Την αισιοδοξία του ότι το δεύτερο εξάμηνο του έτους θα είναι καλύτερο για τον ελληνικό τουρισμό, έτσι ώστε να επιτευχθεί ο στόχος του 50% των εσόδων του 2019 εξέφρασε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στο πλαίσιο της 29ης ετήσιας Τακτικής Γενικής Συνέλευσης του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) που πραγματοποιείται στο Ζάππειο Μέγαρο.
Αναφερόμενος στο Πράσινο Ψηφιακό Πιστοποιητικό, ο Κ. Μητσοτάκης είπε πως η Ελλάδα είχε την προνοητικότητα να προτείνει την υιοθέτησή του σε πανευρωπαϊκό επίπεδο τον προηγούμενο Ιανουάριο «όταν όλα ήταν μαύρα».
«Είναι μια πάρα πολύ σημαντική διευκόλυνση προκειμένου να μπορέσουμε να ταξιδεύουμε με μεγαλύτερη άνεση. Θέλω να τονίσω ότι το Πιστοποιητικό COVID είναι μια διευκόλυνση που επιτρέπει τα ταξίδια. Κάθε χώρα διατηρεί τη δυνατότητα να επιβάλει ή να μην επιβάλει πρόσθετους περιορισμούς, να δώσει ή να μη δώσει πρόσθετες διευκολύνσεις σε εμβολιασμένους συμπολίτες μας ή σε συμπολίτες μας που είτε έχουν νοσήσει, είτε έχουν να επιδείξουν ένα πρόσφατο αρνητικό τεστ. Αρα, έχουμε λόγους να είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι κι εγώ πιστεύω ότι το δεύτερο εξάμηνο ενδεχομένως να μας εκπλήξει ευχάριστα. Κάποιες αγορές έχουν δείξει πολύ καλά στοιχεία δυναμικής, όπως π.χ. οι ΗΠΑ, άλλες έχουν καθυστερήσει. Αλλά καθοριστικός παράγοντας στο τι θα συμβεί το δεύτερο εξάμηνο είναι η πορεία των εμβολιασμών στη χώρα μας, αλλά και σε ολόκληρη τη Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο, στις αγορές στις οποίες απευθυνόμαστε», τόνισε ο Κ. Μητσοτάκης.
Τα όπλα
Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι φέτος η Ελλάδα έχει στη διάθεσή της πολλά περισσότερα όπλα σε σχέση με πέρυσι και αναφέρθηκε αρχικά στο πρόγραμμα εμβολιασμού, λέγοντας ότι εντός του καλοκαιριού είναι εφικτό να δημιουργηθεί το απαραίτητο τείχος ανοσίας. Ο Κ. Μητσοτάκης επεσήμανε πως ο εμβολιασμός είναι προαιρετικός, ωστόσο, έκανε έκκληση στους εργαζόμενους του τουρισμού να εμβολιαστούν όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. Ένα ακόμη όπλο, όπως είπε ο πρωθυπουργός, είναι τα self tests, που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στον εντοπισμό των ασυμπτωματικών φορέων του ιού, καθώς και τα υγειονομικά πρωτόκολλα που έχουν υιοθετηθεί.
Για τη βρετανική αγορά, ο Κ. Μητσοτάκης επεσήμανε: «Εχουμε κάθε λόγο από τη μία να θέλουμε να ανοίγουμε αγορές, αλλά πρέπει να είμαστε και προσεκτικοί. Υπάρχει πραγματικό πρόβλημα με την ταχύτητα μετάδοσης της λεγόμενης μετάλλαξης Δέλτα, η οποία έχει κυριαρχήσει στη Μεγάλη Βρετανία. Κατά συνέπεια, κάθε νόμισμα έχει δύο όψεις. Μπορεί αυτή τη στιγμή να στερούμαστε επισκέπτες από τη Μεγάλη Βρετανία, όμως είμαστε πιο προστατευμένοι».
Μάλιστα, όπως τόνισε, ζήτησε από τον Βρετανό πρωθυπουργό να αντιμετωπίσει όλες τις ευρωπαϊκές χώρες με τον ίδιο τρόπο με δεδομένο ότι αυτές βρίσκονται στο ίδιο επιδημιολογικό επίπεδο. «Θα προτιμήσω να είμαστε πιο προσεκτικοί και να εντείνουμε τους ελέγχους τους οποίους κάνουμε στους επισκέπτες που προέρχονται από αγορές για τις οποίες έχουμε κάποια ερωτηματικά», προσέθεσε. «Θα ήταν πολύ άδικο και δυσάρεστο για τη μεγάλη προσπάθεια που έχουμε καταβάλει ως χώρα αν έχουμε οποιαδήποτε έξαρση της πανδημίας να έχουμε πισωγύρισμα. Δεν θεωρώ ότι κάτι τέτοιο θα γίνει, ωστόσο πρέπει να μιλάμε με ειλικρίνεια».
