Να ανατρέψουν την εικόνα του 2020 όπου το 50% των νεοφυών επιχειρήσεων δεν βρήκε πρόσβαση στη χρηματοδότηση επιχειρούν Ελλάδα και Ευρωπαϊκή Ένωση με χρηματοδοτικά εργαλεία αλλά και άλλες ενέργειες προκειμένου να προωθήσουν τις ιδέες των επιχειρηματιών που έρχονται να αλλάξουν την καθημερινότητα.
Δεν είναι τυχαίο ότι το 2020 το σύνολο των χρηματοδοτήσεων startups εταιρειών, επηρεασμένο και αυτό από την πανδημία και την ανατροπή των δεδομένων, ήταν χαμηλότερο από το αντίστοιχο του 2019 στο σύνολο των χωρών της ΕΕ.
Σήμερα, η ιδιωτική πρωτοβουλία ενισχύεται κι από κρατικές παρεμβάσεις (μητρώο για νεοφυείς επιχειρήσεις, κέντρα καινοτομίας, ταμείο Φαιστός και πολλά άλλα) με στόχο οι ελληνικές καινοτόμες ιδέες να αναδειχτούν εντός κι εκτός ελληνικών συνόρων. Σε αυτό θα συμβάλλει και η κάλυψη των κενών που είχε παρατηρηθεί στα χρηματοδοτικά εργαλεία που είχαν διαθέσιμα οι νεοφυείς επιχειρήσεις.
Κομισιόν: 1 δισ. ευρώ το 2021 σε startups
Με πάνω από ένα δισ. ευρώ για το 2021 ξεκινά τη λειτουργία του επιταχυντής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Καινοτομίας (Accelerator EIC που θα υποστηρίζει νεοφυείς επιχειρήσεις και εταιρείες τεχνοβλαστούς (spinout), προκειμένου να αναπτύξουν και να κλιμακώσουν ρηξικέλευθες καινοτομίες.
Από την κυτταρική και γονιδιακή θεραπεία, μέχρι το πράσινο υδρογόνο και την ανάπτυξη εργαλείων για την αντιμετώπιση εγκεφαλικών παθήσεων, ο νέος επιταχυντής φιλοδοξεί να εξελιχθεί σε εργαλείο για την προώθηση της καινοτομίας στην Ευρώπη.
Θα παρέχει ανά εταιρεία μια μεικτή χρηματοδότηση, που συνδυάζει μετοχικό κεφάλαιο από 0,5 εκατ. ευρώ έως 15 εκατ. ευρώ, με επιχορηγήσεις ύψους έως 2,5 εκατ. ευρώ. Από το 1 δισ. ευρώ, 495 εκατ. ευρώ προορίζονται για ρηξικέλευθες καινοτομίες για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και για στρατηγικές ψηφιακές τεχνολογίες και τεχνολογίες υγείας.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας (ΕΣΚ) έχει προϋπολογισμό άνω των 10 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021-2027, με σκοπό την ανάπτυξη και επέκταση ρηξικέλευθων καινοτομιών.
Στην πιλοτική φάση λειτουργίας του την περίοδο 2018-2021, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας στήριξε περισσότερες από 5.000 νεοφυείς επιχειρήσεις, καθώς και περισσότερα από 330 ερευνητικά έργα με προϋπολογισμό 3,5 δισ. ευρώ.
Το μέσο Accelerator του ΕΣΚ περιλαμβάνει ένα νέο φιλικό προς τους δημιουργούς καινοτομίας σύστημα υποβολής αιτήσεων, στο πλαίσιο του οποίου οι νεοφυείς επιχειρήσεις και οι ΜΜΕ μπορούν ανά πάσα στιγμή να υποβάλουν αίτηση χρηματοδότησης μέσω απλουστευμένης διαδικασίας.
Οι ερευνητικές ομάδες μπορούν να υποβάλουν αίτηση για επιχορήγηση ύψους έως 4 εκατ. ευρώ. Εξ αυτών 132 εκατ. ευρώ διατίθενται για την αντιμετώπιση πέντε προκλήσεων: τεχνητή νοημοσύνη με αυτοσυνείδηση, εργαλεία μέτρησης της εγκεφαλικής δραστηριότητας, κυτταρική και γονιδιακή θεραπεία, πράσινο υδρογόνο και ζωντανά υλικά τεχνολογικών εφαρμογών.
