Το κόστος της ενεργειακής μετάβασης εξαρτάται άμεσα από το φυσικό αέριο. Όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή του τόσο θα επιβαρύνεται ο πράσινος μετασχηματισμός.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Elpedison και πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Ανεξάρτητων Εταιρειών Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΑΗ) Νίκος Ζαχαριάδης, με διαφορετικό τρόπο, συντάχθηκε χθες επί της ουσίας με τις απόψεις δύο μεγάλων παικτών της ενεργειακής αγοράς για την έλλειψη σχεδίου στην πορεία της πράσινης μετάβασης. Μιλώντας στο Renewable & Storage Forum, επισήμανε ότι η ενεργειακή μετάβαση αποτελεί μια διαδικασία που θα πρέπει να κοστολογείται, λαμβάνοντας υπόψη την επίπτωσή της στην τιμή του φυσικού αερίου.
Από το ίδιο βήμα, ο καθηγητής του ΕΜΠ Παντελής Κάπρος υπογράμμισε ότι το φυσικό αέριο είναι πλέον ο μοναδικός παράγοντας που ορίζει τις χονδρεμπορικές τιμές ηλεκτρισμού, ενώ για να μπορέσουν οι ΑΠΕ να αντισταθμίσουν τις τιμές του αερίου, θα πρέπει να περιμένουμε 5-6 χρόνια.
Πιο συγκεκριμένα, ο κ. Ζαχαριάδης ανέφερε ότι η επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης οδήγησε την παγκόσμια ζήτηση LNG σε επίπεδο που υπερβαίνει τη διαθέσιμη ικανότητα εφοδιασμού. Αυτό είχε ως συνέπεια οι τιμές φυσικού αερίου να αυξηθούν σημαντικά, με συνακόλουθα πιθανά προβλήματα στον εφοδιασμό και ενεργειακή φτώχεια.
Σήμερα το κόστος της ενεργειακής μετάβασης εξαρτάται από τη marginal clearing price, που συνδέεται με την τιμή του φυσικού αερίου. Με άλλα λόγια, η χονδρεμπορική τιμή στα Χρηματιστήρια Ενέργειας προσδιορίζεται από την ακριβότερη μονάδα που μπαίνει τελευταία στις δημοπρασίες κι αυτή είναι του φυσικού αερίου.
Ο κ. Ζαχαριάδης ζήτησε να ληφθούν μέτρα που θα υποστηρίζουν τις επενδύσεις φυσικού αερίου (παραγωγή, μεταφορά, CCGTs) και θα εξορθολογίσουν το χρονοδιάγραμμα ενεργειακής μετάβασης, ώστε να αποφευχθεί η διεύρυνση της ενεργειακής φτώχειας και να μην υπάρξει καθυστέρηση στην ενεργειακή μετάβαση.
Από την πλευρά του, ο κ. Κάπρος επισήμανε ότι η ανάπτυξη των ΑΠΕ είναι αργή σε σχέση με την κρίσιμη μάζα που απαιτείται για να μειωθεί η χρήση του φυσικού αερίου. Αυτό θα συμβεί, όπως προέβλεψε, από το 2030 και μετά. Στο μεσοδιάστημα χρειαζόμαστε, τόνισε ό ίδιος, αντιστάθμιση κι εδώ εντοπίζεται το έλλειμμα της ενεργειακής πολιτικής της Ε.Ε., που δεν πήρε μέτρα αυτού του είδους.
Σύμφωνα με τον κ. Κάπρο, τα τιμολόγια λιανικής πρέπει να αντανακλούν το μέσο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας. Ένα παράδειγμα. Τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο, το συνολικό κόστος στη χονδρική αγορά και την αγορά εξισορρόπησης ήταν 55 ευρώ για τις ΑΠΕ, 115 ευρώ για τον λιγνίτη και 134 ευρώ για το φυσικό αέριο. Αν το πολλαπλασιάσουμε, είπε, με το μερίδιο της κάθε πηγής, τότε οδηγούμαστε σε μια μέση δίκαιη τιμή 101 ευρώ και όχι 140 ευρώ που είναι η τιμή χονδρικής. Αν ο καταναλωτής πληρώνει 140 ευρώ, τότε τα 39 ευρώ τα πληρώνει άδικα.
Η λύση, κατά τον κ. Κάπρο, βρίσκεται στα χαρτοφυλάκια των ΑΠΕ και στα διμερή συμβόλαια. Το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα μας οφείλεται στις συνθήκες ανταγωνισμού, πρόσθεσε ο ίδιος, και σίγουρα όχι στην πράσινη μετάβαση. Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Κάπρος διατύπωσε την εκτίμηση ότι από το 2022 θα υπάρξει αποκλιμάκωση των τιμών, το ράλι των οποίων απέδωσε στην πανδημία, στην επιβράδυνση των επενδύσεων σε υδρογονάνθρακες, σε γεωπολιτικούς παράγοντες και στον μετασχηματισμό της παγκόσμιας αγοράς αερίου.