Σε κατάσταση «εκτάκτου ανάγκης» βρίσκεται τα τελευταία 24ωρα καθώς εκκρεμούν κρίσιμες διευκρινήσεις για το πλαίσιο λειτουργίας των καταστημάτων από τη Δευτέρα (αναμένονται σήμερα), ενώ η χθεσινή έκτακτη σύσκεψη της επιτροπής επιστημόνων κλιμάκωσε την ένταση προκαλώντας νέα ανατροπή στις επιχειρηματικές προσδοκίες.
Τα νέα επιδημιολογικά δεδομένα και η πίεση στο ΕΣΥ δεν αφήνουν περιθώρια χαλάρωσης, σύμφωνα με τους επιστήμονες, που εισηγήθηκαν απαγόρευση λειτουργίας του λιανεμπορίου σε Θεσσαλονίκη, Αχαϊα και Κοζάνη. Η ξαφνική εξέλιξη προκάλεσε οργή σε πολλούς εμπόρους των περιοχών αυτών που είχαν τα τελευταία 24ωρα κάνει τις προετοιμασίες τους (και τα σχετικά έξοδα) για να μάθουν αίφνης ότι μένουν κλειστοί. «Οι συνεχείς αλλαγές αποφάσεων και οι ανατροπές απομειώνουν την αξιοπιστία, προκαλούν σύγχυση και εν τέλει υποσκάπτουν τη συλλογική προσπάθεια», δήλωσε ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Ν. Ζέρβας κάνοντας έκκληση να ανοίξουν τα καταστήματα.
H εξέλιξη προκάλεσε την αντίδραση και του ΣΥΡΙΖΑ: H αναστολή λειτουργίας των εμπορικών επιχειρήσεων στην Θεσσαλονίκη, την Κοζάνη και την Αχαΐα, πριν καν προλάβουν να ανοίξουν, μία μόλις μέρα μετά τις πανηγυρικές ανακοινώσεις για οριζόντιο άνοιγμα του λιανεμπορίου σε όλη την χώρα, είναι ένα ακόμα τεράστιο πλήγμα στην αξιοπιστία της κυβέρνησης. Χωρίς κανέναν σοβαρό σχεδιασμό, η κυβέρνηση πορεύεται αποκλειστικά και μόνο με όρους πρόσκαιρου επικοινωνιακού κόστους και οφέλους, σημειώνει σε δήλωσή του ο Αλέξης Χαρίτσης. «Τα επικίνδυνα επικοινωνιακά πυροτεχνήματα θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία, βαθαίνουν ακόμα περισσότερο την κρίση στην οικονομία, εξαντλούν εντέλει τις αντοχές της ταλαιπωρημένης ελληνικής κοινωνίας».
Σημειώνεται ότι στις περιοχές που είναι ενταγμένες στο «βαθύ κόκκινο» δεν λειτουργούν εμπορικά καταστήματα, ούτε στα εμπορικά κέντρα λειτουργούν όμως, φαρμακεία και supermarket. Τα τελευταία μάλιστα μπορούν να διαθέτουν και διαρκή καταναλωτικά αγαθά.
Τα μέτρα στήριξης που αφορούν στην αναστολή συμβάσεων εργασίας, επιδότηση ενοικίων και επιστρεπτέα προκαταβολή είναι σε ισχύ. Αυτό δίνεται επισήμως ως απάντηση στις επιχειρήσεις που αναρωτιούνται αν θα ανοίξουν ακόμη και σε περιοχές που το λιανεμπόριο επανεκκινεί από Δευτέρα, κυρίως καταστήματα μεγάλης επιφάνειας, για τα οποία είναι ασύμφορο το πλαίσιο που θέτει περιορισμό 20 ατόμων ανά κατάστημα.
Οι προσδοκίες είναι χαμηλές, αν και επιχειρηματικοί φορείς επισημαίνουν την ανάγκη, κυρίως των μικρών καταστημάτων να ανοίξουν. Με δεδομένο ωστόσο ότι πολλές επιχειρήσεις κάνουν στα εμπορικά κέντρα και τα πολυκαταστήματα το 30-40% του τζίρου τους και χάνουν άλλο 40% από το μοντέλο click away, κάποιοι κάνουν λόγο για πτώση περίπου 80% την πρώτη μέρα επανεκκίνησης της αγοράς, πάντα σε σύγκριση με την προ πανδημίας περίοδο.
Σε πολλές περιπτώσεις, εταιρείες που διατηρούν υψηλό στοκ εμπορευμάτων από την περσινή ανοιξιάτικη σεζόν, όταν άρχισε το πρώτο lockdown, προαναγγέλλουν εκπτώσεις, οι οποίες σύμφωνα με τον πρόεδρο του εμπορικού συλλόγου Πειραιά Θ. Καπράλο μπορεί να φτάσουν το 70%. Ωστόσο μεγάλες αλυσίδες που έχουν επενδύσει σε νέα συλλογή για την σεζόν άνοιξη - καλοκαίρι 2021 κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται. Επίσης για την εκποίηση εμπορευμάτων παλαιότερων σεζόν υπάρχουν τα outlet, αν και με τα σημερινά δεδομένα το Factory Outlet δεν έχει τις προδιαγραφές να ανοίξει.
Οι επιχειρηματίες πάντως βρίσκονται ακόμη σε σύγχυση και περιμένουν σήμερα τις επίσημες διευκρινίσεις από την ΚΥΑ που αναμένεται, κατά πληροφορίες να δημοσιευθεί από ώρα σε ώρα. Το γενικό πλαίσιο πάντως προβλέπει ότι ανοίγουν καταστήματα του λιανεμπορίου πλην πολυκαταστημάτων, outlet και καταστημάτων εντός εμπορικών κέντρων και εκπτωτικών χωριών. Αν και αποκλείονται από αυτή τη φάση επανεκκίνησης της αγοράς τα εμπορικά κέντρα και οι εταιρείες που λειτουργούν με το μοντέλο shop in shop, πληροφορίες αναφέρουν ότι κατάστημα αυτής της κατηγορίας ετοιμάζεται να ανοίξει - στη λογική ότι η ταμειακή μηχανή έχει το ΑΦΜ της επιχείρησης και όχι των συνεργατών tenants. Την ίδια στιγμή ο επιπλέον περιορισμός - πέρα από το ένα άτομο ανά 25 τ.μ. εμπορικού χώρου - για ανώτατο όριο 20 επισκεπτών ανά κατάστημα οδηγεί επιχειρηματίες με μεγάλα καταστήματα στην απόφαση να μην ανεβάσουν ρολά.
Στα διαδικαστικά υπενθυμίζεται ότι οι καταναλωτές μπορούν να κάνουν τις αγορές τους, με τη μέθοδο click inside ή click away. Σε κάθε περίπτωση απαιτείται ραντεβού, αποδεικτικό από το κατάστημα και sms στο 13032, μετά την αποστολή του οποίου οι καταναλωτές θα έχουν 3 ώρες στη διάθεσή τους για να διεκπεραιώσουν αγορές.