Στην ταχέως αναπτυσσόμενη και επικερδή αγορά των ψηφιακών νομάδων (digital nomads) ποντάρουν ολοένα και περισσότεροι ιδιοκτήτες ακινήτων που μισθώνουν τα καταλύματά τους μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας τύπου Airbnb.
H τάση αυτή επί της ουσίας εμφανίστηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, καθώς πολλοί εργαζόμενοι που απασχολούνταν με τηλεργασία, μπόρεσαν να δουλέψουν απομακρυσμένα από οποιοδήποτε μέρος του κόσμου, με τη βοήθεια της τεχνολογίας και σύμμαχο το WiFi.
Με δεδομένο ότι οι ψηφιακοί νομάδες προτιμούν κατά κύριο λόγο σχετικά σύντομες μισθώσεις, πολλοί είναι οι ιδιοκτήτες ακινήτων, οι οποίοι την τελευταία διετία, και κυρίως φέτος, επέλεξαν να διαθέσουν το κατάλυμά τους από 2 ή 6 μήνες έως και 1 χρόνο -όσο επιτρέπεται βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας για βραχυχρόνιες μισθώσεις-, και να επωφεληθούν από τη νέα αυτή αγορά, η οποία εμφανίζει τεράστιες προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης. Η τάση αυτή, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, παρατηρήθηκε κυρίως σε μεγάλα αστικά κέντρα, όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη, καθώς και σε κάποια νησιά, στα οποία μέχρι πρότινος δεν είχαν καταγραφεί κρατήσεις με τον μήνα.
Είναι ενδεικτικό ότι ο μέσος χρόνος διαμονής των digital nomads είναι από 2 έως 6 μήνες σε ένα μέρος και προτιμούν διαμερίσματα ώστε να μπορούν οι ίδιοι να μαγειρέψουν. Μέχρι στιγμής, μάλιστα, περιοχές όπως η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη, η Ρόδος και η Κρήτη φαίνεται ότι πληρούν περισσότερο τις προδιαγραφές και είναι πιο ώριμες ώστε να προσελκύσουν ψηφιακούς νομάδες.
«Η διάθεση των ακινήτων με τον μήνα κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος. Δημιουργείται σταδιακά μία νέα αγορά ακινήτων, η οποία ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις των ψηφιακών νομάδων. Πρόκειται για μία τάση που ξεκίνησε εξαιτίας της πανδημίας, κυρίως από Γερμανούς, Βρετανούς και Αυστριακούς οι οποίοι εξέφρασαν το ενδιαφέρον τους να μείνουν στην Ελλάδα και να εργαστούν από εδώ. Σταδιακά και τα ακίνητα που διατίθενται με γνώμονα την προσέλκυση των digital nomads αυξάνονται», επισημαίνει ο Ανδρέας Χίου, πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Διαχειριστών Ακινήτων (ΠΑΣΥΔΑ).
Προς… εξαφάνιση
Την ίδια στιγμή, πάντως, η πανδημία του κορωνοϊού, η οποία «φρέναρε» τον ελληνικό τουρισμό, έχει προκαλέσει ανακατατάξεις στην αγορά των ακινήτων, καθώς δεν είναι λίγοι οι ιδιοκτήτες που επιλέγουν να αποχωρήσουν από την αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων και να… επιστρέψουν έστω και προσωρινά -μέχρι την επάνοδο των ταξιδιωτών- στις παραδοσιακές μακροχρόνιες ενοικιάσεις ειδικά στα μεγάλα αστικά κέντρα, με αιχμή την Αθήνα.
Υπό… εξαφάνιση από τον χάρτη των βραχυχρόνιων μισθώσεων είναι πλέον αρκετές περιοχές της Αθήνας που δύο μόλις χρόνια πριν αποτελούσαν τη Μέκκα της Airbnb. Ενδεικτική της τάσης που θέλει τους ιδιοκτήτες ακινήτων να στρέφονται ξανά στις μακροχρόνιες μισθώσεις είναι η μείωση κατά 34% του αριθμού των ακινήτων που διατίθενται μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας βραχυχρόνιων μισθώσεων, τύπου Airbnb, την τελευταία διετία.
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της AirDNA, το 2019 ήταν καταγεγραμμένα στο διαδίκτυο 4.776 ακίνητα (ολόκληρα διαμερίσματα ή/και κατοικίες, όχι ιδιωτικά δωμάτια) στις top περιοχές της Αθήνας, με τον αντίστοιχο αριθμό να πέφτει στις 3.135 ακίνητα τον Δεκέμβριο του 2021.
Συγκεκριμένα, ο αριθμός των ακινήτων στο Κολωνάκι από 332 εγγεγραμμένα τον Ιούνιο του 2019 έπεσε στα 179 τον Ιούλιο του 2021, για να μειωθεί περαιτέρω σε 162 τον Δεκέμβριο. Αντίστοιχα, στο Παγκράτι από 411 το 2019, υπάρχουν σήμερα εγγεγραμμένα στο διαδίκτυο για βραχυχρόνια μίσθωση 162 ακίνητα, με μια μείωση της τάξης άνω του 60%.
