Spot αγορά φυσικού αερίου αποκτά από τις αρχές του 2022 και η χώρα μας. Θα συνιστά την πρώτη οργανωμένη αγορά αυτού του είδους στη ΝΑ Ευρώπη, η οποία θα είναι ανοικτή, εκτός από τους εγχώριους παίκτες, και σε συμμετέχοντες από τις γειτονικές χώρες.
Οι διαδικασίες για την έναρξη λειτουργίας του Χρηματιστηρίου Φυσικού Αερίου, ή άλλως, Βάθρου Εμπορίας Φυσικού Αερίου, βρίσκονται στην τελική φάση τους. Η πλατφόρμα για τις συναλλαγές έχει ήδη δημιουργηθεί από το Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας (ΕΧΕ), που θα έχει και την ευθύνη λειτουργίας της κι αυτό που απομένει είναι η έγκριση από τη ΡΑΕ των απαραίτητων κειμένων που εισηγήθηκε το ΕΧΕ. Δύο Κανονισμών, για το Βάθρο και την Εκκαθάριση Συναλλαγών, καθώς και των σχετικών αποφάσεων που είναι απαραίτητες για την εφαρμογή του νέου πλαισίου.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Euro2day.gr, η έγκριση τους από τον Ρυθμιστή αναμένεται εντός του Ιανουαρίου. Στη συνέχεια το ΕΧΕ θα χρειαστεί περίπου ενάμιση μήνα για να θέσει σε λειτουργία τη νέα αγορά. Έτσι, αν η ΡΑΕ δώσει το "ok" στα μέσα Ιανουαρίου, το Χρηματιστήριο Αερίου θα λειτουργήσει στα τέλη Φεβρουαρίου, διαφορετικά θα μετατεθεί για τον Μάρτιο.
Ήδη εδώ και ένα μήνα περίπου, το ΕΧΕ έχει ενημερώσει τους παίκτες της εγχώριας αγοράς, traders, προμηθευτές και ηλεκτροπαραγωγούς, οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να μπαίνουν στο σύστημα και να πραγματοποιούν εικονικές συναλλαγές, ώστε να αποκτήσουν οικειότητα.
Το Χρηματιστήριο Αερίου θα είναι μία φυσική αγορά, που θα λειτουργεί συμπληρωματικά με την αγορά των διμερών συμβολαίων. Αυτό σημαίνει ότι:
- Θα παρέχει σήματα τιμών. Καθημερινά θα διαμορφώνεται «Τιμή Αναφοράς» για το φυσικό αέριο, ανάλογα με την προσφορά και τη ζήτηση, η οποία σήμερα δεν υπάρχει. Με άλλα λόγια, η χονδρεμπορική τιμή του εισαγόμενου φυσικού αερίου εν μέρει θα διαμορφώνεται και στον ελληνικό Κόμβο και δεν θα εξαρτάται απόλυτα από τις διεθνείς τιμές.
- Θα εξασφαλίζει περισσότερη ευελιξία στους παίκτες της αγοράς για τη διαχείριση του χαρτοφυλακίου αερίου που διαθέτουν. Έτσι, εκτιμάται ότι θα προστατεύονται και από τις διακυμάνσεις των τιμών. Μάλιστα, οποιοσδήποτε παίκτης μπορεί να γίνει και πωλητής και αγοραστής. Εάν, για παράδειγμα, ένας καταναλωτής αερίου δεν χρησιμοποιήσει όλη την ποσότητα αερίου που θα αγοράσει, μπορεί να τη διαθέσει στο Χρηματιστήριο Αερίου, που θα αναδειχθεί με τον τρόπο αυτό σε ένα ακόμη εργαλείο διαχείρισης.
- Η Ελλάδα θα γίνει ένα είδος hub αερίου (αν και δεν συντρέχουν ακόμη όλες οι προϋποθέσεις για να αποκαλείται έτσι) στην περιοχή της Ν.Α. Ευρώπης, που δεν διαθέτει ανάλογη οργανωμένη αγορά. Συνεπώς, θα δοθεί η δυνατότητα συμμετοχής και σε ενδιαφερόμενους παίκτες από τις γειτονικές χώρες, με τις οποίες έχουμε τις ανάλογες διασυνδέσεις. Κυρίως, από τη Βουλγαρία αναμένεται μεγάλο ενδιαφέρον.
- Με το Χρηματιστήριο Αερίου θα γίνει το πρώτο βήμα για τη δημιουργία Αγοράς Παραγώγων, η οποία θεωρείται το σημαντικότερο εργαλείο αντιστάθμισης κινδύνου. Σε αυτή τη φάση, πάντως, δεν είναι προγραμματισμένη η σύσταση μιας τέτοιας Αγοράς, εκτιμάται ότι με τη σταδιακή ωρίμανση του Βάθρου Εμπορίας Φυσικού Αερίου θα ακολουθήσει ως εύλογο αίτημα της ενεργειακής αγοράς.
Πηγές που μίλησαν στο Euro2day.gr εξέφρασαν σκεπτικισμό για το κατά πόσο η λειτουργία του Χρηματιστηρίου Αερίου θα συμβάλει άμεσα σε μια ενδεχόμενη αποκλιμάκωση των χονδρεμπορικών τιμών ηλεκτρισμού, που πυροδοτούνται σήμερα από το ακριβό φυσικό αέριο. Οι λόγοι που επικαλούνται, είναι σύνθετοι:
- Μια τέτοια προοπτική συναρτάται άμεσα με τον όγκο του φυσικού αερίου που θα συναλλάσσεται.
- Θα είναι μια spot αγορά, για τις εξτρά ποσότητες που θα διακινούνται, πέραν των «κλειδωμένων» με διμερή συμβόλαια.
Σε κάθε περίπτωση, εκτιμάται ότι η ωρίμανση της συγκεκριμένης αγοράς θα εξαρτηθεί από την ανταπόκριση των συμμετεχόντων, ώστε να εξελιχθεί σταδιακά σε ένα πραγματικό hub φυσικού αερίου.