Σε αναβαθμίσεις των ελληνικών τραπεζών προχώρησε η S&P, μετά την αναβάθμιση της χώρας σε «ΒΒ» την Παρασκευή.
Ο οίκος εκτιμά ότι με τις μεταρρυθμίσεις που προωθούνται σε συνδυασμό με τα κεφάλαια που θα δοθούν από την Ευρώπη θα τονωθούν οι αναπτυξιακές προοπτικές, η πίστωση αλλά και η ζήτηση στην οικονομία, κάτι που θα βοηθήσει τον τραπεζικό τομέα να απαλλαγεί από τα «κόκκινα» δάνεια και να καθαρίσει τους ισολογισμούς του.
Όπως επισημαίνει, η αύξηση των εγχώριων καταθέσεων σε συνδυασμό με την υπό εξέλιξη εκκαθάριση των ισολογισμών και την πρόσβαση στον φθηνό δανεισμό της ΕΚΤ έχουν βοηθήσει σε βελτίωση της ρευστότητας του κλάδου.
Η S&P επισημαίνει ωστόσο τη θέση της ότι η ποιότητα των κεφαλαίων παραμένει χαμηλή, καθώς σε μεγάλο ποσοστό αποτελείται από αναβαλλόμενο φόρο, ενώ η ικανότητα παραγωγής κερδών είναι περιορισμένη.
Σε κάθε περίπτωση, προχωρά σε αναβάθμιση των Εθνικής, Eurobank και Alpha Bank σε «Β+» από «Β» και της Πειραιώς σε «Β» από «Β-». Για όλες τις τράπεζες το outlook είναι σταθερό.
Οι ελληνικές τράπεζες έχουν μειώσει τα βάρη του παρελθόντος κατά περισσότερο από 30 δισ. δολάρια τα τελευταία τρία χρόνια, ενώ ο κλάδος έχει επωφεληθεί του προγράμματος «Ηρακλής». Η S&P εκτιμά πως οι «εκκαθαρίσεις» θα συνεχιστούν μέσω μεγάλων τιτλοποιήσεων μη εξυπηρετούμενων εκθέσεων.
Ένα άλλο στοιχείο που αναδεικνύει ο οίκος είναι οι προσπάθειες που στόχο έχουν να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα του δικαστικού συστήματος, περιλαμβανομένων των αλλαγών στο πρόγραμμα προστασίας δανειοληπτών. Η S&P θεωρεί πως οι ξένοι αγοραστές distressed χρέους χαιρέτισαν αυτές τις αλλαγές, αναμένοντας καλύτερες προοπτικές ανάκαμψης για τα «κόκκινα» ελληνικά δάνεια: οι τέσσερις μεγάλες τράπεζες μπόρεσαν να προχωρήσουν σε μεγάλες τιτλοποιήσεις NPEs το 2020 και στις αρχές του 2021. Ως αποτέλεσμα, το απόθεμα NPEs σε όλο το σύστημα μειώθηκε κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες (κυρίως χάρη στη συναλλαγή Cairo, ύψους 6,5 δισ. ευρώ, της Eurobank) το 2020.
Η S&P αναμένει πως ο δείκτης των NPEs όλου του τραπεζικού συστήματος θα μειωθεί κάτω του 20% μέχρι το τέλος του 2022. Στις συναλλαγές που θα πραγματοποιηθούν το 2021 περιλαμβάνονται η ύψους 10,8 δισ. ευρώ Galaxy της Αlpha Bank, η ύψους 3,3 δισ. ευρώ Mexico της Eurobank, η ύψους 6 δισ. ευρώ Frontier της Εθνικής Τράπεζας και τα ύψους 7 δισ. ευρώ Vega και Phoenix της Τράπεζας Πειραιώς.
Σημειώνεται πως για τις συναλλαγές που έχουν ανακοινωθεί αλλά δεν έχουν ακόμα υπογραφεί, υπάρχει ένα ερώτημα ως προς την ικανότητα των αγοραστών distressed τίτλων, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι ήδη εξαιρετικά μοχλευμένοι. Δεδομένων των πολύ μεγάλων όγκων συνεχιζόμενων και επερχόμενων πωλήσεων NPEs, η S&P αναμένει οι ανακοινωμένοι δείκτες NPE των τραπεζών να συνεχίσουν να βελτιώνονται κατά τη διάρκεια του 2021 και 2022, παρά το ότι αναμένει να υπάρξει υψηλότερος σχηματισμός προβληματικών δανείων λόγω της πανδημίας Covid-19.