Άλλα 100 εκατ.ευρώ θα διαθέσει το Συμβούλιο προκειμένου να μετατραπούν τα αποτελέσματα της έρευνας σε ευκαιρίες καινοτομίας. Η πρώτη πρόσκληση θα επικεντρωθεί στα αποτελέσματα πιλοτικών έργων του Pathfinder του ΕΣΚ και έργων εξακρίβωσης της δυνατότητας υλοποίησης (Proof-of-Concept) του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας.
Elevate Greece: Άνοιξε η πλατφόρμα για τη χρηματοδότηση των startups
Πρόκειται για το ελληνικό χρηματοδοτικό όργανο όπου αίτηση χρηματοδότησης στην πλατφόρμα του Πληροφοριακού Συστήματος Κρατικών Ενισχύσεων μπορούν να υποβάλουν οι εγγεγραμμένες νεοφυείς επιχειρήσεις στο Εθνικό Μητρώο «Elevate Greece».
Η πρόσκληση ύψους 60 εκατ. ευρώ στοχεύει στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και της ρευστότητας των νεοφυών επιχειρήσεων του Εθνικού Μητρώου Νεοφυών Επιχειρήσεων, που πλήττονται από τις επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19.
Πραγματοποιείται με τη μορφή μη επιστρεπτέας ενίσχυσης και θα καλύψει το Κεφάλαιο Κίνησης έως 80% των εξόδων της επιχείρησης για το έτος αναφοράς (2019 ή 2020) με ελάχιστο ποσό επιχορήγησης τα 5.000 ευρώ και μέγιστο τα 100.000 ευρώ.
Σε λειτουργία η πρώτη θερμοκοιτίδα της ESA
Η πρώτη θερμοκοιτίδα της ESA στην Ελλάδα (ESA Business Incubation Center). Το ESA BIC είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα επιτυχημένων μηχανισμών για ενίσχυση ανάλογων επιχειρήσεων στην Ευρώπη. Το οποίο ξεκίνησε να εφαρμόζεται και στην Ελλάδα.
Η λειτουργία του ESA BIC πραγματοποιείται από τον φορέα υλοποίησης Coralia του Ερευνητικού Κέντρου Αθηνά, κατόπιν ανοιχτής δημόσιας διαγωνιστικής διαδικασίας που πραγματοποιήθηκε από την ESA.
Αντικείμενο του ESA BIC είναι η στήριξη ελληνικών νεοφυών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην ανάπτυξη λύσεων και υπηρεσιών για τον χώρο του Διαστήματος. Το κέντρο θα ενισχύει τη μεταφορά τεχνογνωσίας από τις εφαρμογές του Διαστήματος σε εφαρμογές της καθημερινότητας και θα ενθαρρύνει την ανάπτυξη των νεοφυών επιχειρήσεων και της επιχειρηματικότητας στη χώρα μας.
Μερικά από τα οφέλη της λειτουργίας του ESA BIC στην Ελλάδα είναι:
• Η ενεργή συμμετοχή των νεοφυών επιχειρήσεων στην ανάπτυξη καινοτομίας
• Η δημιουργία θέσεων εργασίας και η ενθάρρυνση των επενδύσεων
• Η υποστήριξη της μεταφοράς τεχνογνωσίας από και προς τον τομέα του Διαστήματος
• Η χρήση εγχώριων παραγωγικών δυνάμεων και η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας
• Η δημιουργία συνεργειών με την βιομηχανία άλλων κρατών που συμμετέχουν στα προγράμματα της ESA
• Η ανάπτυξη συμπληρωματικών συνεργειών στο πλαίσιο άλλων ευρωπαϊκών και εθνικών προγραμμάτων.
Η ESA εγκαινίασε τον θεσμό των κέντρων επώασης επιχειρήσεων το 2003 και σήμερα λειτουργούν 20 ESA BICs σε όλη την Ευρώπη. Περίπου 180 startups επιλέγονται κάθε χρόνο για ένταξη στα ESA BICs, ενώ μέχρι σήμερα ο θεσμός έχει δημιουργήσει περισσότερες από 700 επιχειρήσεις που απασχολούν χιλιάδες εργαζόμενους υψηλής κατάρτισης σε όλη την Ευρώπη.
Το «AccelerateΤΤ»
Η πρώτη ελληνική προσπάθεια αφορούσε τις εφαρμογές και τις ιδέες που βρίσκονται σε πολύ αρχικά στάδια και είναι το «AccelerateΤΤ». Είναι ένα νέο ειδικό ταμείο ύψους 60 εκατ. ευρώ.