Βέβαια, από τον Ιούλιο μέχρι τον Σεπτέμβριο, μετά από ένα «δυνατό» για τον ελληνικό τουρισμό τρίμηνο, η μείωση στον αριθμό των διαθέσιμων ακινήτων έχει περιοριστεί, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις καταγράφεται και προσθήκη νέων διαμερισμάτων/κατοικιών σε σχέση με τον περασμένο Ιούλιο. Στο εμπορικό τρίγωνο της ελληνικής πρωτεύουσας, που αποτελεί και το προπύργιο της βραχυχρόνιας μίσθωσης μετά από αυξομειώσεις έφτασαν να αριθμούν τα 1.015 τον Ιούλιο και τώρα καταγράφεται μια οριακή αύξηση +0,20%, με τα εγγεγραμμένα ακίνητα να αριθμούν τα 1.017.
Αύξηση των εγγεγραμμένων ακινήτων από τον περασμένο Ιούλιο μέχρι σήμερα καταγράφεται και στον Νέο Κόσμο, όπου από 362 τον Ιούλιο, τα εγγεγραμμένα ακίνητα αριθμούν πλέον τα 376, καταγράφοντας αύξηση της τάξεως του 3,87%. Βέβαια, σε σχέση με το 2019 (422 ακίνητα) καταγράφεται πτώση 34,27%.
Για το ίδιο χρονικό διάστημα παρατηρείται άνοδος στις εγγραφές νέων ακινήτων και στο Θησείο κατά 2%, ενώ η μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση καταγράφεται στην περιοχή του Κεραμεικού, όπου από 131 τον Ιούλιο του 2021, τα εγγεγραμμένα ακίνητα ανέρχονται πλέον σε 149.
Στην αντίποδα, η μεγαλύτερη μείωση, σύμφωνα με τα στοιχεία της AirDNA, στα εγγεγραμμένα σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης ακίνητα μεταξύ του Ιουλίου και Δεκέμβριου 2021, καταγράφεται σε Εξάρχεια - Νεάπολη - Μουσείο. Συγκεκριμένα, τα εγγεγραμμένα ακίνητα το 2019 ήταν 653, τον Ιούλιο του 2021 μειώθηκαν σε 488, ενώ σήμερα αριθμούν πλέον τα 308, με τη μείωση να αγγίζει το 29,68% σε σχέση με το 2019.
Ακόμα και έτσι, πάντως, δεν είναι λίγοι οι ιδιοκτήτες που αποφασίζουν να διαθέσουν τα ακίνητά τους με όρους μακροχρόνιας μίσθωσης και υιοθετούν την 3ετή διάρκεια μίσθωσης, που αποτελεί νομοθετικά και το μικρότερο διάστημα οικιστικής μίσθωσης, με στόχο να τα επαναφέρουν στη βραχυχρόνια ενοικίαση όταν ανακάμψει ο τουρισμός. Αλλωστε, οι επιδόσεις που κατέγραψε ο ελληνικός τουρισμός το 2019, έτος-ρεκόρ για τα ταξιδιωτικά μεγέθη, αποτέλεσαν τη θρυαλλίδα για την ανάρτηση εκατοντάδων ακινήτων στις πλατφόρμες βραχυχρόνιων μισθώσεων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το γεγονός ότι το καλοκαίρι του 2019, μέσα σε δύο μήνες, στις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης καταχωρήθηκαν μόνο στο κέντρο της Αθήνας 203 νέα ακίνητα.
Στην αντιστροφή της πορείας συνετέλεσε σε μεγάλο βαθμό η υπερπροσφορά νέων καταλυμάτων στη χώρα μας, που οδήγησε προ πανδημίας σε απώλειες ακόμη και 35% στα έσοδα των ιδιοκτητών. Τη χαριστική βολή, ωστόσο, τη δέχθηκαν οι ιδιοκτήτες το 2020, καθώς εξαιτίας της υγειονομικής κρίσης και των ταξιδιωτικών περιορισμών που επιβλήθηκαν παγκοσμίως, ο αριθμός των τουριστών μειώθηκε αισθητά, με αποτέλεσμα να καταγράψουν πολύ χαμηλά έσοδα.
H πορεία των εγγεγραμμένων ακινήτων
Αθήνα | Αριθμός Ακινήτων στην Airbnb 2019 | Αριθμός Ακινήτων στην Airbnb 7/2021 | Αριθμός Ακινήτων στην Airbnb 12/2021 | Μεταβολή επί τοις % 2019-12/2021 | Μεταβολή επί τοις % 7/2021-12/2021 |
Εμπορικό Τρίγωνο Πλάκα | 1.092 | 1.015 | 1.017 | -6,87% | +0,20% |
Εξάρχεια – Νεάπολη –Μουσείο | 653 | 438 | 308 | -52,83% | -29,68% |
Κουκάκι – Μακρυγιάννη | 660 | 482 | 467 | -29,24% | -3,11% |
Νέος Κόσμος | 572 | 362 | 376 | -34,27% | +3,87% |
Παγκράτι | 411 | 202 | 162 | -60,58% | -19,80% |
Ακρόπολη | 307 | 179 | 172 | -43,975 | -3,91% |
Αμπελόκηποι | 289 | 177 | 169 | -41,52% | -4,52% |
Κολωνάκι | 332 | 179 | 162 | -51,20% | -9,50% |
Θησείο | 253 | 150 | 153 | -39,53% | +2,00% |
Κεραμεικός | 207 | 131 | 149 | -28,02% | +13,74% |
Σύνολο | 4.776 | 3.315 | 3.135 | -34,36% | -5,43% |
Πηγή/Επεξεργασία: Airbnb, Airdna/Πανελλαδικό Δίκτυο E-Real Estates, ολόκληρα διαμερίσματα ή/και κατοικίες - όχι ιδιωτικά δωμάτια.