Οι κίνδυνοι χρηματοδότησης και ρευστότητας για τις ελληνικές τράπεζες μειώνονται. Οι τράπεζες συνεχίζουν να απολαμβάνουν ισχυρή αύξηση καταθέσεων, παρά την πλήρη κατάργηση των capital control το 2019. Οι εγχώριες καταθέσεις αυξήθηκαν κατά περισσότερο από περίπου 21 δισ. ευρώ τα τελευταία δύο χρόνια και έφτασαν τα €173,7 δισ. στα τέλη του 2020. Ταυτόχρονα, οι τράπεζες συνεχίζουν την απομόχλευση με μεγάλες πωλήσεις NPE, δεδομένου ότι ο ρυθμός των νέων δανείων παραμένει μικρός για να οδηγήσει σε αύξηση των ανεξόφλητου χρέους. Στα τέλη του 2020, ο δείκτης δανείων προς καταθέσεις βελτιώθηκε στο 90% από 103% το 2019.
Το πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού έκτακτης ανάγκης της ΕΚΤ (PEPP), που ξεκίνησε κατά την έναρξη της πανδημίας για τη σταθεροποιήση των χρηματοπιστωτικών αγορών, θα συνεχίσει να απορροφά τα οικονομικά σοκ που οφείλονται στην πανδημία Covid-19, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. Η απόφαση της ΕΚΤ να εντάξει τα ελληνικά κρατικά ομόλογα ως επιλέξιμα μέσα για χρηματοδότηση TLTRO ήταν αρκετά επωφελής για τις τράπεζες, ιδίως για το κόστος χρηματοδότησής τους.
Η ΕΚΤ αποδέχεται επίσης ελληνικά κρατικά ομόλογα ως εξασφαλίσεις στις πράξεις επαναγοράς της, ενισχύοντας περαιτέρω την υποστήριξη ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα. Ο συνολικός δανεισμός των τεσσάρων μεγαλύτερων τραπεζών μέσω του προγράμματος υπερέβη τα 40 δισ. ευρώ στις 30 Μαρτίου 2021.
Η αποκατάσταση της κερδοφορίας και το αδύναμο κεφάλαιο παραμένουν βασικές προκλήσεις για τις ελληνικές τράπεζες. Οπως και με την Κύπρο, η S&P αναφέρει πως πιστεύει ότι τώρα οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται σε ένα πιο σκληρό ανταγωνιστικό περιβάλλον εν μέσω πανδημίας και ο ιδιωτικός τομέας εξακολουθεί να ανακάμπτει από τις κρίσεις της τελευταίας δεκαετίας. Ακόμη και σε ένα πλαίσιο βελτίωσης των οικονομικών προοπτικών, οι ελληνικές τράπεζες έχουν πολύ δρόμο ακόμη για να βελτιώσουν τις αποδόσεις τους. Η πίεση στα περιθώρια και στα έσοδα θα επικρατήσει τουλάχιστον μέχρι τα τέλη του 2022.
Η αβεβαιότητα σχετικά με τον ρυθμό ανάκαμψης συνεχίζεται, δεδομένης της εμφάνισης διαδοχικών κυμάτων λοιμώξεων στην Ελλάδα και στους κύριους εμπορικούς εταίρους της και λόγω των δυνητικών περαιτέρω περιορισμών από την κυβέρνηση. Ως αποτέλεσμα, θα μπορούσε να καθυστερήσει την ανάκαμψη στους τομείς των υπηρεσιών και του τουρισμού. Οπως τονίζει, αναμένει αυξημένο κόστος κινδύνου τους επόμενους 12-18 μήνες για να καλυφθούν οι πρόσθετες προβλέψεις που απαιτούνται για την ολοκλήρωση της διάθεσης των NPE όπου αναμένεται ένα επιτόκιο κοντά στο 25%. Το χαμηλότερο κόστος χρηματοδότησης και η ουσιαστική εξοικονόμηση κόστους, χάρη στις μειώσεις των καταστημάτων και του προσωπικού που πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια, θα βοηθήσουν στην υποστήριξη της κερδοφορίας, αλλά σε κάποιο βαθμό.