Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα προχώρησε σε νόμο για τους ψηφιακούς νομάδες το καλοκαίρι, η Αθήνα δεν φτάνει καν στο μέσο όρο στην παγκόσμια λίστα των προτιμήσεων του νέου τύπου εργαζομένων.
Εξετάζοντας την καταλληλότητα για απομακρυσμένους εργαζόμενους με βάση τη συμμόρφωση, το κόστος ζωής, τις υποδομές και τους δείκτες βιωσιμότητας η πρωτεύουσα κατατάσσεται στην 48η θέση ανάμεσα σε 80 πόλεις του κόσμου.
Η προσέλκυση εργαζομένων από απόσταση έχει πολλαπλά οφέλη, δεδομένου ότι οι ψηφιακοί νομάδες είναι συνήθως εργαζόμενοι υψηλού εισοδήματος. Δεν είναι τυχαίο ότι σύμφωνα με τις διαθέσιμες έρευνες, ένας στους έξι digital nomads κερδίζει περισσότερα από 75.000 δολάρια ετησίως.
Στο πλαίσιο αυτό η χώρα έχει στόχο να γίνεται όλο και πιο ελκυστική για απομακρυσμένους εργαζόμενους που θέλουν να μετεγκατασταθούν, τάση που αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά τα επόμενα χρόνια.
Η μελέτη Cities Best Facilitating Remote Work εντοπίζει πόλεις έχουν ήδη ενισχύσει τα διαπιστευτήριά τους νομοθετώντας για την απλούστευση της διαδικασίας απασχόλησης ή εισάγοντας συγκεκριμένες βίζες. Η WorkMotion.com δημοσίευσε τη σχετική μελέτη, ως εταιρεία που βοηθά εταιρείες να προσλαμβάνουν υπαλλήλους με έδρα οπουδήποτε στον κόσμο.
Σύμφωνα με την μελέτη:
- Η Μελβούρνη είναι η πόλη με την υψηλότερη κατάταξη στον δείκτη, με καλή βαθμολογία για τους παράγοντες συμμόρφωσης στην απασχόληση, την ευτυχία των πολιτών και την ψηφιακή νομαδική βίζα.
- Το Μόντρεαλ και το Σίδνεϊ κατατάσσονται δεύτερη και τρίτη.
- Το Δουβλίνο κατατάσσεται καλύτερα για την ευκολία συμμόρφωσης στην απασχόληση, που σημαίνει ότι οι κανονισμοί συμμόρφωσής του είναι πιο απλοί, μπροστά από το Ελσίνκι και την Κοπεγχάγη.
- Η πόλη με τους πιο ευτυχισμένους πολίτες είναι η Κοπεγχάγη και ακολουθούν η Βέρνη και το Ουέλινγκτον.
- Η Κωνσταντινούπολη έχει τους πιο ευνοϊκούς φορολογικούς συντελεστές για τους απομακρυσμένους εργαζόμενους, μπροστά από τη Λισαβόνα και το Χονγκ Κονγκ.
- Μόνο έντεκα πόλεις της μελέτης προσφέρουν ψηφιακή νομαδική βίζα, ένα συγκεκριμένο έγγραφο που επιτρέπει στους απομακρυσμένους εργαζόμενους να συνεχίσουν την εργασία τους στη χώρα μετεγκατάστασης, αποδεικνύοντας ότι η πλειονότητα των πόλεων εξακολουθεί να υστερεί σε αυτόν τον τομέα.