Τα οικονομικά μέτρα
Σχετικά με τα οικονομικά μέτρα στήριξης, ο πρωθυπουργός τόνισε ότι το πρόγραμμα ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ μπορεί να επεκταθεί και στο μόνιμο προσωπικό, πέραν του εποχικού, στα ξενοδοχεία και στα ταξιδιωτικά πρακτορεία μέχρι τον Σεπτέμβριο, αναφέροντας πως η μετάβαση στην κανονικότητα και η αποσωλήνωση της οικονομίας θα πρέπει να γίνουν με ήπιο τρόπο ώστε να μην προκληθούν πρόσθετες αναταράξεις.
Αναφερόμενος στο πάγιο αίτημα των τουριστικών φορέων για μείωση του ΦΠΑ στο τουριστικό πακέτο, ο Κ. Μητσοτάκης τόνισε: «Δεν είμαι σε θέση να δεσμευτώ για μελλοντικές πολιτικές στο κομμάτι της φορολογίας και ειδικά του ΦΠΑ, ωστόσο όλα τα εξαρτηθούν από την πορεία της οικονομίας τους επόμενους μήνες. Οσο πιο αποτελεσματικά εφαρμόζονται οι μεταρρυθμίσεις, τόσο μεγαλύτερο θα είναι και το δημοσιονομικό πλεόνασμα, το οποίο θα έχουμε στη διάθεσή μας προκειμένου να υλοποιήσουμε πλήρως το προεκλογικό μας πρόγραμμα. Είμαι υπερήφανος για το γεγονός ότι παρά το γεγονός ότι περάσαμε μία πρωτοφανή υγειονομική κρίση βασικές προεκλογικές μας δεσμεύσεις ως προς τη μείωση της φορολογίας έχουν ήδη υλοποιηθεί. Οι ενδείξεις για τους ρυθμούς ανάπτυξης είναι πολύ καλές, εξακολουθούμε να εμμένουμε στην πρόβλεψη μας ότι η ανάπτυξη το 2021 θα είναι στο 3,6%. Θα την αναθεωρήσουμε προς τα πάνω μόνο όταν είμαστε απολύτως σίγουροι. Προτιμούμε να είμαστε συντηρητικοί παρά υπερφίαλοι».
Το Ταμείο Ανάκαμψης
Ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε μεγάλη ευκαιρία το Ταμείο Ανάκαμψης, επισημαίνοντας ότι θα υπάρξουν οριζόντιες δράσεις που θα ωφελήσουν την επιχειρηματικότητα, τις υποδομές και τον τουρισμό. «Σε αυτά τα κεφάλαια προστίθενται και οι πόροι του ΕΣΠΑ. Δημιουργείται δηλαδή ένα χρηματοδοτικό πλαίσιο ώστε να καλυφθεί το επενδυτικό κενό που ταλάνιζε την ελληνική οικονομία εδώ και τουλάχιστον μία δεκαετία και θέλουμε ο κλάδος του τουρισμού να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο», είπε.
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στη σημασία των συνεργειών δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. «Πριν την πανδημία είχαμε ξεκινήσει μία προσπάθεια για την αναμόρφωση του brand της χώρας, κάτι το οποίο σταμάτησε λόγω της πανδημίας. Το 2022 θα είναι η χρονιά που θα πιάσουμε το νήμα και θα είμαστε σε θέση να παρουσιάσουμε την εικόνα της χώρας στο εξωτερικό. Θεωρώ ότι υπάρχουν οι δυνατότητες για μεγαλύτερη συνεργασία. Το 2022 θα παρουσιάσουμε τη νέα ταυτότητα της χώρας με έμφαση στο branding και στο marketing του ελληνικού τουριστικού προϊόντος», ανέφερε ο Κ. Μητσοτάκης.
