Τη δραματική επιδείνωση του δείκτη εξάρτησης ηλικιωμένων κατά την τελευταία 20ετία, την περαιτέρω επιδείνωσή του τα επόμενα 30 χρόνια και μια ακόμη αρνητική πρωτιά της χώρας μας, δείχνουν τα πρόσφατα στοιχεία της ευρωπαϊκής στατιστικής υπηρεσίας Eurostat για τη σχέση των ηλικιωμένων, άνω των 65 ετών, προς τον πληθυσμό ηλικίας από 15 έως 64 ετών.
Αυτό που δείχνουν τα στοιχεία της Eurostat για την Ελλάδα είναι ότι στην Ευρυτανία, μόλις ένας ενήλικας σε ηλικία εργασίας αναλογεί σε κάθε άτομο ηλικίας 65 ετών και άνω, κατατάσσοντας την ελληνική περιφέρεια στη δραματική πρώτη θέση μεταξύ των 1.116 περιφερειακών ενοτήτων-περιοχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Και θα μπορούσε κανείς να πει για την Ευρυτανία ότι πρόκειται για μια περιοχή αραιοκατοικημένη, σχεδόν ολοκληρωτικά καλυμμένη από βουνά, όπου οι νεότεροι κάτοικοι έχουν εγκαταλείψει τον τόπο τους για να σπουδάσουν ή να εργαστούν σε άλλες, αστικές περιοχές της χώρας. Όμως, η δραματική επιδείνωση της αναλογίας μεταξύ όσων είναι σε ηλικία εργασίας και των ηλικιωμένων, ηλικίας από 65 ετών και πάνω, αφορά το σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και βέβαια, ολόκληρη την Ελλάδα.
Πρόκειται για στοιχεία άκρως αποκαλυπτικά και ανησυχητικά, με τον δείκτη εξάρτησης των ηλικιωμένων στην ΕΕ να αυξάνεται αισθητά, την τελευταία 20ετία. Έτσι, ενώ το 2001, ο δείκτης εξάρτησης της ΕΕ από την τρίτη ηλικία ήταν 25,9%, γεγονός που σημαίνει ότι υπήρχαν ελαφρώς λιγότεροι από τέσσερις ενήλικες σε ηλικία εργασίας (20-64) για κάθε άτομο ηλικίας 65 ετών και άνω, την 1η Ιανουαρίου 2020, η αναλογία αυτή αυξήθηκε στο 34,8%. Αυτό σημαίνει ότι υπήρχαν ελαφρώς λιγότεροι από τρεις ενήλικες σε ηλικία εργασίας για κάθε άτομο ηλικίας 65 ετών και άνω.
Σε αυτό το πλαίσιο, και ενώ οι προβλέψεις για το μέλλον είναι ακόμη πιο ανησυχητικές, περιοχές στην Ελλάδα όπως και στις ανατολική Γερμανία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Πορτογαλία και Φινλανδία, συγκεντρώνουν τα υψηλότερα ποσοστά. Οι περισσότερες από αυτές τις περιοχές ήταν κυρίως αγροτικές, ορεινές ή σχετικά απομακρυσμένες, όπου είναι πιθανό οι νεότεροι άνθρωποι να έχουν εγκαταλείψει την περιοχή για να συνεχίσουν τις σπουδές τους ή να αναζητήσουν δουλειά.
Την πρώτη δε, θέση, με τον υψηλότερο δείκτη εξάρτησης, ήτοι 78,3%, καταλαμβάνει η Ευρυτανία, που όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει η Eurostat, είναι μια ορεινή περιοχή στην κεντρική Ελλάδα. Όπου, σύμφωνα με τα στοιχεία, κάτι παραπάνω από ένας ενήλικος (1,2) αντιστοιχεί σε κάθε ηλικιωμένο που ζει στην περιοχή. Και ακολουθούν μια βορειοδυτική βελγική περιοχή, η Arr. Veurne (64,6%) και η γερμανική περιοχή Suhl, Kreisfreie Stadt (61,3%). Αντίθετα, οι χαμηλότερες αναλογίες στην ΕΕ καταγράφηκαν στη γαλλική εξόχως απόκεντρη περιοχή της Mayotte (6,1%) και της Guyane (11,7%) καθώς και της ισπανικής περιοχής Fuerteventura (16,5%).
Τις επόμενες τρεις δεκαετίες, ο δείκτης εξάρτησης από την τρίτη ηλικία αναμένεται να αυξηθεί δραματικά και στις 1116 περιοχές της ΕΕ, εκτός από το Harz, τη δυτικότερη περιοχή του Sachsen-Anhalt, στη Γερμανία.
Σε επίπεδο ΕΕ, η αναλογία προβλέπεται να φτάσει το 56,7% έως την 1η Ιανουαρίου 2050, όταν θα υπάρχουν λιγότεροι από δύο ενήλικες σε ηλικία εργασίας για κάθε ηλικιωμένο άτομο. Οι προβλέψεις δείχνουν ότι ο λόγος εξάρτησης από την τρίτη ηλικία θα έχει αυξηθεί τουλάχιστον στο 50% στη συντριπτική πλειοψηφία (974) των περιφερειών της ΕΕ.
Στην Ελλάδα, εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει το 60%, θα φτάσει στο 62,3%, διαδραματίζοντας καθοριστικό ρόλο στην πορεία βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος της χώρας, αλλά και γενικότερα, στην παραγωγική- αναπτυξιακή διαδικασία και κατά συνέπεια στις δαπάνες για κοινωνική πρόνοια και προστασία.