Η Ελλάδα
Σύμφωνα με την έρευνα η χώρα μας πήρε τις εξής βαθμολογίες:
- Ευκολία συμμόρφωσης 40
- Νομικές απαιτήσεις 73,20
- Διαθεσιμότητα βίζας εξ αποστάσεως εργασίας: Ανακοινώθηκε νομοθεσία
Κόστος ζωής
- Φόροι (Βαθμολογία) 51
- Κόστος στέγασης (Βαθμολογία) 06
- Πρόσβαση στη στέγαση (Βαθμολογία) 98
- Προσιτές τιμές πόλης (Βαθμολογία) 94
Αστική Υποδομή
- Πολιτική σταθερότητα (Βαθμολογία) 90
- Ασφάλεια και ασφάλεια (Βαθμολογία) 85.59
- Ισότητα μειοψηφίας (Βαθμολογία) 94.35
- LGBT+ Ισότητα (Βαθμολογία) 92.50
- Ισότητα των φύλων (Βαθμολογία) 95.41
- Ποιότητα Δημόσιας Εκπαίδευσης (Βαθμολογία) 82.70
- Πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη (Βαθμολογία) 83.24
Βιωσιμότητα
- Ευτυχία (Βαθμολογία) 70.50
- Πολιτιστικά αξιοθέατα (Βαθμολογία) 68.76
- Κινητικότητα 88.42
Η Αθήνα μας είχε συνολική μέση βαθμολογία 71,23
Για την πρώτη κατηγορία, Remote Working Compliance, (Συμμόρφωση απομακρυσμένης εργασίας) αξιολόγήθηκε πόσο απλό είναι για τις εταιρείες να προσλαμβάνουν συμβατούς εργαζομένους εξ αποστάσεως βάσει της τοπικής νομοθεσίας, επιπλέον των νομικών απαιτήσεων που πρέπει να τηρούν όταν απασχολούν εξ αποστάσεως εργαζόμενο. Προσδιόρισαν επίσης εάν οι τοποθεσίες στη μελέτη πρόσφεραν μια συγκεκριμένη βίζα για απομακρυσμένους εργαζόμενους.
Στη συνέχεια, οι ερευνητές ανέλυσαν το κόστος ζωής σε κάθε πόλη μελετώντας τους τοπικούς φορολογικούς συντελεστές, το κόστος στέγασης και τη διαθεσιμότητα και πόσο προσιτή είναι η πόλη για τρόφιμα, ενέργεια και άλλα έξοδα διαβίωσης.
Ερευνήθηκε επίσης η αστική υποδομή κάθε πόλης αξιολογώντας τα επίπεδα πολιτικής σταθερότητας, ισότητας των φύλων, ισότητας μειονοτήτων και ισότητας LGBT+. Αξιολογήθηκε επίσης το επίπεδο ασφάλειας και ασφάλειας των πόλεων, εκτός από την ποιότητα του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος, του συστήματος υγείας και της πρόσβασης των πολιτών στην υγειονομική περίθαλψη.
Ολοκληρώνοντας την έρευνα, αξιολόγησαν τη βιωσιμότητα κάθε πόλης εξετάζοντας την ποιότητα και την ποικιλία των πολιτιστικών αξιοθέατων που προσφέρονται, το κόστος και την ποιότητα της κινητικότητας και δεδομένα για την ευτυχία των πολιτών.
«Αν και από καιρό περιμέναμε τη μετάβαση στην απομακρυσμένη εργασία και ρυθμίσαμε το WorkMotion έχοντας αυτό κατά νου, η πανδημία έχει επιταχύνει την τάση πολύ πιο γρήγορα από όσο θα μπορούσαμε να φανταστούμε», σχολιάζει ο Carsten Lebtig, Συνιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος της WorkMotion.
«Η τεχνολογία για απομακρυσμένη εργασία ήταν καλά καθιερωμένη και σε χρήση πριν από την πανδημία· αυτό που έχει αλλάξει στο μεσοδιάστημα είναι το νοοτροπία που έχουν οι εταιρείες προς την εξ αποστάσεως εργασία. Σήμερα, πολλοί άνθρωποι που εργάζονται σε θέσεις γραφείου απολαμβάνουν flexibility, εργάζονται και μοιράζουν το χρόνο τους μεταξύ του σπιτιού και του γραφείου τους, με ελάχιστη ή καθόλου επίδραση στην παραγωγικότητα. Ορισμένες εταιρείες, εν τω μεταξύ, κατάφεραν να μειώσουν το μέγεθος των γραφείων τους, περικόπτοντας τα έξοδα με αυτόν τον τρόπο. Τώρα που η σκόνη κατακάθεται, πολλές εταιρείες αρχίζουν να κοιτάζουν πιο μακριά όταν προσλαμβάνουν εργαζομένους, αισθάνονται άνετα με την ιδέα ότι το καλύτερο άτομο για τη δουλειά μπορεί να βρίσκεται ακόμα και σε διαφορετική Χώρα. Η μελέτη δίνει μια εικόνα για το ποιες χώρες έχουν τους πιο απλούς κανονισμούς για την πρόσληψη απομακρυσμένων εργαζομένων».
Η ελληνική νομοθεσία
Η Ελλάδα προχώρησε στη θέσπιση ειδικής βίζας εισόδου και παραμονής με το νόμο «Αναμόρφωση διαδικασιών απελάσεων και επιστροφών πολιτών τρίτων χωρών, ζητήματα αδειών διαμονής και διαδικασιών χορήγησης διεθνούς προστασίας και άλλες διατάξεις».
