Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 15 Σεπτεμβρίου 2021 στο Αμφιθέατρο Α΄ «Ν. Γερμανός», η τρίτη και τελευταία ενεργειακή εκδήλωση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας στο πλαίσιο της 85ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης με τίτλο «Η ρύθμιση των ενεργειακών αγορών και η ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών στο ρυθμιστικό πλαίσιο».
Ο κύκλος των ομιλιών άρχισε με την εισήγηση του Προέδρου της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ), Ανδρέα Πουλλικκά, ο οποίος αναφέρθηκε στις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες προκλήσεις των μελλοντικών ενεργειακών συστημάτων. Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στη ρύθμιση των αναμενόμενων αειφόρων συστημάτων όπως στη μεγάλη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στην ανάγκη ένταξης συστημάτων αποθήκευσης, καθώς, επίσης, και στην ανάγκη της χρήσης ηλεκτρικών διασυνδέσεων για την άρση της απομόνωσης των νησιώτικων ενεργειακών συστημάτων. Τέλος, αναφέρθηκε στην πιθανότητα της μετάβασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την οικονομία του υδρογόνου στην οικονομία του άνθρακα και στην σημασία της περιφερειακής συνεργασίας των χωρών της νοτιοανατολικής Ευρώπης για την επίτευξη αυτού του στόχου.
Από την πλευρά του, ο Αναπληρωτής Καθηγητής, Κωνσταντίνος Τσιμάρας, μέλος της Ολομέλειας της ΡΑΕ, αναφερόμενος στην αγορά ενέργειας είπε: «όταν αναφερόμαστε σε αυτή, δεν μιλάμε για μία ενιαία και αυτοτελή αγορά διότι η αγορά της ενέργειας έχει επιμέρους αγορές που πολλές φορές κινούνται με τους δικούς τους ρυθμούς, αλλά σίγουρα κινούνται αλληλοεπηρεαζόμενες. Ο στόχος του θεσμικού πλαισίου τα τελευταία 20 χρόνια σε επίπεδο Ευρώπης ήταν το άνοιγμα της αγοράς, η εφαρμογή ενιαίων κανόνων προς όφελος του καταναλωτή, η μετάβαση από μία μονοπωλιακή σε μία ανοιχτή και ελεύθερη αγορά. Βασικός πυλώνας στην εφαρμογή και στήριξη του πλαισίου είναι η ΡΑΕ που αποτελεί το Ρυθμιστή, αλλά ταυτόχρονα και τον σύμβουλο της πολιτείας. Στόχος είναι η λειτουργία μίας ανταγωνιστικής και απελευθερωμένης αγοράς. Γι’ αυτό το λόγο, η εποπτεία και η παρέμβαση της ΡΑΕ, όπου και όποτε χρειαστεί, είναι σημαντική και κινείται προς αυτή την κατεύθυνση».
Ο Επίκουρος Καθηγητής, Κομνηνός Κόμνιος, μέλος της Ολομέλειας της ΡΑΕ, ανέλυσε τα νομικά ζητήματα της «εμπορίας μεταξύ ομότιμων» (P2P trading) τονίζοντας πως «η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε μία διαδικασία μετασχηματισμού του ενεργειακού της τομέα καθώς υπάρχει η ανάγκη για ελαχιστοποίηση των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου. Ταυτόχρονα, όμως, υπάρχει σημαντική αύξηση των λεγόμενων παραγωγών καταναλωτών και της τοπικής παραγωγής ενέργειας, καθώς και των διασπαστικών τεχνολογιών που επιτρέπουν νέα επιχειρηματικά μοντέλα. Όλα αυτά συμβάλλουν σε μία ταχεία μετεξέλιξη του ενεργειακού τομέα και σε αυτό το πλαίσιο η «εμπορία μεταξύ ομότιμων» και οι ενεργειακές κοινότητες αποτελούν τους νέους τρόπους συναλλαγών που αψηφούν τις παραδοσιακές δομές». Αναφερόμενος στα οφέλη του «εμπορίας μεταξύ ομότιμων», ο κ. Κόμνιος τόνισε μεταξύ άλλων ότι μπορεί, εν δυνάμει, να αποτελέσει ακρογωνιαίο λίθο για την εξισορρόπηση του συστήματος και να προωθήσει την ενεργειακή μετάβαση.
Ο καθηγητής Σταύρος Παπαθανασίου, Συντονιστής της Τεχνικής Ομάδας Αποθήκευσης (ΕΜΠ), αναφέρθηκε στις εργασίες της Επιτροπής και στα πολύ σημαντικά ζητήματα που κλήθηκε να αντιμετωπίσει και που αφορούν το νέο πλαίσιο αδειοδότησης των μονάδων αποθήκευσης, τις ρυθμιστικές προκλήσεις που αφορούν στην ένταξη στις αγορές της αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας αλλά και το μηχανισμό στήριξης των μονάδων αποθήκευσης. Τόνισε επίσης πως «η αποθήκευση είναι πάροχος υπηρεσιών αποσυμφόρησης και πως δεν υπάρχει λόγος να απαγορεύεται η εγκατάσταση αποθήκευσης από καταναλωτές, εφόσον τηρούνται όλοι οι κανόνες».
