Συνεχίζεται με ανησυχητικό ρυθμό η μαζική φυγή από δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, ατόμων που συμπληρώνουν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, εντός του 2021, τελευταίο έτος κατά το οποίο ισχύουν οι ειδικές μεταβατικές διατάξεις για τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης. Από του χρόνου, για όσους δεν έχουν θεμελιώσει δικαίωμα, ισχύουν τα γενικά όρια των 67, ή των 62, αλλά με 40 έτη ασφάλισης.
Μάλιστα, ιδιαίτερα ανησυχητικές διαστάσεις λαμβάνει το φαινόμενο στον δημόσιο τομέα. Σύμφωνα με το οικονομικό επιτελείο, έως το τέλος του έτους θα αποχωρήσουν με οριστική αίτηση συνταξιοδότησης περισσότεροι από 15.100 δημόσιοι υπάλληλοι, κατά κύριο λόγο από τα υπουργεία Υγείας και Παιδείας. Αν και πρόκειται για αριθμό-ρεκόρ, οι ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης εκτιμούν ότι οι αποχωρήσεις τελικά ενδέχεται να είναι σημαντικά περισσότερες, να ξεπεράσουν δηλαδή κατά πολύ και τις 20.000.
Έτσι, υπολογίζουν ότι έως το τέλος του έτους, θα έχουν υποβάλει αίτηση για συνταξιοδότηση περισσότεροι από 200.000 ασφαλισμένοι του ΕΦΚΑ, από δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Ήδη, άλλωστε, οι αιτήσεις που έχουν υποβληθεί στον ΕΦΚΑ από τις αρχές του έτους έως και το τέλος Οκτωβρίου αγγίζουν τις 170.000, περίπου δηλαδή όσες είχαν υποβληθεί καθ’ όλη τη διάρκεια του 2020.
Συνολικά, σύμφωνα με πληροφορίες, τον περασμένο Οκτώβριο ο αριθμός των νέων αιτήσεων για συνταξιοδότηση έφθασε τις 20.948, από 18.862 τον Σεπτέμβριο. Έτσι, στο δεκάμηνο Ιανουαρίου - Οκτωβρίου 2021 οι αιτήσεις συνταξιοδότησης φτάνουν τις 169.433, όταν για το σύνολο του 2020 ήταν 175.705. Και οι ειδικοί στην ασφάλιση εξακολουθούν να εκτιμούν ότι οι αιτήσεις στο τέλος του χρόνου θα ξεπεράσουν τις 200.000.
Η αύξηση των αιτήσεων συνταξιοδότησης δεν ξέφυγε και από τις παρατηρήσεις της Κομισιόν στην πρόσφατη έκθεση μεταμνημονιακής αξιολόγησης, καθώς αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι ένας από τους κύριους παράγοντες υποαπόδοσης στους στόχους που θέτει κάθε φορά η κυβέρνηση όσον αφορά την εκκαθάριση των εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης, είναι ο μεγαλύτερος ρυθμός νέων αιτήσεων συνταξιοδότησης, παράλληλα με την καθυστέρηση στην υλοποίηση των δράσεων που θα αύξαναν τον ρυθμό έκδοσης νέων συντάξεων.
Έτσι, σύμφωνα με τα στοιχεία Σεπτεμβρίου 2021, το κόστος για την εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων συντάξεων, επισημαίνει η Κομισιόν, παρέμεινε σταθερό στα 360 εκατ. ευρώ έναντι 359 εκατ. ευρώ τον Ιούλιο του 2021, που παρουσιάστηκε στην προηγούμενη έκθεση, ήτοι απόκλιση από τον στόχο κατά 251 εκατ. ευρώ.
Αδειάζει το Δημόσιο
Σημαντικό είναι το πρόβλημα στο Δημόσιο, όπως προκύπτει και από τα επίσημα στοιχεία του προϋπολογισμού, που κατατέθηκε στη Βουλή. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ το 2019 συνταξιοδοτήθηκαν 8.191 δημόσιοι υπάλληλοι, το 2020 υπήρξε αύξηση, με τον αριθμό να ανέρχεται σε 11.367, ενώ το 2021 η εκτίμηση είναι ότι θα κλείσει με 15.174 συνταξιοδοτήσεις. Σημαντικά χαμηλότερη, στις 9.652 αποχωρήσεις, είναι η εκτίμηση του οικονομικού επιτελείου για το 2022.
Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι σε σχέση με πέρυσι, τα συναρμόδια υπουργεία Οικονομικών, Εργασίας και Εσωτερικών αναμένουν αύξηση των συνταξιοδοτήσεων στο Δημόσιο, της τάξης του 33,5%, ενώ σε σχέση με το 2019, η αύξηση ανέρχεται σε 85%. Δύο μάλιστα είναι τα υπουργεία που… αδειάζουν. Και συγκεκριμένα, τα Παιδείας και Υγείας, καθώς εκπαιδευτικοί και υγειονομικοί σπεύδουν να ανοίξουν την πόρτα της εξόδου προς τη σύνταξη την τελευταία 2ετία.