Εστίασε, μάλιστα, στη σύνδεση τουρισμού με άλλους κλάδους, όπως ο αγροδιατροφικός τομέας και ο πολιτισμός, ενώ στάθηκε στη σημασία προσέλκυσης τουριστών υψηλού εισοδηματικού επιπέδου, λέγοντας χαρακτηριστικά πως «θα πρέπει να ξεφύγουμε πια από την τυραννία των αφίξεων. Θα πρέπει να είμαστε αυστηροί με τη διαχείριση προορισμών που δείχνουν έντονα στοιχεία κορεσμού και θα πρέπει να πάρουμε δύσκολες αποφάσεις αν τυχόν χρειαστεί να προστατεύσουμε αυτούς τους προορισμούς. Είναι βέβαιο ότι υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι που είναι διατεθειμένοι να ξοδέψουν πάρα πολλά χρήματα για εμπειρίες που η χώρα μας μπορεί να προσφέρει. Εκεί είναι οι υπεραξίες που μπορούμε να δημιουργήσουμε και προφανώς προς τα εκεί ήδη στρέφεται η αγορά, χωρίς να παραγνωρίζουμε τον μαζικό τουρισμό που θα εξακολουθεί να παίζει σημαντικό ρόλο. Η ανάπτυξη θα έρθει όχι με όρους αριθμού επισκεπτών, αλλά με όρους προστιθέμενης αξίας».
Γ. Ρέτσος: Δύσκολος ο στόχος του 50%
Εξαιρετικά δύσκολο χαρακτήρισε τον στόχο του 50% των τουριστικών εσόδων του 2019 από την πλευρά του ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ, Γιάννης Ρέτσος, εκφράζοντας την αισιοδοξία του για ένα καλύτερο δεύτερο εξάμηνο. «Μπορεί τα στοιχεία αυτή τη στιγμή, αλλά και η κατάσταση των βασικών μας αγορών, να καθιστούν τον στόχο του 50% των εσόδων του 2019 εξαιρετικά δύσκολο, έχουμε όμως τη βεβαιότητα, πως αν δεν υπάρξουν υγειονομικές επιβαρύνσεις, το ισχυρό brand που έχει δημιουργήσει η χώρα μας, ο τρόπος που διαχειρίστηκε την πανδημία ως σήμερα, αλλά και η αξία του τουριστικού μας προϊόντος, μπορούν να οδηγήσουν σ’ ένα ανέλπιστα καλό 2ο εξάμηνο», είπε χαρακτηριστικά από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του Συνδέσμου, επισημαίνοντας ότι ο τουρισμός μπορεί και πρέπει να είναι πρωταγωνιστής, ο καταλύτης της ανάπτυξης, ο φορέας της εξωστρέφειας για μια Ελλάδα που αλλάζει.
«Μπροστά μας έχουμε ένα ακόμα δύσκολο και απαιτητικό καλοκαίρι. Ήδη, βρισκόμαστε στο τέλος του Ιουνίου και πολλές βασικές μας αγορές ακόμα δεν έχουν επανεκκινήσει. Αυτό το γεγονός αυξάνει την αβεβαιότητα και δυσχεραίνει κάθε πρόβλεψη μας για τους επόμενους μήνες. Σε αυτό το περιβάλλον, κάθε μέρα που περνάει, δεν μοιάζει με την προηγούμενη. Η χρονιά δε θα κριθεί μόνο από δικούς μας χειρισμούς. Θα κριθεί από την πανδημία, τις μεταλλάξεις και τους εμβολιασμούς. Και αυτοί οι παράγοντες θα καθορίσουν πότε θα ανοίξει η Βρετανία, η Ρωσία, η Σκανδιναβία και άλλες μεγάλες αγορές. Χρειάζεται λοιπόν μια διαρκής διαχείριση της καθημερινότητας, όπως το 2020, αλλά παράλληλα και ένας σχεδιασμός που θα ξεπερνάει το στενό ορίζοντα της φετινής τουριστικής περιόδου. Γιατί η κρίση, αλλάζει τα δεδομένα, και επαναπροσδιορίζει ολόκληρο το τουριστικό προϊόν. Νέες συνθήκες, απαιτούν και νέα προϊόντα. Εμείς, οφείλουμε να διαχειριζόμαστε το σήμερα, όμως παράλληλα οφείλουμε να σχεδιάζουμε και το αύριο. Γιατί τίποτα την επόμενη ημέρα δεν θα είναι το ίδιο με χθες», συμπλήρωσε ο Γ. Ρέτσος.
Ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ τόνισε πως ο τουρισμός ήταν ο τομέας που κατέγραψε τις μεγαλύτερες απώλειες εξαιτίας παρατεταμένης παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης, που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2020 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
«Μια κρίση πολύπλευρη, υγειονομική, οικονομική, κοινωνική, που σημαδεύει την εποχή μας, αφήνοντας στο πέρασμα της μεγάλες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, τραυματισμένες οικονομίες, δραματικές αλλαγές στις ζωές όλων μας. Ο τουρισμός ήταν ο τομέας της οικονομίας που κατέγραψε τις μεγαλύτερες απώλειες. Το 2020, έφθασαν στο 80%, έναντι του 2019. Ήταν μια δύσκολη χρονιά, που όμοια της, δεν είχαμε ζήσει ποτέ.