Στόχος του «AccelerateΤΤ» είναι παρέχει επενδύσεις ένα βήμα πριν τις επενδύσεις σποράς (seed investments), δηλαδή ακόμη και στα πολύ αρχικά στάδια της επιχειρηματικής προσπάθειας όπου το προϊόν των επιχειρήσεων δεν έχει λανσαριστεί στην αγορά, κάτι που μέχρι τώρα δεν μπορούσαν να καλύψουν τα funds που δραστηριοποιούνται στο «παράθυρο καινοτομίας» του Equifund. Πέρα βέβαια από τη χρηματοδότηση θα παρέχονται και υπηρεσίες υποστήριξης και καθοδήγηση στις ομάδες/επιχειρήσεις για την ανάπτυξή τους.
Με τον τρόπο αυτό εκτιμάται ότι θα ενισχυθεί η εφαρμογή καινοτόμων ιδεών και εφαρμογών από τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα στην αγορά και θα δοθεί η δυνατότητα στις νεοφυείς επιχειρήσεις τέτοιου τύπου να φτάσουν στο επιθυμητό στάδιο για να αναζητήσουν επιπλέον χρηματοδότηση από άλλες πηγές.
Το Ταμείο Φαιστός
Μέσα στο καλοκαίρι αναμένεται να ξεκινήσει την επενδυτική του δραστηριότητα και το Ταμείο Φαιστός, το οποίο θα ενισχύσει επιχειρήσεις που θα οικοδομήσουν ένα οικοσύστημα εφαρμογών γύρω από την πέμπτη γενιά δικτύων (5G).
Στόχος όπως διευκρινίζουν τα στελέχη του είναι να αποτελέσει μια δύναμη πυρός για επιχειρήσεις, νεοφυείς και μη, που δραστηριοποιούνται στην έρευνα και ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών, βασισμένων σε υποδομές δικτύων πέμπτης γενιάς (5G).
Η πανευρωπαϊκή Διακήρυξη
Τα τελευταίο βήμα για την στήριξη των startups είναι μια πανευρωπαϊκή Διακήρυξη με την επωνυμία «Πρότυπο Χωρών της ΕΕ για Νεοφυείς Επιχειρήσεις» που υπέγραψαν την προηγούμενη εβδομάδα 25 ευρωπαϊκές χώρες.
Οι χώρες, μαζί και η Ελλάδα, δεσμεύονται να δημιουργήσουν τις κατάλληλες συνθήκες , προκειμένου ο αριθμός τους να διπλασιαστεί μέχρι τα τέλη της δεκαετίας.
Οι χώρες, που συνυπογράφουν το κείμενο, δεσμεύονται να εφαρμόσουν βέλτιστες πρακτικές προς αυτή την κατεύθυνση όπως:
- η φορολογική μεταχείριση των δικαιωμάτων προαίρεσης μετοχών
- η αύξηση των ιδιωτικών κεφαλαίων και της διαφοροποίησής τους.
- ο στόχος της δυνατότητας ίδρυσης μιας startup είτε διαδικτυακά είτε διά ζώσης «σε μια ημέρα και με ένα κόστος όχι περισσότερο των 100 ευρώ».
- η συγκροτημένη πανευρωπαϊκή προσπάθεια για την προσέλκυση και τη διατήρησης των ταλέντων.
- η επιτάχυνση της έγκρισης των αιτήσεων για χορήγηση βίζας μέσω του ευρωπαϊκού συστήματος
- η εισαγωγή «κινήτρων για να ενθαρρυνθούν να επιστρέψουν τα ταλέντα της τεχνολογίας που έχουν μεταναστεύσει σε τρίτες χώρες.
Προκειμένου να επιτευχθούν όλα τα παραπάνω η Διακήρυξη προβλέπει τη δημιουργία, εντός του 2021, ενός κόμβου Startup Nations, ο οποίος θα προωθεί και να επιτρέπει την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των χωρών. Επίσης, εντός του 2021 θα στηθεί μια κοινής πλατφόρμας δεδομένων για όλα τα κράτη-μέλη, η οποία θα παρέχει πολύτιμες πληροφορίες σε ολόκληρη την ΕΕ. Η πλατφόρμα θα διευκολύνει τη μέτρηση και την παρακολούθηση της προόδου βάσει των τακτικών αναφορών από τα κράτη μέλη.