Η τεράστια πρόοδος της χώρας μας μέσα στην πανδημία απεικονίζεται στο γεγονός ότι ήταν η μία από τις μόλις δύο χώρες που η Fitch Rating αναβάθμισε πριν το ξέσπασμα της πανδημίας. Στις 25/1/2020 η Fitch Ratings αναβάθμισε την αξιολόγηση της χώρας σε ΒΒ με θετικές προοπτικές, αλλά λίγους μήνες μετά (24/4/2020) «έκοψε» τις προοπτικές σε σταθερές.
Το ποσοστό αθέτησης πληρωμών από κράτη αυξήθηκε σε επίπεδο-ρεκόρ το 2020, σε ένα πλαίσιο αποδυναμωμένων κρατικών πιστωτικών προφίλ λόγω της πανδημίας Covid-19, αναφέρει η Fitch Ratings. Οι πιέσεις υποβάθμισης έχουν μειωθεί φέτος, αλλά οι αξιολογήσεις τους δείχνουν ότι είναι πιθανές περισσότερες χρεοκοπίες.
Η πρόσφατη μελέτη της Fitch για τη μετάβαση και την αθέτηση πληρωμών των κρατών το 2020 δείχνει ότι πέντε κράτη με αξιολόγηση από τη Fitch αθέτησαν πληρωμές το 2020, έναντι μόλις ενός το προηγούμενο έτος.
Ως αποτέλεσμα, το ποσοστό κρατικής αθέτησης αυξήθηκε περισσότερο από τρεις φορές σε 4,2% από 0,9% το 2019. Το προηγούμενο υψηλό ήταν 1,8% τόσο το 2016 όσο και το 2017.
Η κλίμακα και το εύρος των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας και των πολιτικών αντιδράσεων των κυβερνήσεων άσκησαν εκτεταμένες πιέσεις στις αξιολογήσεις των κρατών, με τη Fitch να υποβαθμίζει 32 κράτη το 2020 σε σύγκριση με μόλις δύο αναβαθμίσεις (και οι δύο πριν από την πανδημία), με τη μία από αυτές να είναι η χώρα μας.
Η πλειονότητα των περσινών υποβαθμίσεων σημειώθηκε στις αρχές της πανδημίας, μεταξύ τέλους Μαρτίου και μέσων Μαΐου. Η προκύπτουσα αναλογία υποβαθμίσεων προς αναβαθμίσεις ήταν 16 προς 1, ενώ η αναλογία ήταν 0,8 προς 1 το 2019. Συγκριτικά, η αναλογία του 2009 μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση ήταν 7 προς 1.
Η Fitch έχει υποβαθμίσει τρία κράτη το 2021, χωρίς αναβαθμίσεις, αλλά οι αλλαγές των προοπτικών μας φέτος είχαν θετική τάση. Ο Fitch έχει αναθεωρήσει τις προοπτικές για τις αξιολογήσεις έξι κρατών σε σταθερές από αρνητικές και τριών σε θετικές από σταθερές το 2021, ενώ μόνο σε ένα (Κουβέιτ) έχει δοθεί αρνητική προοπτική.
Η αύξηση της βεβαιότητας ότι οι βασικές τους προβλέψεις για τις μακροοικονομικές επιδόσεις και τα δημόσια οικονομικά παραμένουν συνεπείς με την τρέχουσα αξιολόγηση ενός κράτους θα στηρίξει περαιτέρω σταθεροποιήσεις. Ωστόσο, αν και η αρχική πίεση αξιολόγησης σε όλο το κρατικό χαρτοφυλάκιό της μπορεί να έχει μειωθεί, είναι πιθανές περισσότερες αθετήσεις, όπως υποδεικνύεται από το γεγονός ότι 11 κράτη αξιολογούνται επί του παρόντος με αξιολόγηση χαμηλότερη από "B-".
Τα πέντε κράτη που αθέτησαν τις υποχρεώσεις τους το 2020 -Αργεντινή (δύο φορές), Ισημερινός, Λίβανος, Σουρινάμ (δύο φορές) και Ζάμπια- είχαν όλα χαμηλή κερδοσκοπική διαβάθμιση στην αρχή του έτους πριν από την αθέτηση, με μέση διαβάθμιση "CCC".
Πράγματι, σε μία από τις τρεις υποβαθμίσεις των κρατών του τρέχοντος έτους, η αξιολόγηση του Σουρινάμ επέστρεψε στο "RD" για δεύτερη φορά μέσα σε τρεις μήνες, λόγω της μη καταβολής 49,8 εκατ. δολαρίων από την ανασχεδιασμένη εξυπηρέτηση του εξωτερικού χρέους.
Μετά την αύξηση του εξωτερικού δανεισμού από τα κράτη των αναδυόμενων αγορών (EM), θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε περαιτέρω αθετήσεις πληρωμών, με τις μικρότερες και χαμηλής βαθμολογίας αγορές να είναι περισσότερο εκτεθειμένες στην αύξηση των αποδόσεων των αμερικανικών ομολόγων. Οι ανταλλαγές χρέους σε δυσχερή κατάσταση (DDE) είναι επίσης δυνατές, για παράδειγμα μέσω του κοινού πλαισίου (CF) της G20 για τη μεταχείριση του χρέους πέραν της πρωτοβουλίας για την αναστολή της εξυπηρέτησης του χρέους.
Η υποβάθμιση της Αιθιοπίας σε "CCC" τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους αντανακλούσε την πρόθεσή της να χρησιμοποιήσει το CF της G20, το οποίο έθεσε τη δυνατότητα χρήσης του DDE μέσω αναδιάρθρωσης του χρέους προς τους πιστωτές του ιδιωτικού τομέα. Η προοπτική αυξημένης χρηματοδότησης από το ΔΝΤ θα μπορούσε να δώσει κίνητρο σε έναν μικρό αριθμό χωρών με υψηλό κίνδυνο δυσχερούς χρέους να προβούν σε αναδιάρθρωση στο πλαίσιο του ΚΣ της G20.
Κανένα κράτος της ανεπτυγμένης αγοράς (DM) δεν αθέτησε τις υποχρεώσεις του το 2020 και η πλειονότητα των υποβαθμίσεων αφορούσε κράτη της ΕΜ (έξι κράτη της DM υποβαθμίστηκαν). Παρά τις τεράστιες δημοσιονομικές αντιδράσεις τους στην πανδημία, οι ανεπτυγμένες χώρες απολαμβάνουν πλεονεκτήματα έναντι των ΕΜ όσον αφορά τη χρηματοδοτική τους ικανότητα και τις διαρθρωτικές πιστωτικές τους δυνάμεις, καθώς και το ιστορικά χαμηλό κόστος εξυπηρέτησης του χρέους, που αντανακλά την εξαιρετικά επεκτατική νομισματική πολιτική.