Συμπληρώνοντας ένα χρόνο από την έλευση της πανδημίας στην Ελλάδα, οι συνεπακόλουθες επιπτώσεις αυτής της υγειονομικής κρίσης φαίνεται ότι συνεχίζουν να επιδρούν στον κόσμο της εργασίας, με σημαντικό αντίκτυπο στη δραστηριότητα μεγάλου μέρους του επιχειρηματικού περιβάλλοντος της ελληνικής αγοράς. Νέα μοντέλα εργασίας όπως αυτό της τηλεργασίας προτείνεται πλέον ως σταθερή παροχή για την πλειοψηφία των εταιρειών και οι προκλήσεις εξαιτίας της πανδημίας επαναπροσδιόρισαν τη σημασία της επένδυσης τόσο στην ασφάλεια και στην υγεία των εργαζομένων τους όσο και στα εργαλεία για τη διασφάλιση της παραγωγικότητας των ταλέντων τους.
Η έρευνα HR Trends της Randstad για το 2021 παρέχει πληροφορίες και στοιχεία σχετικά με το πώς η πανδημία της Covid-19 επηρέασε τις επιχειρήσεις, τα μέτρα που χρειάζεται να λάβουν για την αντιμετώπιση της κρίσης αλλά και ποιες θα είναι οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της, τόσο από τη σκοπιά του ανθρώπινου δυναμικού όσο και από την επιχειρηματική προοπτική. Η έρευνα διεξήχθη από τον Οκτώβριο 2020 έως τον Ιανουάριο 2021 με τη συμμετοχή 431 στελεχών με σημαντικό ρόλο στη λήψη αποφάσεων και ανώτατων στελεχών ανθρώπινου δυναμικού που δραστηριοποιούνται σε ποικίλους κλάδους στην Ελλάδα, ενώ στο πλαίσιο της έρευνας παρουσιάζεται, όπως κάθε χρόνο, και η μισθολογική έκθεση σε διάφορους κλάδους της ελληνικής αγοράς.
Επίμονες και σημαντικές επιχειρηματικές προκλήσεις
Σύμφωνα με την έρευνα, ένα συντριπτικό ποσοστό που αγγίζει το 77% πιστεύει ότι η επένδυση στην ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων αποτελεί την κύρια πρόκληση με την οποία έρχονται αντιμέτωπες οι εταιρείες, γεγονός που οφείλεται στην κατάσταση που διαμόρφωσε η πανδημία. Τη δεύτερη και τρίτη θέση καταλαμβάνουν με ποσοστά 49% και 43% αντίστοιχα, η διατήρηση της λειτουργίας και οργάνωσης της εταιρείας και η διαχείριση του καθεστώτος τηλεργασίας. Αισιόδοξο είναι ότι το 67% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι κατάφεραν να επιστρέψουν ολοκληρωτικά στις δραστηριότητές τους και μάλιστα χωρίς να έχουν υποστεί οποιαδήποτε ζημία από την πανδημία. Ανάμεσα στα μέτρα που εφάρμοσαν οι εταιρείες για να περιορίσουν τον αρνητικό αντίκτυπο της πανδημίας, προκρίθηκαν τόσο τα αυστηρότερα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας (71%) όσο και η υιοθέτηση των τεχνολογικών εργαλείων για την απρόσκοπτη εφαρμογή της εξ αποστάσεως εργασίας (46%), επιδιώκοντας τη διασφάλιση της παραγωγικότητας και της υγείας των εργαζομένων τους.
Οικονομικές vs μη οικονομικές παροχές
Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει το πόρισμα της έρευνας αναφορικά με τις παροχές των εταιρειών, οι οποίες φαίνεται να επενδύουν περαιτέρω σε παροχές ιατρικής ασφάλισης, σίτισης καθώς και σε προγράμματα υγείας και ευεξίας που σημειώνουν αυξητική τάση, έναντι του ανταγωνιστικού μισθού. Προς επίρρωση αυτού, το ανταγωνιστικό πακέτο αποδοχών ως ένα από τα σημαντικά στοιχεία προσέλκυσης κορυφαίων ταλέντων σημείωσε πτώση κατά 21 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με τα αποτελέσματα της περσινής έρευνας, πέφτοντας από την πρώτη στην τέταρτη θέση για το 2021.
