Με τη μία στις δύο κομπόστες που περνούν σύνορα να είναι ελληνική, γίνεται κατανοητό ότι ο κλάδος αποτελεί μια από τις ναυαρχίδες για τις εξαγωγές και ας μην είναι ο πλέον δημοφιλής. Σε Ημαθία, Πέλλα και Λάρισα χτυπά η καρδιά της αγοράς, καθώς εκεί λειτουργούν τα περισσότερα εργοστάσια, τα οποία απασχολούν σχεδόν 2.000 μόνιμους εργαζόμενους και πάνω από 10.000 εποχικούς.
Στους συγκεκριμένους νομούς είναι συγκεντρωμένες τεράστιες εκτάσεις, πάνω από 200.000 στρέμματα συμπύρηνων ροδάκινων, που είναι και ο καταλληλότερος τύπος φρούτου για κομπόστα. Σημειώνεται ότι από την πρωτογενή παραγωγή και τη μεταποίηση συντηρούνται 12.000 εργαζόμενοι και οι οικογένειές τους.
Κατά την περίοδο της συγκόμισης και επεξεργασίας των φρούτων, τα εργοστάσια της περιοχής δουλεύουν 3 βάρδιες, σε κάθε μια από τις οποίες, ανάλογα με τη μονάδα, απασχολούνται 150-200 άτομα. Εργαζόμενοι δεν βρίσκονται εύκολα μεσούσης της σεζόν, όπως σημειώνουν παράγοντες της αγοράς, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις δυσκολίες σε περίοδο πανδημίας. Ως εκ τούτου επιστρατεύονται εποχικοί υπάλληλοι από τους γύρω νομούς ή και πιο μακριά, Κοζάνη, Θεσσαλονίκη, Φλώρινα κ.ά.
Ο κλάδος είναι εκτός δημοσιότητας, όπως σημειώνουν επιχειρηματίες, αν και εξάγει ποσοστό 98% της παραγωγής του και φέρνει ετησίως πάνω από 400 εκατ. ευρώ έσοδα, με σημαντικές προοπτικές να ανέβει ο πήχης σε χρονιές που το επιτρέψουν οι καιρικές συνθήκες. Η αξία της αγοράς είναι σημαντική, εάν ληφθεί υπόψη ότι αφορά ουσιαστικά 3 νομούς. Σημειώνεται επίσης ότι από τη δεκαετία του ’60, που άρχισε να κάνει τα πρώτα δειλά βήματα στις εξαγωγές, έφτασε σε 20 χρόνια να κατέχει τα σκήπτρα της παγκόσμιας αγοράς.
Σύμφωνα με στοιχεία της Ένωσης Κονσερβοποιείων Ελλάδας (ΕΚΕ), η Ελλάδα είναι είναι η Νο1 χώρα παγκοσμίως στην εξαγωγή κομπόστας. Αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι «κάθε δύο κομπόστες που αλλάζουν σύνορα, η μία είναι ελληνική», ήτοι το 50% των παγκόσμιων εξαγωγών. Το 65% περίπου των ελληνικών εξαγωγών κομπόστας κατευθύνεται στην ΕΕ-28 ενώ καλούς πελάτες έχει σε Άπω Ανατολή, Καναδά, ΗΠΑ και σε άλλες χώρες του κόσμου. Την ίδια στιγμή, η Κίνα ανάγεται σε ανερχόμενη δύναμη λόγω της σταθερής ενίσχυσης της παραγωγής της τα τελευταία χρόνια. Ανταγωνισμό πάντως αντιμετωπίζει η Ελλάδα και από χώρες όπως η Αργεντινή και η Χιλή, αλλά δεν φαίνεται να απειλείται προς το παρόν η πρωτοκαθεδρία της. Εξάλλου στην Ευρώπη, είναι πολύ πίσω τόσο η Ισπανία όσο και η Ιταλία. Αυτό που όμως απειλεί τον κλάδο είναι οι δασμοί, όπως αυτοί που ενεργοποιήθηκαν από τις ΗΠΑ το φθινόπωρο του 2019, ύψους +25%.
Άλλη απειλή είναι η πανδημία. Ο κλάδος, αν και αντιμετώπισε προκλήσεις, εμφάνισε καλές επιδόσεις αλλά ζητούσε από την Πολιτεία, επιτακτικά, από την άνοιξη εμβολιασμό του δυναμικού του κατά προτεραιότητα, λόγω της συγκέντρωσης πολλών ατόμων σε εργοστασιακούς χώρους. Εξάλλου επικαλούνταν ευρωπαϊκές συστάσεις για τον εμβολιασμό κατά προτεραιότητα ατόμων που εργάζονται στη βιομηχανία τροφίμων και στην πρωτογενή παραγωγή.
Οι επιδόσεις της Del Monte
Εν κατακλείδι, οι εταιρείες του κλάδου είναι κατά βάση εξαγωγικές. Ένα ενδεικτικό παράδειγμα είναι η εταιρεία Del Monte Ελλάς, θυγατρική του ομώνυμου πολυεθνικού ομίλου (Παναμάς), που εδρεύει στον Πλατύκαμπο Λάρισας. Ανακοίνωσε προ ημερών οικονομικά αποτελέσματα για το 2020, με βάση τα οποία οι πωλήσεις της ενισχύθηκαν κατά 12,4% και ανήλθαν σε 37,17 εκατ. ευρώ. Είναι ενδεικτικό ότι 1,685 εκατ. ευρώ περίπου αφορά πωλήσεις εσωτερικού και ποσό ύψους 35,485 εκατ. ευρώ προέρχεται από εξαγωγές σε σχεδόν 40 χώρες. Η εταιρεία, που παράγει κομπόστες ροδάκινων και άλλων φρούτων, φρουτοσαλάτες, χυμούς φρούτων, τοματικά προϊόντα κ.α., ανακοίνωσε ότι η παραγωγή ροδάκινων ανήλθε σε 400.000 τόνους και η χώρα παρήγε περίπου 14,5 εκατ. χαρτοκιβώτια κονσερβοποιημένα ροδάκινα.
Η Del Monte Hellas παρουσίασε μικτά κέρδη 3,6 εκατ. ευρώ έναντι μικτών κερδών 2,7 εκατ. ευρώ στη χρήση 2019 και καθαρά κέρδη μετά από φόρους 1,083 εκατ. ευρώ από ζημιές 70 χιλ. ευρώ αντίστοιχα. Η παραγωγή της το 2020 ανήλθε σε 3,38 εκατ. χαρτοκιβώτια-βαρέλια από 1,9 εκατ. χαρτοκιβώτια-βαρέλια το 2019.