Σήμερα είναι η κρίσιμη ημέρα, κατά την οποία θα φανεί αν ο Πρόεδρος Πούτιν τηρήσει τη δέσμευσή του να ανοίξουν οι κάνουλες του φυσικού αερίου για την Ευρώπη. Μια κίνηση που προσδοκάται να οδηγήσει στην αποκλιμάκωση των τιμών φυσικού αερίου, οι οποίες παρουσίασαν πτωτική πορεία έως τις 29 Οκτωβρίου, μετά τις ενθαρρυντικές δηλώσεις του Ρώσου προέδρου, αλλά άρχισαν να «τσιμπάνε» προς τα πάνω καθ’ όλη τη διάρκεια της προηγούμενης εβδομάδας. Σήμερα μάλιστα είχαμε νέα άνοδο 10% καθώς από τους αγωγούς δεν περνά περισσότερο αέριο.
Η πρώτη εβδομάδα του μήνα (1-7 Νοεμβρίου) έκλεισε για την Ελλάδα με τιμές-ρεκόρ στη χονδρεμπορική τιμή του ρεύματος, όχι μόνο για την εγχώρια αγορά έως τώρα, αλλά και συγκριτικά με τις υπόλοιπες της Ευρώπης. Η μέση τιμή εκκαθάρισης στην Αγορά Επόμενης Ημέρας διαμορφώθηκε στο διάστημα αυτό στα 205,98 ευρώ/MWh, καθιστώντας τη χρήση ηλεκτρικού ρεύματος πανάκριβη για επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
Ήδη στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας άρχισαν να μιλούν για αύξηση της επιδότησης στα τιμολόγια ρεύματος αλλά και του φυσικού αερίου. Όπως είπε ο υπουργός Κώστας Σκρέκας σε τηλεοπτική συνέντευξή του το Σάββατο, τις επόμενες ημέρες θα ληφθούν οι σχετικές αποφάσεις. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, εκκρεμεί η προκοινοποίηση προς την αρμόδια Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ε.Ε., προκειμένου να εξασφαλιστεί το «πράσινο φως» για τις επιδοτήσεις που ήδη ανακοινώθηκαν, καθώς θεωρούνται κρατικές ενισχύσεις.
Στις 27 Οκτωβρίου ο Πούτιν έδωσε εντολή στην Gazprom να αυξήσει τις ροές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, αφού πρώτα φουλάρουν τα αποθέματα της χώρας, κάτι που αναμένεται να έχει γίνει έως σήμερα. Θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι η Ρωσία ανταποκρίνεται κανονικά μέχρι τώρα στις συμβολαιοποιημένες παραδόσεις προς την Ευρώπη. Τις επιπλέον δεν εγγυάται.
Η Γηραιά Ήπειρος έχει προβλήματα με τα αποθέματά της, γιατί άδειασαν λόγω του πολύ κρύου χειμώνα που προηγήθηκε και δεν ανανεώθηκαν έγκαιρα. Συν τοις άλλοις, υπήρχε πρόβλημα παραδόσεων και από τη Νορβηγία, καθώς τα κοιτάσματά της δεν συντηρήθηκαν όπως έπρεπε μέσα στο 2020, λόγω της πανδημίας, ενώ το LNG το τραβούσε η Ασία, που πρόσφερε υψηλότερες τιμές. Σήμερα, λοιπόν, θα φανεί αν η Ρωσία θα ρίξει μεγαλύτερες ποσότητες από τις συμβολαιοποιημένες στην Ευρώπη ή θα συνεχίσει να την κρατά δέσμια, κυρίως εξαιτίας του Nord Stream 2.
Στο hub της Ολλανδίας, οι τιμές TTF, που αποτελούν τιμές αναφοράς για το φυσικό αέριο σε όλη την Ευρώπη, εκτοξεύθηκαν στις 5 Οκτωβρίου στα 116,02 ευρώ/MWh, καταγράφοντας ιστορικό υψηλό. Έκτοτε κινήθηκαν ως ασανσέρ, για να φθάσουν στις 28 Οκτωβρίου, μία ημέρα μετά την εντολή Πούτιν, στα 77,03 ευρώ/MWh και να συνεχίσουν την πτώση τους στα 64,85 ευρώ/MWh στις 29 Οκτωβρίου. Όμως, η αβεβαιότητα για το αν ο Πούτιν τηρήσει τις δεσμεύσεις του είχαν σαν αποτέλεσμα να επικρατήσουν νευρικές τάσεις στην αγορά την προηγούμενη εβδομάδα, με τα συμβόλαια TTF να διαμορφώνονται την 1η Νοεμβρίου στα 65,62 ευρώ/MWh και να φθάνουν στις 4 Νοεμβρίου στα 73,38 ευρώ/MWh, τιμή που παραμένει πάνω από 400% αυξημένη σε σχέση με την αντίστοιχη ημερομηνία του 2020.
Σε αυτό το σκηνικό, η χονδρεμπορική τιμή του ρεύματος στην εγχώρια αγορά γνώρισε νέες ημέρες δόξας. Την 1η Νοεμβρίου έκλεισε στα 216,26 ευρώ τη μεγαβατώρα, έπεσε στα 204,14 ευρώ στις 2 Νοεμβρίου, εκτοξεύθηκε στα 222,51 ευρώ στις 3 Νοεμβρίου, μειώθηκε στα 195,28 ευρώ στις 4 Νοεμβρίου, ξανασκαρφάλωσε στα 211,25 ευρώ στις 5 Νοεμβρίου και μειώθηκε στα 205,72 ευρώ στις 6 Νοεμβρίου, για να περισταλεί στα 186,72 χθες.
Το Σαββατοκύριακο, λόγω της μειωμένης ζήτησης, κατά παράδοση παρουσιάζει πιο μειωμένες τιμές. Σήμερα, όμως, ξαναπήρε την ανηφόρα και διαμορφώνεται στα 218,85 ευρώ/MWh, με το φυσικό αέριο να κυριαρχεί στο ενεργειακό μίγμα με 68.697 MWh, να ακολουθούν οι εισαγωγές με 28.628 MWh και τρίτες οι ΑΠΕ με 21.473 MWh, συν 557 MWh ΑΠΕ από το Αυτόνομο Σύστημα της Κρήτης. Τέταρτος έρχεται ο λιγνίτης με 8.481 MWh, συν οι θερμικές μονάδες της Κρήτης, που δίνουν άλλες 6.224 MWh, ενώ τα νερά συμμετέχουν μόλις με 4.072 MWh.
Με δεδομένο ότι το ελληνικό ενεργειακό σύστημα είναι εξαρτημένο από το φυσικό αέριο, κατόπιν και της μερικής απολιγνιτοποίησης, δεν προβλέπεται να μειωθούν οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος όσο οι διεθνείς τιμές του πρώτου κινούνται σε υψηλά επίπεδα. Ακόμη και στην περίπτωση της αποκλιμάκωσής τους, όσο θα αυξάνει η ζήτηση, καθώς έρχεται σιγά σιγά αλλαγή κλίματος και θερμοκρασιών, οι χονδρεμπορικές τιμές του ηλεκτρικού στη χώρα μας αναμένεται να διατηρηθούν πέριξ των 200 ευρώ. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους προϋπολογισμούς επιχειρήσεων και νοικοκυριών.
Ναι, θα είναι ένας δύσκολος χειμώνας, προεξοφλεί και η ίδια η αγορά αλλά παραδέχεται έμμεσα και το ΥΠΕΝ, που εξετάζει ήδη νέες επιδοτήσεις...