Ο καθηγητής του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του ΑΠΘ, Γρηγόρης Παπαγιάννης, σημείωσε πως «η αποθήκευση ενέργειας αποτελεί απαραίτητο στοιχείο για τη μετάβαση στο δίκτυο του μέλλοντος. Με τα ηλεκτροκίνητα οχήματα και τη σχετική βιομηχανία να ανοίγουν τον δρόμο προς πιο οικονομικές και αποδοτικές τεχνολογίες μπαταρίας. Η αποκεντρωμένη ΑΗΕ με μπαταρίες μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο προς αυτή την κατεύθυνση».
Ο καθηγητής του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του ΑΠΘ, Χάρης Δημουλιάς, διερωτήθηκε εάν υπάρχει δυνατότητα λειτουργίας ηλεκτρικών δικτύων με 100% ΑΠΕ και απάντησε πως «είναι ουτοπικό κι ανέφικτο λόγω της μεγάλης μεταβλητότητας που παρουσιάζουν οι κυρίαρχες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η αιολική και τα φωτοβολταϊκά. Η αιτία πρέπει να αναζητηθεί στην ποιότητα της ηλεκτρικής ενέργειας και της ισχύος».
Ο Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Αδειοδοτήσεων και Μητρώων της ΡΑΕ, Ιωάννης Χαραλαμπίδης, αναφερόμενος στην αδειοδότηση έργων ΑΠΕ παρουσίασε στοιχεία και τόνισε πως από τον Σεπτέμβριο του 2020 έως και σήμερα, έχει αξιολογηθεί το σύνολο των αιτήσεων που έχει υποβληθεί, έχουν εκδοθεί οι βεβαιώσεις παραγωγού για τις αιτήσεις έως και τον Φεβρουάριο του 2021 και εντός των επόμενων ημερών αναμένεται να εκδοθούν και οι βεβαιώσεις παραγωγού για τις αιτήσεις του κύκλου του Ιουνίου 2021. Συνολικά εκδόθηκαν 2.765 βεβαιώσεις παραγωγού, συνολικής ισχύος 55.318 ΜW, ενώ συνολικά οι Βεβαιώσεις Παραγωγού/Άδειες Παραγωγής που έχουν εκδοθεί από τη ΡΑΕ είναι 5.321, συνολικής ισχύος 85.248 MW.
Αναφέρθηκε, επίσης, ειδικά στην αδειοδότηση μονάδων αποθήκευσης, λέγοντας ότι έως σήμερα έχουν ήδη εκδοθεί 51 αιτήσεις καθαρής αποθήκευσης συνολικής ισχύος 4.741 MW, 47 αιτήσεις μονάδων αποθήκευσης σε συνδυασμό με ΑΠΕ συνολικής ισχύος 1.673 MW και 5 έργα αντλησιοταμίευσης ισχύος 1.397 MW, δηλαδή έχουν αδειοδοτηθεί έργα συνολικής ισχύος 7,8 GW ενώ εκκρεμούν 97 αιτήσεις συνολικής ισχύος 7.061 MW.
Ο προϊστάμενος του Τμήματος Ηλεκτρικών Δικτύων και Νέων Τεχνολογιών της ΡΑΕ Δρ Γιώργος Λοΐζος στην ομιλία του με θέμα «Regulatory review for the coordination of transmission and distribution system operators» έκανε μια επισκόπηση του ρυθμιστικού πλαισίου στην Ευρώπη αναφορικά με τη συνεργασία μεταξύ των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς και διανομής για την ενσωμάτωση των κατανεμημένων ενεργειακών πόρων στο δίκτυο και συνεπακόλουθα τη μεγαλύτερη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο σύστημα. Επίσης, παρουσίασε τις πρόσφατες ρυθμιστικές εξελίξεις για το θέμα στην Ελλάδα.
Κλείνοντας τις εργασίες των τριών απόλυτα επιτυχημένων ενεργειακών εκδηλώσεων της ΡΑΕ στο πλαίσιο της 85ης ΔΕΘ, ο πρόεδρος της Αρχής, Αναπληρωτής Καθηγητής, Αθανάσιος Δαγούμας, είπε: «Θέλουμε να είμαστε από τους πιο δραστήριους Ρυθμιστές. Θέλουμε επιτέλους να ξεπεράσουμε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες και θα το κάνουμε».