Συγκέντρωση της αγοράς, νέα σήματα, στροφή στο delivery αλλά και διείσδυση των πλατφορμών παραγγελιών και διανομής φαγητού στις υπηρεσίες καφεστίασης αλλάζουν το χάρτη στον κλάδο της εστίασης που μετασχηματίζεται εν μέσω πανδημίας, αναζητώντας διέξοδο σε μια κρίση που έχει στοιχίσει ήδη 2,5 δισ. ευρώ το 2020 και συνεχίζει να πληγώνει.
Μετά από σχεδόν πέντε μήνες lockdown μία στις τρεις επιχειρήσεις εστίασης αντιμετωπίζει κίνδυνο λουκέτου και τέσσερις στις δέκα έχουν μηδενικό ταμείο, στοιχείο που αποτελεί σήμα κινδύνου για την στιγμή της επανεκκίνησης, σύμφωνα με τον Γιώργο Καββαθά, πρόεδρο της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε.) και πρόεδρο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατορικών και Συναφών Επαγγελμάτων (Π.Ο.Ε.Σ.Ε.). Πρακτικά αυτά τα στοιχεία προαναγγέλλουν ένα σημαντικό κενό στην αγορά, που μετασχηματίζεται αναζητώντας ζωτικό χώρο για να συνεχίσει να “αναπνέει”.
Πριν απ’ όλα θα πρέπει να σημειωθεί ότι αλλαγές στην αγορά δρομολογεί ο μεγάλος παίκτης. Η Vivartia, με ένα ευρύ χαρτοφυλάκιο σημάτων όπως Goody’s Burger House, Everest, Flocafe, La Pasteria, Papagalino, Olympus Plaza, Kuzina, περνά στον έλεγχο της CVC Capital Partners, σε συνέχεια συμφωνίας με τη MIG για μεταβίβαση της συμμετοχής της, που τελεί υπό την αίρεση της λήψης των απαιτούμενων εταιρικών και κανονιστικών εγκρίσεων.
Η τοποθέτηση του ισχυρού ξένου παίκτη αλλάζει τις ισορροπίες σε όλες τις αγορές που η Vivartia έχει παρουσία, τόσο στον κλάδο γαλακτοκομικών και ποτών (μέσω της Δέλτα) όσο και στις υπηρεσίες εστίασης. Πηγές της αγοράς αναφέρουν ότι διενεργούνται συζητήσεις σε όλα τα μέτωπα θεωρώντας πιθανό σενάριο τη συγκέντρωση του κλάδου μέσω εξαγορών δικτύων εστίασης, που δεν είναι βιώσιμα στις παρούσες συνθήκες αποτελώντας ελκυστικό επενδυτικό στόχο.
Η στροφή στο delivery είναι μια ακόμη ισχυρή τάση, που περιλαμβάνει από μικρομεσαίες επιχειρήσεις των 2-3 ατόμων, μέχρι μεγάλα εστιατόρια και ξενοδοχειακές επιχειρήσεις. Ας σημειωθεί ότι το delivery αποτελεί το μόνο μόνιμα ανοιχτό κανάλι στην εστίαση την περίοδο της πανδημίας. Επομένως το επενδυτικό ενδιαφέρον νέων αλλά και υφιστάμενων παικτών είναι εύλογο καθώς η εστίαση αντιπροσώπευε μια αγορά 6,5 δισ. ευρώ προ πανδημίας η οποία υποχώρησε σχεδόν στα 4 δισ. ευρώ, ποσό διόλου ευκαταφρόνητο.
Η τάση επιβεβαιώνεται και από τα στοιχεία της Linked Business για τις ενάρξεις νέων επιχειρήσεων στον κλάδο κατά τον πρώτο μήνα του έτους. Αν και συνολικά παρατηρείται μεγάλη πτώση στις ιδρύσεις νέων εταιρειών, κλάδοι που άνθισαν στην πανδημία επιδεικνύουν ισχυρή δυναμική. Μόνο τον Ιανουάριο διπλασιάστηκαν οι ενάρξεις εταιρειών delivery, με 117 νέες επιχειρήσεις να προστίθενται στην αγορά, όπου δραστηριοποιούνται συνολικά 13.555 εταιρείες. Η ανάπτυξη τον Ιανουάριο είναι 105% και σε ετήσια βάση 89%. Στον αντίποδα, έντονα πτωτική πορεία ακολουθούν παραδοσιακοί παίκτες της εστίασης (bar-club, cafe, fast food, εστιατόρια) με -52% συγκριτικά με το Ιανουάριο του 2020.