Σημαντικές απώλειες σε έμψυχο δυναμικό, λόγω συνταξιοδότησης, καταγράφει ακόμη και ο ΕΦΚΑ, με τα αρμόδια στελέχη να εκτιμούν ότι φέτος θα αποχωρήσουν λόγω συνταξιοδότησης πάνω από 600 υπάλληλοι, αριθμός διπλάσιος σε σχέση με προηγούμενα έτη.
Όπως αναφέρει και ο κρατικός προϋπολογισμός, κατά τα τελευταία έτη παρατηρείται μεγάλο κύμα αποχωρήσεων λόγω συνταξιοδότησης από τους φορείς της Κεντρικής Διοίκησης και κυρίως από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων και το Υπουργείο Υγείας, όπου το σύνολο των αποχωρήσεων ανέρχεται στο 66% (44% και 22% αντίστοιχα) του συνόλου των αποχωρήσεων της Κεντρικής Διοίκησης κατά το έτος 2020. Αλλά και το τρέχον έτος, σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα διαθέσιμα στοιχεία, οι αποχωρήσεις στα δύο αυτά υπουργεία εκτιμάται ότι θα ανέλθουν στο 73% (53% και 20% αντίστοιχα) του συνόλου των αποχωρήσεων του 2021.
Να σημειωθεί εδώ ότι υπάρχουν εκτιμήσεις στελεχών της δημόσιας διοίκησης, σύμφωνα με τις οποίες, έως το τέλος του έτους και καθώς κλείνει η πόρτα εξόδου από το Δημόσιο για πλήρη σύναξη πριν τα 67 ή στα 62 αλλά με τουλάχιστον 40 έτη ασφάλισης, συνολικά θα αποχωρήσουν περισσότεροι από 20.000 δημόσιοι υπάλληλοι.
Ήδη, σύμφωνα με πληροφορίες, τον Οκτώβριο κατατέθηκαν 6.500 αιτήσεις συνταξιοδότησης -οι διπλάσιες με πέρσι- και ρεκόρ αναμένεται να γίνει και τους επόμενους μήνες, Νοέμβριο και Δεκέμβριο.
Προσλήψεις στο Δημόσιο
Στον προϋπολογισμό μάλιστα, προβλέπεται αύξηση των προσλήψεων, προκειμένου να καλυφθούν τα κενά που δημιουργεί η μαζική έξοδος στη συνταξιοδότηση. Έτσι, όσες προσλήψεις δεν έγιναν το 2020 και πριν, θα γίνουν εντός τις διετίας 2021-2022. Συγκεκριμένα, και κατά παρέκκλιση του κανόνα μία πρόσληψη για κάθε μία αποχώρηση, το 2022 προγραμματίζονται 20.641 προσλήψεις, έναντι πρόβλεψης για μόλις 10.000 αποχωρήσεις.
Στις προσλήψεις αυτές περιλαμβάνονται οι εγκρίσεις προσλήψεων βάσει του Προγραμματισμού 2022 καθώς και προσλήψεις από προηγούμενα έτη που δεν υλοποιήθηκαν. Στο υπουργείο Υγείας, οι συνολικές προσλήψεις για το 2022 προβλέπεται να ανέλθουν στο 29% του συνολικού αριθμού των προσλήψεων, εκ των οποίων οι 4.712 αφορούν στον Προγραμματισμό του 2022, ενώ οι υπόλοιπες αφορούν σε προγραμματισμούς προηγούμενων ετών, προκειμένου να στελεχωθούν επαρκώς οι δομές του υπουργείου με ιατρικό, νοσηλευτικό και λοιπό προσωπικό.
Όσο για το τρέχον έτος, το οικονομικό επιτελείο επιβεβαιώνει τη δραματική αύξηση των συνταξιοδοτήσεων στο Δημόσιο, με συνολικά 15.524 αποχωρήσεις, επικαλείται όμως αυξημένες ανάγκες, κατά κύριο λόγο στην εκπαίδευση και την υγεία, όπου παρατηρείται και η μεγαλύτερη μείωση του προσωπικού, για να προχωρήσει σε προσλήψεις συνολικά 26.000 ατόμων. Ήδη, από το υπουργείο Παιδείας πραγματοποιήθηκαν διορισμοί 11.700 εκπαιδευτικών για τη στελέχωση της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαιδευτικής βαθμίδας (εκ των οποίων οι 10.500 αφορούν διορισμούς πέραν του κανόνα προσλήψεων).