Οι επιπτώσεις στην εθνική οικονομία, την απασχόληση, και φυσικά τις τοπικές κοινωνίες, ήταν και εξακολουθούν να είναι σημαντικές. Ο τουρισμός, το γνωρίζουμε πολύ καλά από τα χρόνια της μεγάλης οικονομικής κρίσης της δεκαετίας του ’10, αποτέλεσε το κλειδί της ανάκαμψης. Στήριξε εισοδήματα, δημιούργησε θέσεις εργασίας, κράτησε νέους ανθρώπους στην πατρίδα, συνέβαλε καθοριστικά στην κοινωνική συνοχή της περιφέρειας. Γι’ αυτό και το δίχτυ προστασίας που άπλωσε η ελληνική κυβέρνηση από την αρχή της κρίσης, με μια σειρά σημαντικών μέτρων που πήρε μετά από τις συστηματικές επαφές μας και την επίμονη διεκδίκησή μας, ήταν ιδιαίτερα σημαντικό», επεσήμανε.
Μάλιστα, ο Γ. Ρέτσος αναφέρθηκε στα μέτρα στήριξης του τουρισμού που έλαβε η κυβέρνηση, εστιάζοντας στην αναστολή φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων, στη δυνατότητα αναστολής των συμβάσεων εργασίας, στη μείωση των ενοικίων, στην αναστολή των προθεσμιών πληρωμής των αξιογράφων και στη θεσμικά κατοχυρωμένη δυνατότητα έκδοσης voucher αντί επιστροφής χρημάτων σε περιπτώσεις ακυρώσεων κρατήσεων, που, όπως είπε, «έφτιαξαν μια αποτελεσματική γραμμή άμυνας για το πρώτο στάδιο αντιμετώπισης της κρίσης».
«Η Επιστρεπτέα Προκαταβολή και τα πρόσθετα εργαλεία χρηματοδότησης (ΤΕΠΙΧ ΙΙ/ ΕΤΕΑΝ), το πρόγραμμα ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ, η επιδότηση των εργοδοτικών εισφορών, η μείωση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος, η επιδότηση παγίων δαπανών, η επιδότηση κεφαλαίου κίνησης για την επανεκκίνηση των τουριστικών επιχειρήσεων, βοήθησαν στην προσπάθεια επανέναρξης της λειτουργίας των επιχειρήσεων. Έδωσαν ανάσα ζωής και ελπίδα. Μας κράτησαν ζωντανούς να δώσουμε και πάλι τη μάχη της ανασύνταξης, ακριβώς όπως το καλοκαίρι του 2020. Μας κράτησαν όρθιους, να μπορούμε σήμερα, με συγκρατημένη αισιοδοξία να σχεδιάζουμε βήμα- βήμα την επόμενη ημέρα», υπογράμμισε.
Η στρατηγική του ΣΕΤΕ
«Η στρατηγική που σχεδίασε ο ΣΕΤΕ και εξακολουθεί μέχρι και σήμερα να εφαρμόζει, στηρίχθηκε στις συνέργειες, στη συνεργασία με όλους τους θεσμικούς εταίρους, στη ρεαλιστική διεκδίκηση και πάνω από όλα, στην καθαρή εικόνα, με την επεξεργασία όλων των διαθέσιμων δεδομένων. Σε κάθε φάση της κρίσης, προετοιμαζόμασταν για το χειρότερο, ελπίζοντας και δουλεύοντας πάντα και για το καλύτερο. Αυτό εξακολουθούμε να κάνουμε και τώρα, που αρχίζει να φαίνεται το πρώτο φως στο τούνελ. Γιατί αν κάτι μάθαμε από τη διαχείριση αυτής της πρωτοφανούς κατάστασης, είναι να πηγαίνουμε βήμα – βήμα. Με διαρκείς προσαρμογές, με μεγάλη ευελιξία, χωρίς δόγματα, χωρίς βεβαιότητες που παγιδεύουν», τόνισε ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ, εστιάζοντας στο μεγάλο όπλο του ελληνικού τουρισμού, την ωριμότητά του.
Οι 7 προκλήσεις
Ο επικεφαλής του ΣΕΤΕ αναφέρθηκε και στις 7 προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει ο ελληνικός τουρισμός:
• Η υγειονομική πρόκληση.
• Η συνέχιση της στήριξης από πλευράς της Πολιτείας.
• Το Ταμείο Ανάκαμψης.
• Υποδομές.
• Ψηφιακός μετασχηματισμός του ελληνικού τουρισμού.
• Στρατηγικές συνεργασίες ιδιωτικού και δημόσιου φορέα.
• Το πλέγμα που αφορά το περιβάλλον, την πράσινη ανάπτυξη, την κλιματική αλλαγή, την αειφορία.