Με στόχο την προσέλκυση ψηφιακών νομάδων στη χώρα μας, η Digital Nomads Visa δίνει δυνατότητα εισόδου και παραμονής στην Ελλάδα σε πολίτες τρίτων χωρών, έχει διάρκεια 12 μήνες με δυνατότητα ανανέωσης υπό προϋποθέσεις και χορηγείται υπό συγκεκριμένους όρους και εισοδηματικά κριτήρια.
Διαδικασία χορήγησης
Η χορήγηση άδειας διαμονής σε πολίτες τρίτων χωρών αφορά αυτοαπασχολούμενους, ελεύθερους επαγγελματίες ή μισθωτούς που εργάζονται σε εργοδότες ή με πελάτες εκτός Ελλάδας εξ αποστάσεως με τη χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (Τ.Π.Ε.). Θα δίνεται δε για χρονική περίοδο έως 12 μήνες εφόσον ο ενδιαφερόμενος προσκομίσει με αυτοπρόσωπη παρουσία ή αποστείλει με email ή με συστημένη επιστολή στην αρμόδια ελληνική προξενική Αρχή σχετικό αίτημα.
Η εξέταση του σχετικού αιτήματος από τις προξενικές αρχές γίνεται σε διάστημα 10 ημερών από την υποβολή της αίτησης και μάλιστα η χορήγηση θεώρησης να ολοκληρώνεται με διαδικασίες «one stop shop» χωρίς ταλαιπωρία και γραφειοκρατικές αγκυλώσεις.
Χορήγηση υπό προϋποθέσεις
Συγκεκριμένες και αυστηρές είναι και οι προϋποθέσεις για την αίτηση χορήγησης της Digital Nomads Visa. Ειδικότερα, ο ενδιαφερόμενος καλείται να υποβάλλει υπεύθυνη δήλωση, με την οποία δηλώνει την πρόθεσή του να μείνει στη χώρα με την εθνική θεώρηση εισόδου για την παροχή εργασίας εξ αποστάσεως. Με την ίδια υπεύθυνη δήλωση ο ενδιαφερόμενος δεσμεύεται ότι δεν θα παρέχει καθ’ οιονδήποτε τρόπο εργασία ή υπηρεσίες ή έργο σε εργοδότη με έδρα στην Ελλάδα.
Επιπλέον οφείλει να προσκομίσει σύμβαση εργασίας ή έργου ή αποδεικτικό εργασιακής σχέσης με έναν ή και περισσότερους εργοδότες, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, που είναι εγκατεστημένοι εκτός της ελληνικής επικράτειας. Η σύμβαση μπορεί να είναι αορίστου χρόνου ή και ορισμένου χρόνου, εφόσον όμως η υπολειπόμενη διάρκεια της καλύπτει το διάστημα της χορηγούμενης εθνικής θεώρησης.
Ο ενδιαφερόμενος πρέπει να υποβάλλει στοιχεία για την ιδιότητα του στην επιχείρηση, καθώς επίσης και στοιχεία που αφορούν στην επωνυμία, στην έδρα, στο πεδίο δραστηριότητας και στον εταιρικό σκοπό της επιχείρησης σε περίπτωση που ο πολίτης τρίτης χώρας είναι αυτοαπασχολούμενος σε δική του επιχείρηση, η οποία ευρίσκεται εκτός της ελληνικής επικράτειας.
Τέλος, η αίτηση του συντηρούντος για τη χορήγηση της άδειας διαμονής συνοδεύεται από παράβολο 1.000 ευρώ.
Εισοδηματικά κριτήρια
Βαρύτητα δίνεται στην δυνατότητα του ενδιαφερόμενου να διαθέτει επαρκείς πόρους διαβίωσης. Για την ακρίβεια βάσει του νομοσχεδίου, για την χορήγηση της βίζας οι ψηφιακοί νομάδες θα πρέπει να αποδείξουν ότι διαθέτουν σταθερό εισόδημα που επαρκεί για την κάλυψη των εξόδων διαβίωσής στη χώρα, χωρίς να επιβαρύνουν το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας.
Το ύψος των πόρων αυτών ορίζεται στα 3.500 ευρώ μηνιαίως και αποδεικνύεται από τη σύμβαση εργασίας ή έργου ή το αποδεικτικό εργασιακής σχέσης, στην περίπτωση εξαρτημένης εργασίας, υπηρεσιών ή έργου ή από τραπεζικό λογαριασμό.