Επίσης με την αλλαγή του τρόπου επικοινωνίας και διασκέδασης η ραγδαία ανάπτυξη των υφιστάμενων πλατφορμών delivery όπως e-food, Wolt, ΒΟΧ, delivery.gr, προοιωνίζεται αλλαγές στο επιχειρηματικό μοντέλο με ταχύτερη διείσδυση στην παραδοσιακή αγορά εστίασης. Εξάλλου σε ένα χρόνο, από πλατφόρμες παραγγελειοληψίας γρήγορου φαγητού εξυπηρετώντας σχεδόν αποκλειστικά πιτσαρίες, fast food, σουβλατζίδικα και καφέ έχουν φτάσει να αναπτύσσουν, πέρα από το στόλο διανομέων, εφοδιαστική αλυσίδα για τα συνεργαζόμενα εστιατόρια και συνέργειες σε supermarket. Η υπερσυγκέντρωση πελατολογίου έχει δυναμώσει τις εταιρείες του κλάδου οι οποίες πριν από μερικά χρόνια χρέωναν προμήθεια 3-5% για να χτίσουν δίκτυο, αλλά πλέον χρεώνουν ως 25%.
Νέα concept με “οικονομικό πακέτο"
Το τελευταίο διάστημα μεγάλες αλυσίδες λανσάρουν στην αγορά νέα σήματα, με προσιτές οικονομικές προτάσεις για δυνητικούς επενδυτές, κινήσεις που δεν φαίνεται να μιμούνται ξένοι παίκτες. Εξάλλου, υπάρχει και το κακό προηγούμενο σημάτων όπως Applebee’s, Pizza Hut, Wendy’s που αποχώρησαν αλλά και σημάτων που δεν δημιούργησαν το κρίσιμο μέγεθος που επιδίωκαν, όπως στην περίπτωση της McDonald’s, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει επιχειρηματικό μοντέλο στην τοπική αγορά, με την Premier Capital που ανέλαβε Developmental Licencee για την Ελλάδα να επιτυγχάνει κάποια θετικά αποτελέσματα, τα οποία ανέτρεψε όμως η πανδηνία.
Πριν από λίγες ημέρες η Γρηγόρης γνωστοποίησε το λανσάρισμα ενός νέου ftanchise concept, με το όνομα Flexi. Πρόκειται για ένα νέο concept καταστημάτων από 50 τ.μ. με ένα αρχικό κόστος επένδυσης από 80 χιλ. ευρώ.
Η πιο προσιτή οικονομική πρόταση για νέους επενδυτές, με το βλέμμα πάντα στην επανεκκίνηση της εστίασης, προσαρμόζεται στις νέες ανάγκες της αγοράς ειδικά για περιοχές χαμηλής πληθυσμιακής κάλυψης ή μικρότερες αγορές εντός αστικού ιστού, περιοχές με έντονη εποχικότητα ή ακόμα και για κλειστές αγορές όπως κυλικεία, νοσοκομεία, κ.α.. Ένα άλλο ενδεικτικό παράδειγμα είναι η Βενέτης, που τοποθετεί στην αγορά το Cremeria Veneti, ένα boutique γαλακτοπωλείο-ζαχαροπλαστείο, που σχεδιάστηκε για καταστήματα περίπου 80 τ.μ. αλλά και το Veneti Go, ένα οικονομικό concept καταστήματος γρήγορης εξυπηρέτησης με μέσο κόστος επένδυσης 80 - 100 χιλ. ευρώ που αναμένεται να ξεκινήσει με μετατροπές καταστημάτων του υφιστάμενου δικτύου. Ανάλογες κινήσεις κυοφορούνται και από άλλες επιχειρήσεις του κλάδου.