Έλεγχος, ποινική δίωξη και αδειανές τσέπες, χωρίς κανένα περιουσιακό στοιχείο για τον οφειλέτη και τους συνυπόχρεους. Αυτές είναι οι προϋποθέσεις οι οποίες θα πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά, για να μπει στο βιβλίο των ανεπίδεκτων είσπραξης μια ληξιπρόθεσμη οφειλή προς το δημόσιο και υπό προϋποθέσεις να διαγραφεί μετά την πάροδο δεκαετίας.
Η Φορολογική Διοίκηση επιχειρεί για μια ακόμη φορά να ξεχωρίσει την ήρα από το σιτάρι των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το δημόσιο, προκειμένου να «στοχεύσει» καλύτερα στην είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών που έχουν πραγματικά πιθανότητες να εισρεύσουν στο ταμείο.
Παλιά και φρέσκα ληξιπρόθεσμα χρέη, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της ΑΑΔΕ, ανέρχονται σε 109 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 24,8 δισ. ευρώ έχουν πάρει ήδη τη «βούλα» των ανεπίδεκτων είσπραξης, περιορίζοντας τη δεξαμενή στα 84,2 δισ. ευρώ.
Ακόμα και αυτό το μέγεθος όμως, θεωρείται αδύνατο να εισπραχθεί, με ανεπίσημες εκτιμήσεις να περιορίζουν το πραγματικό ληξιπρόθεσμο στοκ με πιθανότητες πληρωμής με ρυθμίσεις ή με το ζόρι (αναγκαστικά μέτρα) στη ζώνη των 20-25 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία (Αύγουστος 2021), ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το δημόσιο έχουν 3.425.236 ΑΦΜ, με 1.309.325 οφειλέτες να βρίσκονται υπό αναγκαστικά μέτρα είσπραξης και επιπλέον 1.827.440 ΑΦΜ να κινδυνεύουν να βρεθούν πρόσωπο με πρόσωπο με κατασχέσεις και πλειστηριασμούς.
Η Διοίκηση της ΑΑΔΕ θέλει να έχει όσο το δυνατόν πιο «καθαρή» εικόνα και γι’ αυτό τον λόγο ο Διοικητής Γιώργος Πιτσιλής δίνει με νέα απόφασή του οδηγίες για νέο φιλτράρισμα των ληξιπρόθεσμων χρεών προς το Δημόσιο, ώστε να προσδιοριστεί με τη μέγιστη δυνατή ευκρίνεια το στοκ των ανεπίδεκτων είσπραξης.
Σύμφωνα με τις οδηγίες, οι οποίες αποτυπώνονται στη σχετική Απόφαση, για να χαρακτηριστεί μια οφειλή ως ανεπίδεκτη είσπραξης θα πρέπει να συντρέχει σωρευτικά σειρά προϋποθέσεων. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να:
- έχουν ολοκληρωθεί οι έρευνες με βάση τα εκάστοτε πρόσφορα διαθέσιμα ηλεκτρονικά μέσα της Φορολογικής Διοίκησης και από τις έρευνες αυτές να μην έχει διαπιστωθεί η ύπαρξη περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη και των συνυπόχρεων προσώπων, ή διαπιστώθηκε η καθ’ οιονδήποτε τρόπο εκποίηση των περιουσιακών τους στοιχείων που δεν υπόκεινται σε ακύρωση ή σε διάρρηξη κατά τα άρθρα 939 και επόμενα του Αστικού Κώδικα και ειδικότερα διαπιστώθηκε η ολοκλήρωση της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης επί κινητών, ακινήτων ή απαιτήσεων κατά των ανωτέρω ευθυνόμενων προσώπων με επίσπευση του Δημοσίου ή τρίτων ή από τον εκκαθαριστή στο πλαίσιο της διαδικασίας εκκαθάρισης και η παύση των εργασιών της πτώχευσης, εφόσον έχει λάβει χώρα κήρυξη των ευθυνόμενων προσώπων σε πτώχευση, η οποία δεν έχει περατωθεί,
- έχει υποβληθεί αίτηση ποινικής δίωξης κατά τις διατάξεις του άρθρου 25 του ν. 1882/1990 (Α’ 43), όπως ισχύει, σε όσες περιπτώσεις συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις ή να μην είναι δυνατή η υποβολή αυτής,
- έχει πραγματοποιηθεί έλεγχος από ειδικά οριζόμενο ελεγκτή της αρμόδιας υπηρεσίας της Φορολογικής Διοίκησης, ο οποίος πιστοποιεί, με βάση ειδικά αιτιολογημένη έκθεση ελέγχου, ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις των προηγούμενων περιπτώσεων και ότι είναι αντικειμενικά αδύνατη η είσπραξη των οφειλών από τον οφειλέτη και τα συνυπόχρεα πρόσωπα.
Αφού οι υποθέσεις περάσουν από την τριπλή κρησάρα, οι οφειλές χαρακτηρίζονται ανεπίδεκτες, αλλά αυτό καθόλου δεν σημαίνει πως σβήνουν κιόλας από τα κιτάπια της εφορίας. Από την ημερομηνία καταχώρισης της οφειλής στα βιβλία των ανεπίδεκτων είσπραξης και για χρονικό διάστημα 10 ετών από τη λήξη του έτους μέσα στο οποίο έγινε η καταχώριση, επέρχονται οι ακόλουθες συνέπειες:
- Αναστέλλεται αυτοδίκαια η παραγραφή της οφειλής.
- Δεν χορηγείται στον οφειλέτη και σε όλα τα συνυπόχρεα πρόσωπα αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας για οποιαδήποτε αιτία, παρά μόνο εφόσον πρόκειται για είσπραξη χρημάτων που θα διατεθούν για την ικανοποίηση του Δημοσίου.
- Δεν χορηγείται στον οφειλέτη και σε όλα τα συνυπόχρεα πρόσωπα άλλο πιστοποιητικό για μεταβίβαση περιουσιακών στοιχείων.
- Δεσμεύονται στο σύνολό τους οι τραπεζικοί και επενδυτικοί λογαριασμοί και το περιεχόμενο των θυρίδων σε τράπεζες ή άλλα πιστωτικά ιδρύματα των παραπάνω προσώπων.
Το Δημόσιο διατηρεί το δικαίωμα λήψης όλων των προβλεπόμενων αναγκαστικών ή μη μέτρων και διενέργειας συμψηφισμού σε περίπτωση διαπίστωσης ύπαρξης περιουσιακών στοιχείων και μετά την καταχώριση της οφειλής στο ειδικό βιβλίο ανεπίδεκτων είσπραξης, ενώ διαγράφεται από το βιβλίο αυτό και επαναχαρακτηρίζεται ως εισπράξιμη, εάν πριν από την παραγραφή της διαπιστωθεί ότι υπάρχει ή αποκτήθηκε από τον οφειλέτη ή συνυπόχρεο πρόσωπο περιουσιακό στοιχείο που καθιστά δυνατή τη μερική ή ολική εξόφληση της οφειλής.