Στόχο για πάνω από 20 GW εγκατεστημένη ισχύ από ΑΠΕ (αιολικά και φωτοβολταϊκά) έως το 2030 φαίνεται ότι θα περιλαμβάνει το υπό αναθεώρηση Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ). Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από τις χθεσινές ανακοινώσεις του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας σχετικά με το περιεχόμενο του σχεδίου νόμου για την αδειοδότηση των ΑΠΕ.
Με το νέο νομοθετικό πλαίσιο το ΥΠΕΝ φιλοδοξεί να επιταχυνθεί η αδειοδότηση έργων ΑΠΕ, ώστε να καλύπτουν μερίδιο 70% στην τελική κατανάλωση ενέργειας ως το 2030. Για την επίτευξη του στόχου αυτού, σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, θα απαιτηθούν ως το έτος-ορόσημο ΑΠΕ συνολικής ισχύος 12 GW, με εκτιμώμενο προϋπολογισμό 10 δισ. ευρώ.
Στο ΕΣΕΚ του 2019 για τις δύο αυτές κυρίαρχες τεχνολογίες ΑΠΕ, ο στόχος που είχε τεθεί για το 2030 ήταν εγκατεστημένη ισχύς περίπου 15 GW. Σύμφωνα με στοιχεία της αγοράς, σήμερα ήδη λειτουργούν περί τα 8,6 GW, συνεπώς, θα χρειαζόμασταν άλλα 6,4 GW για την κάλυψή του. Τώρα φαίνεται ότι ο στόχος αυτός διπλασιάζεται, γεγονός που προοιωνίζει τις νέες κατευθύνσεις του ΕΣΕΚ για τις ΑΠΕ, η αναθεώρηση του οποίου έχει ήδη ξεκινήσει και αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα στο 2022, για να είναι συμβατό με τις εξαγγελίες του πακέτου Fit for 55 από την Ε.Ε.
Πηγές της αγοράς που μίλησαν στο Euro2day.gr εξέφρασαν κατ' αρχάς την ικανοποίησή τους για τη μείωση της διάρκειας αδειοδότησης νέων έργων ΑΠΕ από 5 χρόνια τώρα σε 14 μήνες, που υπόσχεται να κομίσει το νέο σχέδιο νόμου. Ωστόσο, διατύπωσαν σοβαρές επιφυλάξεις για το κατά πόσο θα γίνει εφικτό κάτι τέτοιο.
Κι αυτό γιατί, όπως επισήμαναν, οι μεγαλύτερες καθυστερήσεις στη διαδικασία της αδειοδότησης για περιβαλλοντικά ζητήματα προέρχονται από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις που είναι υποστελεχωμένες και δημιουργούν πολλές φορές αδικαιολόγητους φραγμούς. «Φοβόμαστε ότι εξαγγέλλονται προθέσεις, χωρίς υποστηρικτικό μηχανισμό από πίσω», είπε χαρακτηριστικά στέλεχος της αγοράς.
Ακόμη και ο περιορισμός των δικαιολογητικών από 91 σε 54 που θα περιλαμβάνει το νέο νομοθετικό πλαίσιο δεν καθησυχάζει τους επενδυτές. Γιατί, όπως λένε, «θα έχουμε να βγάλουμε λιγότερα χαρτιά, αλλά από υπηρεσίες με ένα ή δύο άτομα. Άρα η καθυστέρηση θα είναι δεδομένη και πάλι». Συνεπώς, καταλήγουν, θα πρέπει να αναζητηθούν τρόποι για να αντιμετωπιστεί ριζικά το πρόβλημα των καθυστερήσεων.
Αποθήκευση ενέργειας
Κριτική ασκείται από την αγορά και για ένα ακόμη σχέδιο νόμου που ετοιμάζει το ΥΠΕΝ και για το οποίο δόθηκε χθες μια πρόγευση. Αφορά στην αποθήκευση ενέργειας, ένα θέμα που αναδύθηκε έντονα στην επικαιρότητα από το καλοκαίρι και λόγω των πυρκαγιών, αλλά και του ράλι των τιμών στο φυσικό αέριο και τους ρύπους CO2.
Με βάση τα όσα έδωσε στη δημοσιότητα το ΥΠΕΝ για το περιεχόμενο κι αυτού του νέου νομοθετήματος που ετοιμάζεται, εκπρόσωποι της αγοράς εξέφρασαν σοβαρές επιφυλάξεις γιατί, όπως λένε, εάν ισχύσει όπως σχεδιάζεται, φαίνεται ότι θα παραβιάσει την αρχή της τεχνολογικής ουδετερότητας που διαπνέει το ευρωπαϊκό πλαίσιο.
Πιο συγκεκριμένα, φαίνεται ότι δημιουργεί δύο νέες κατηγορίες έργων:
- Εργα ΑΠΕ με μονάδες αποθήκευσης που δεν απορροφούν ενέργεια από το δίκτυο και θα είναι επιλέξιμα για λήψη ενίσχυσης μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας.
- Σταθμούς ΑΠΕ με μονάδες αποθήκευσης που θα εγχέουν αλλά και θα απορροφούν ενέργεια από το δίκτυο και δεν θα δικαιούνται ενίσχυσης.
Αυτός ο σχεδιασμός θεωρείται ήδη «προβληματικός» από την αγορά, γιατί πέραν της παραβίασης της αρχής της τεχνολογικής ουδετερότητας, πιθανόν να υπάρξει και σύγκρουση με ευρωπαϊκές ενισχύσεις που έχουν προ-εξασφαλίσει ήδη ώριμα αδειοδοτικά έργα.
Το νομοσχέδιο προβλέπει, επίσης, έργα αμιγούς αποθήκευσης, δηλαδή, μεμονωμένους σταθμούς αποθήκευσης, όπως και έργα αποθήκευσης από καταναλωτές, είτε ιδιώτες είτε βιομηχανίες. Τα τελευταία, εφόσον θα εγχέουν ενέργεια στο δίκτυο, θα πρέπει να αδειοδοτηθούν ενώ στην αντίθετη περίπτωση, όχι.
Ενδεικτικό, πάντως, του επενδυτικού ενδιαφέροντος για μονάδες αποθήκευσης είναι το κύμα των αιτήσεων που έχει δεχθεί η ΡΑΕ. Σύμφωνα με στοιχεία του Ρυθμιστή, έως τον Σεπτέμβριο είχαν εκδοθεί 51 αιτήσεις καθαρής αποθήκευσης, συνολικής ισχύος 4,7 GW, 47 αιτήσεις μονάδων αποθήκευσης σε συνδυασμό με ΑΠΕ, συνολικής ισχύος 1,6 GW και 5 έργα αντλησιοταμίευσης, συνολικής ισχύος 1,3 GW. Δηλαδή, έχουν αδειοδοτηθεί μέχρι τον μήνα αυτό έργα 7,8 GW, ενώ εκκρεμούν 97 αιτήσεις συνολικής ισχύος πάνω από 7 GW.
Σε κάθε περίπτωση, η αγορά σχολίασε και την επιλογή του ΥΠΕΝ να μη δώσει απευθείας σε διαβούλευση τα νέα σχέδια νόμου που ετοιμάζει, αλλά προτίμησε να γνωστοποιήσει γενικές κατευθύνσεις. Όπως ειπώθηκε, αυτό έγινε ενδεχομένως, αφενός, για να ζυγιστούν αντιδράσεις των ενδιαφερόμενων επενδυτών και αφετέρου, να κερδηθεί χρόνος από το υπουργείο, που ήδη έχει καθυστερήσει την προώθησή τους.