Άλμα εσόδων τον Σεπτέμβριο κατά 29% έναντι του μηνιαίου στόχου υποδεικνύει πιθανότητες καλύτερων επιδόσεων στο μέτωπο της ανάπτυξης φέτος. Η εντυπωσιακή υπέρβαση στα έσοδα συνδέεται και με το τριπλό ραντεβού με την εφορία τον περασμένο μήνα, λόγω διαρκών παρατάσεων στην υποβολή των φορολογικών δηλώσεων.
Το υπουργείο Οικονομικών αξιολογεί πολλαπλάσια την υπέρβαση κατά 2,9% που καταγράφεται στα φορολογικά έσοδα 9μήνου (περισσότερα από 900 εκατ. ευρώ έξτρα έσοδα στο ταμείο) και σταθμίζει τα νέα δεδομένα σε συνδυασμό και με την αναθεώρηση των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ για την περυσινή ύφεση (στο 9% αντί για 8,2%).
Παρουσιάζοντας τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης δήλωσε: «Η σημαντική βελτίωση των φορολογικών εσόδων τον Σεπτέμβριο του 2021, όπου τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 5.012 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 1.127 εκατ. ευρώ ή 29% έναντι του μηνιαίου στόχου, είναι μια ισχυρή ένδειξη για ταχύτερη του προβλεπόμενου ανάκαμψη το 2021. Εφόσον επιβεβαιωθεί η τάση αυτή στους επόμενους μήνες από τα στοιχεία των εσόδων και τις άλλες μακροοικονομικές μεταβλητές, βελτιώνει τις δημοσιονομικές προοπτικές για το 2021 και (ανάλογα με τη σύνθεση των εσόδων) πιθανώς και το 2022».
Τι επόμενες εβδομάδες και μέχρι την κατάθεση του τελικού σχεδίου του προϋπολογισμού το Νοέμβριο, δεν αποκλείεται να υπάρξει εκ νέου αναθεώρηση του στόχου για ρυθμό ανάπτυξης 6,1% φέτος, όπως επίσης δεν αποκλείονται και νέες παρεμβάσεις τόνωσης των εισοδημάτων, είτε μέσω φορολογικών ελαφρύνσεων είτε μέσω ενισχύσεων. Αρμόδιες πηγές δεν αποκλείουν τίποτα, σημειώνοντας όμως ότι είναι πολύ νωρίς για να λεχθεί το οτιδήποτε, είτε προς τη μια είτε προς την άλλη κατεύθυνση. Στην παρούσα φάση, στις προτεραιότητες του υπουργείου Οικονομικών είναι η άμεση έκδοση της υπουργικής απόφασης για το επίδομα θέρμανσης, έτσι ώστε ακόμα και το Νοέμβριο να καταβληθεί το μεγαλύτερο μέρος του επιδόματος στους δικαιούχους.
Τα στοιχεία
Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου 2021, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 10.148 εκατ. ευρώ. Το πρωτογενές έλλειμμα ήταν 5.958 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για 8.855 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς ελλείμματος 7.011 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2020.
Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 39.452 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1.360 εκατ. ευρώ ή 3,6% έναντι της εκτίμησης για το αντίστοιχο διάστημα που έχει περιληφθεί στην επεξηγηματική έκθεση του ΜΠΔΣ 2022-2025. Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 42.771 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 1.152 εκατ. ευρώ ή 2,8% έναντι του στόχου.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 33.728 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 943 εκατ. ευρώ ή 2,9% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην επεξηγηματική έκθεση του ΜΠΔΣ 2022-2025, κυρίως λόγω των εσόδων που προήλθαν από την αυξημένη τουριστική κίνηση, εξηγεί σε ανακοίνωσή του το ΥΠΟΙΚ.
Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 3.320 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 208 εκατ. ευρώ από τον στόχο (3.527 εκατ. ευρώ). Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 3.496 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 297 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Ειδικότερα, τον Σεπτέμβριο 2021 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 4.766 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 1.094 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο, διότι η προκαταβολή από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) ποσού 2.310 εκατ. ευρώ, που είχε αρχικά προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί τον μήνα Σεπτέμβριο 2021, εισπράχθηκε τελικά τον προηγούμενο μήνα. Συνεπώς, μη συμπεριλαμβανομένης της ανωτέρω προείσπραξης, τα καθαρά έσοδα παρουσιάζουν αύξηση κατά 1.216 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που είχε περιληφθεί στην επεξηγηματική έκθεση του ΜΠΔΣ 2022-2025.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 5.261 εκατ. ευρώ, μειωμένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 1.213 εκατ. ευρώ, αλλά εξαιρουμένης της ανωτέρω προείσπραξης από το RRF, τα συνολικά έσοδα παρουσιάζουν αύξηση κατά 1.097 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που είχε περιληφθεί στην επεξηγηματική έκθεση του ΜΠΔΣ 2022-2025.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 5.012 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 1.127 εκατ. ευρώ ή 29,0% έναντι του μηνιαίου στόχου. Εκτιμάται ότι η υπέρβαση αυτή οφείλεται κυρίως στα αυξημένα έσοδα της τουριστικής περιόδου, καθώς και στην παράταση που δόθηκε για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων και τη συνακόλουθη πληρωμή της πρώτης και της δεύτερης δόσης του φόρου εισοδήματος μέχρι τις 17 Σεπτεμβρίου 2021.
Οι επιστροφές εσόδων του Σεπτεμβρίου 2021 ανήλθαν σε 496 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας μείωση κατά 119 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (615 εκατ. ευρώ). Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 93 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 5 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.
Οι δαπάνες
Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου 2021 ανήλθαν στα 49.600 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 1.503 εκατ. ευρώ ή 2,9% έναντι του στόχου (51.103 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην επεξηγηματική έκθεση του ΜΠΔΣ 2022-2025.
Η υποεκτέλεση του Τακτικού Προϋπολογισμού ύψους 1.089 εκατ. ευρώ οφείλεται κυρίως στον ετεροχρονισμό των επιχορηγήσεων προς ΟΚΑ ύψους 506 εκατ. ευρώ. Αναμένεται πλήρης απορρόφηση των σχετικών κονδυλίων έως το τέλος του έτους. Επιπρόσθετα υπάρχει υποεκτέλεση ύψους 409 εκατ. ευρώ στην κατηγορία των λοιπών επιχορηγήσεων.
Αντίθετα, επιταχύνθηκαν οι πληρωμές που προορίζονται για την εξυπηρέτηση των σχετικών συμβάσεων των εξοπλιστικών προγραμμάτων του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας (κατηγορία αποκτήσεων παγίων περιουσιακών στοιχείων). Σε σχέση με τον αρχικό στόχο, αυξήθηκαν κατά 683 εκατ. ευρώ. Οι πληρωμές στο σκέλος του ΠΔΕ και του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας παρουσίασαν μείωση σε σχέση με τον στόχο κατά 414 εκατ. ευρώ.
Η προσωρινή εικόνα των κυριότερων πληρωμών των μέτρων κατά της πανδημίας για την περίοδο Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου έχει ως εξής:
- η δαπάνη αποζημίωσης ειδικού σκοπού λόγω της πανδημίας της Covid-19 (μισθωτών) ύψους 1.907 εκατ. ευρώ, η οποία πληρώθηκε από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (κατηγορία μεταβιβάσεων),
- η επιστρεπτέα προκαταβολή ύψους 1.620 εκατ. ευρώ από την κατηγορία των μεταβιβάσεων και 1.108 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
- η κρατική αποζημίωση εκμισθωτών ύψους 721 εκατ. ευρώ, λόγω μειωμένων μισθωμάτων που λαμβάνουν,
- η επιχορήγηση προς τον ΟΠΕΚΑ ύψους 225 εκατ. ευρώ, για την αποπληρωμή δανείων πληγέντων από την πανδημία,
- η ενίσχυση μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων που επλήγησαν από την Covid-19 στις Περιφέρειες ύψους 722 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
- η επιδότηση τόκων δανείων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων ύψους 104 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
- οι δαπάνες σχετικά με το ταμείο εγγυοδοσίας επιχειρήσεων ύψους 220 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
- η επιδότηση κεφαλαίου κίνησης σε επιχειρήσεις εστίασης για προμήθεια πρώτων υλών ύψους 158 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ και
- η συνεισφορά του δημοσίου για την αποπληρωμή επιχειρηματικών δανείων πληγέντων δανειοληπτών ύψους 144 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου 2021 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2020 κατά 4.834 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω των αυξημένων δαπανών για μέτρα κατά της πανδημίας και των αυξημένων πληρωμών εξοπλιστικών προγραμμάτων στο σκέλος του τακτικού προϋπολογισμού.
* Δείτε αναλυτικά στοιχεία στη στήλη Συνοδευτικό Υλικό.