Η τηλεργασία ως νέο μοντέλο εργασίας
Σύμφωνα με την έρευνα HR Trends 2021, το ευέλικτο μοντέλο της εξ αποστάσεως εργασίας ενισχύεται σε πολύ μεγάλο βαθμό, εκτιμώντας ότι το 47% των ερωτηθέντων αναφέρουν ότι είναι πρόθυμοι να διατηρήσουν την τηλεργασία μετά την πανδημία για τουλάχιστον μερικές ημέρες της εβδομάδας. Μάλιστα, σε ποσοστό που άγγιξε το 55% και 46% αντίστοιχα, οι ερωτηθέντες στην έρευνα απέδωσαν τη διατήρηση της τηλεργασίας στην αποδοτικότητα του μοντέλου και στην αναγνώρισή του ως σημαντικής μη οικονομικής παροχής που μπορεί να εκτιμηθεί από τους εργαζόμενους μετά το πέρας της πανδημίας.
Πλάνα προσλήψεων για το 2021
Μειωμένη κατά 41% καταγράφεται η πρόθεση προσλήψεων για το 2021, με το 42% των ερωτηθέντων στην έρευνα να συμφωνεί στον προγραμματισμό πρόσληψης νέου προσωπικού για το τρέχον έτος. Στον αντίποδα, το ποσοστό αυτό άγγιξε πέρυσι το συντριπτικό 81% πριν την εμφάνιση της υγειονομικής κρίσης. Σημειώνεται πως κύριος λόγος της πρόθεσης στελέχωσης νέων εργαζομένων αναδεικνύεται η ανάπτυξη της αγοράς και δεύτερος η αποχώρηση του προσωπικού, με τα τμήματα Πωλήσεων, Πληροφορικής, Μάρκετινγκ και Παραγωγής να επαληθεύουν την αύξηση της προσφοράς θέσεων εργασίας.
Οι μισθοί στην Ελλάδα μετά την εμφάνιση της πανδημίας
Καμία ιδιαίτερη αλλαγή δεν παρουσιάζει η έκθεση μισθών για το 2021, με τις υψηλότερες οικονομικές παροχές να εξακολουθούν να προσφέρονται στον κλάδο των χρηματοοικονομικών & λογιστικής αλλά και της τεχνολογίας. Έτσι, όπως και πέρυσι, η διαμόρφωση των μισθών δεν φάνηκε να επηρεάστηκε από την πανδημία, διατηρώντας σε ίδια επίπεδα τις μισθολογικές κλίμακες σε όλους τους κλάδους υπηρεσιών. Εξετάζοντας εν γένει τους μισθούς, χαρακτηριστικό είναι το εύρημα της έρευνας που υποστηρίζει ότι σε ποσοστό 63% οι μισθοί βρίσκονται στα ίδια επίπεδα σε σύγκριση με ανταγωνιστικές εταιρείες, ενώ το 21% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι παρέχει υψηλότερους μισθούς σε σχέση με τους ανταγωνιστές του.
Η Διευθύνουσα Σύμβουλος της Randstad στην Ελλάδα κα Leigh Ostergard δήλωσε χαρακτηριστικά: «Η φετινή έκδοση HR Trends εκπληρώνει δύο βασικούς σκοπούς: την αναλυτική χαρτογράφηση των υφιστάμενων συνθηκών μπροστά στη μεγάλη πρόκληση της πανδημίας και το τοπίο που διαμορφώθηκε για τις ελληνικές επιχειρήσεις και το ανθρώπινο δυναμικό τους καθώς και τη σύγκριση των προσδοκιών τους μετά το πέρας της υγειονομικής κρίσης. Η προσέλκυση ταλέντων παραμένει μια από τις σημαντικότερες προκλήσεις για τις Διοικήσεις των Τμημάτων Ανθρώπινου Δυναμικού, ταυτόχρονα με τον αυξημένο χρόνο που απαιτείται πλέον για την εύρεση και την κάλυψη των θέσεων εργασίας. Είναι σαφές ότι οι εταιρείες χρειάζεται να επενδύσουν στο reskilling και upskilling των εργαζομένων τους, διατηρώντας ταυτόχρονα την παραγωγικότητά τους σε έναν κόσμο εργασίας που μεταμορφώνεται σχεδόν καθημερινά. Οι νέες τεχνολογίες για τη διαχείριση της τηλεργασίας, η αντιμετώπιση έλλειψης δεξιοτήτων και η ισχυρή επωνυμία του εργοδότη αποτελούν ανάμεσα σε πολλά άλλα, σημεία διαφοροποίησης που εγγυώνται την επιτάχυνση της επιχειρηματικής ανάπτυξης ταυτόχρονα με την επαγγελματική ανάπτυξη των ανθρώπων τους. Σήμερα περισσότερο από ποτέ, είναι κομβικής σημασίας η άμεση υιοθέτηση και εφαρμογή σύγχρονων στρατηγικών στελέχωσης που θα ενθαρρύνουν τα ταλέντα και τις επιχειρήσεις να ανακαλύψουν τις πραγματικές δυνατότητες που έχουν, ανεξάρτητα από τις συνεχείς προκλήσεις που παρουσιάζονται».