις μεταξύ των οποίων και ΟΤΑ), καθώς και απασχόλησης ανέργων 30 ετών και άνω στις λιγότερες ανεπτυγμένες περιφέρειες (3.629 άνεργοι προσελήφθηκαν σε 3.172 επιχειρήσεις), αποδεικνύοντας την αναγκαιότητα στήριξης συγκεκριμένων ομάδων καθώς και περιοχών.
Συνολικά, σχεδόν οι μισές προσλήψεις (47%) αφορούν μακροχρόνια ανέργους, ποσοστό ανάλογο των μακροχρόνια εγγεγραμμένων ανέργων (54%) ενώ το 57% των προσλήψεων πραγματοποιήθηκαν εκτός των Περιφερειών Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας, αναδεικνύοντας αφενός την απορροφητικότητα των πανελλαδικών προγραμμάτων και αφετέρου τη σημασία δράσεων που στοχεύουν σε συγκεκριμένες περιοχές.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι το 1/3 των προσλήψεων (34%) είναι στο εμπόριο (λιανικό και χοντρικό), αλλά καμία από τις λοιπές κατηγορίες του ιδιωτικού τομέα δεν έχει διψήφιο ποσοστό, καταδεικνύοντας ότι δεν υπάρχει συγκέντρωση σε μόνο 3-4 κλάδους.
Το 58% των προσλήψεων που αφορά γυναίκες υπολείπεται του 64% των εγγεγραμμένων ανέργων που είναι γυναίκες. Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι είναι αναγκαίο να συνεχιστούν τα προγράμματα που δίνουν έμφαση στην πρόσληψη άνεργων γυναικών, ιδιαίτερα άνω των 55 ετών, μέσω ενισχυμένων κινήτρων.
Επίσης, καταγράφεται και το εξής στοιχείο: ενώ οι νέοι αντιπροσωπεύουν το 17% των εγγεγραμμένων ανέργων, το 37% των προσλήψεων αφορούσε νέους 18-29 ετών, καθώς τα στοχευμένα Προγράμματα Απασχόλησης Ανέργων 18-29 ετών και Πτυχιούχων Ανέργων 22-29 ετών είχαν πολύ μεγάλη ζήτηση και κάλυψαν όλες τις θέσεις. Συνεπώς οι στοχευμένες δράσεις για τους νέους θα πρέπει να συνεχιστούν και να ενισχυθούν.
Τέλος, φαίνεται πως πάνω από το 1/3 των προσλήψεων (38%) αφορά ανέργους με τουλάχιστον τριτοβάθμια εκπαίδευση, ποσοστό υπερδιπλάσιο του 16% των εγγεγραμμένων ανέργων με αυτό το εκπαιδευτικό επίπεδο καθώς και ότι σχεδόν οι μισές προσλήψεις (47%) αφορούν μακροχρόνια ανέργους, ποσοστό ανάλογο των μακροχρόνια εγγεγραμμένων ανέργων (54%).