Στο γήπεδο των τραπεζών μεταφέρεται πλέον η κυβερνητική πίεση, η οποία αναμένεται να κορυφωθεί τις επόμενες εβδομάδες, για άνοιγμα της στρόφιγγας των δανείων, κυρίως προς τις επιχειρήσεις που λόγω μικρού μεγέθους και αδύνατων οικονομικών στοιχείων είναι δύσκολο να αποκτήσουν πρόσβαση στον δανεισμό.
Το ζήτημα αποκτά μεγαλύτερη διάσταση, με δεδομένο ότι από την άνοιξη και μετά έχουν φρενάρει οι χορηγήσεις. Η ανάγκη για διοχέτευση ρευστότητας από τις τράπεζες στην ελληνική οικονομία είναι πλέον αδήριτη και το θέμα θα συζητηθεί αύριο Τρίτη στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων, στην οποία έχει κληθεί η ηγεσία της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών και η συζήτηση θα γίνει παρουσία του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα.
Στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης τονίζουν ότι οι τράπεζες έχουν στηριχθεί ιδιαίτερα από το δημόσιο τον τελευταίο ενάμιση χρόνο και ήρθε η ώρα να ανταποδώσουν τη στήριξη αυτή με αύξηση της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων που βρίσκονται σε δύσκολη θέση.
Το επιχείρημα της κυβέρνησης εστιάζεται στο γεγονός ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις της χώρας διαθέτουν αξιόχρεο και μπορούν να δανειστούν και μέσω των διεθνών αγορών εκδίδοντας ομόλογα, ενώ οι μικρότερες δεν έχουν αυτό το πλεονέκτημα και ταυτόχρονα βρίσκουν κλειστές τις πόρτες των ελληνικών τραπεζών.
Παράλληλα, στο οικονομικό επιτελείο τονίζουν ότι οι τράπεζες έχουν αντλήσει φθηνή (σ.σ. με μηδενικό επιτόκιο, αν όχι αρνητικό) ρευστότητα ύψους περίπου 40 δισ. ευρώ από τα έκτακτα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και δεν τη διοχετεύουν σε ικανοποιητικό ποσοστό στην πραγματική οικονομία.
Το πρόβλημα των μικρών
Η πίεση που ασκείται, αυξάνεται πλέον, καθώς το δημόσιο έδωσε μια σειρά από πλεονεκτήματα στις τράπεζες και όσον αφορά τα δάνεια ύψους 13 δισ. ευρώ που προέρχονται από το Ταμείο Ανάκαμψης και αναμένεται η πρώτη διοχέτευσή τους στις επιχειρήσεις από τον προσεχή Νοέμβριο.
Το αντεπιχείρημα που προβάλλουν οι τράπεζες όσον αφορά την ικανότητα των μικρών αλλά και μιας μερίδας μεσαίων επιχειρήσεων (σ.σ. που για τα ευρωπαϊκά δεδομένα εντάσσονται στις μικρές) να δανειστούν μέσα από το τραπεζικό σύστημα είναι αφενός ότι σημαντικό ποσοστό δεν πληροί τα κριτήρια δανεισμού, καθώς εμφανίζουν ζημιές. Μάλιστα, στις κλειστές συσκέψεις με τους επικεφαλής του οικονομικού επιτελείου, οι διοικήσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων υποστηρίζουν ότι ένα ικανοποιητικό ποσοστό μικρών αλλά και μεσαίων επιχειρήσεων εμφανίζουν για παρατεταμένη περίοδο ζημιές εσκεμμένα, προκειμένου να αποφύγουν τη φορολογική επιβάρυνση. Το επιχείρημα αυτό, σύμφωνα με τις πληροφορίες, το συμμερίζεται εν μέρει και η ηγεσία του οικονομικού επιτελείου, εξού και έχει τεθεί σε πρόσφατες δηλώσεις κορυφαίων υπουργών.
Στην πόρτα της ΕΑΤ
Τραπεζικές πηγές υποστηρίζουν ότι οι μικρές επιχειρήσεις, με δεδομένα τα προβλήματα πιστοληπτικής ικανότητας που έχουν (σ.σ. όσες τα έχουν, διότι δεν είναι όλες στην ίδια οικονομική κατάσταση), θα μπορούσαν να δανεισθούν μέσα από τα κονδύλια που διαχειρίζεται η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα (ΕΑΤ), η πλειονότητα των οποίων προέρχονται από πόρους του ΕΣΠΑ.
Επί της ουσίας, οι τράπεζες σπρώχνουν τις μικρές επιχειρήσεις να δανεισθούν μέσα από το κανάλι της Αναπτυξιακής, καθώς υπάρχει για τον συγκεκριμένο δανεισμό η ομπρέλα της κρατικής εγγύησης έως ένα ποσοστό του δανείου. Με αυτό τον τρόπο οι τράπεζες προσπερνούν τα εμπόδια των αυστηρών κριτηρίων για τη δανειοδότηση και εξασφαλίζονται μελλοντικά από την κρατική εγγύηση, στην περίπτωση που η επιχείρηση βρεθεί σε αδυναμία εξυπηρέτησης του δανείου.