Οι επιπτώσεις των περιοριστικών μέτρων που έχουν επιβληθεί εξαιτίας της πανδημίας και η καθυστέρηση στη λήψη σειράς κυβερνητικών και άλλων διοικητικών αποφάσεων έχουν πάει πίσω το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων δημόσιων επιχειρήσεων και υποδομών, που έχει ανατεθεί προς εφαρμογή από το ΤΑΙΠΕΔ.
Ο οικονομικός αντίκτυπος σε τομείς όπως της ενέργειας, του τουρισμού και των θαλάσσιων μεταφορών ήταν ο κοινός ανασταλτικός παράγοντας για αρκετούς διαγωνισμούς. Ωστόσο, υπάρχουν και αποκρατικοποιήσεις που παρουσιάζουν ιδιαίτερα προβλήματα και η κυβέρνηση ή άλλοι διοικητικοί φορείς καθυστερούν στη λήψη αποφάσεων.
Οι πλέον χαρακτηριστικές τέτοιες περιπτώσεις είναι της πώλησης του 65% των μετοχών των ΔΕΠΑ Εμπορίας και του 100% της ΔΕΠΑ Υποδομών. Υπενθυμίζεται ότι στην πρώτη εταιρεία, πωλητής είναι και τα ΕΛ.ΠΕ, που κατέχουν το υπόλοιπο 35%.
Η πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος της ΔΕΠΑ Εμπορίας δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο του 2020, και μετά από μία παράταση, τελικά τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς ανακοινώθηκε η λίστα με τους προτιμητέους επενδυτές για την τελευταία φάση του διαγωνισμού. Ωστόσο, 16 μήνες μετά την προκήρυξη και όλα δείχνουν, σύμφωνα με πληροφορίες του Euro2day.gr, πως το χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση της διαδικασίας με την υποβολή των δεσμευτικών προσφορών μετατίθεται προς τις αρχές του φετινού φθινοπώρου.
Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με την πώληση της ΔΕΠΑ Υποδομών, του ομίλου με τις εταιρείες διανομής φυσικού αερίου (ΕΔΑ Αττικής, ΕΔΑ ΘΕΣΣ και ΔΕΔΑ). Ο συγκεκριμένος διαγωνισμός μάλιστα ξεκίνησε λίγες μέρες νωρίτερα από εκείνον της ΔΕΠΑ Εμπορίας, τον Δεκέμβριο του 2019, με τη λίστα των υποψήφιων επενδυτών που περνάνε στην τελική φάση να ανακοινώνεται τον περσινό Ιούνιο. Και για αυτή την πώληση οι δεσμευτικές προσφορές πάνε επίσης προς τα τέλη του φετινού καλοκαιριού με αρχές φθινοπώρου.
Κοινό πρόβλημα και στις δύο αποκρατικοποιήσεις είναι τα περιοριστικά μέτρα στις μετακινήσεις εξαιτίας του κορωνοϊού, με αποτέλεσμα να υπάρχουν δυσκολίες στους εκπροσώπους των υποψήφιων επενδυτών να επισκεφτούν τα γραφεία και τις εγκαταστάσεις των δύο εταιρειών, προκειμένου να ολοκληρώσουν και το στάδιο της εκ του σύνεγγυς οικονομικής και τεχνικής αξιολόγησης.
Το «αγκάθι» στη ΔΕΠΑ Εμπορίας
Στη ΔΕΠΑ Εμπορίας, το μεγάλο «αγκάθι» είναι η δικαστική διένεξη με την ELFE (πρώην Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων) και αφορά στην τιμολόγηση των ποσοτήτων φυσικού αερίου από την πρώην ΔΕΠΑ στο εργοστάσιο της Καβάλας κατά την περίοδο 2010-2015. Η πρωτόδικη απόφαση του 2019 δικαίωνε τη βιομηχανία επιδικάζοντάς της αποζημίωση ύψους 61 εκατ. ευρώ έναντι 302 εκατ. ευρώ που διεκδικούσε, ενώ με την ίδια απόφαση επιδικαζόταν και υπέρ της ΔΕΠΑ ποσό περίπου 60 εκατ. ευρώ για ανεξόφλητες οφειλές. Μετά από εφέσεις των δύο εταιρειών, η εκδίκαση των δύο υποθέσεών τους ορίστηκε για τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.
Η ανησυχία των υποψήφιων επενδυτών της ΔΕΠΑ Εμπορίας είναι πως στο ενδεχόμενο που το Εφετείο δικαιώσει την ELFE, τότε η επιχείρηση φυσικού αερίου θα κληθεί πιθανότατα, πέρα από τις αποζημιώσεις που θα πρέπει να καταβάλει, να αντιμετωπίσει ανάλογες νομικές διεκδικήσεις άλλων βιομηχανικών της πελατών. Δηλαδή να εγείρουν θέμα αποζημιώσεων για τον τρόπο τιμολόγησης της περιόδου 2010-2015. Τότε η ΔΕΠΑ εφάρμοζε στις συμβάσεις της ρήτρα πετρελαίου, πρακτική την οποία πρόσβαλε νομικά η ELFE.
Όμως το δικαστικό σίριαλ είναι πιθανόν να μην τελειώσει τον Σεπτέμβριο καθώς εκτιμάται πως όποια πλευρά δεν δικαιωθεί, θα προσφύγει στον Άρειο Πάγο.
Οι «μνηστήρες» λοιπόν της ΔΕΠΑ Εμπορίας ζητούν στη σύμβαση μεταβίβασης των μετοχών της δημόσιας επιχείρησης προς τον επενδυτή που θα κερδίσει τον διαγωνισμό, να οριστούν διασφαλίσεις. Ρήτρες, δηλαδή, που θα προστατεύουν τον νέο ιδιοκτήτη της δημόσιας επιχείρησης από το ενδεχόμενο αξίωσης οικονομικών αποζημιώσεων, με αφορμή την υπόθεση της ELFE.
Η κυβέρνηση, κατά τις πληροφορίες, δεν έχει ακόμη καταλήξει πώς θα κινηθεί στο συγκεκριμένο θέμα, με αποτέλεσμα το ΤΑΙΠΕΔ να μεταθέτει χρονικά την τελευταία φάση του διαγωνισμού.
Η εκκρεμότητα στη ΔΕΠΑ Υποδομών
Σε ό,τι αφορά την πώληση της ΔΕΠΑ Υποδομών, το χρονοδιάγραμμα πάει επίσης πίσω καθώς, αφενός, η ΡΑΕ καθυστέρησε στην έκδοση αποφάσεων που αφορούσαν στην τιμολόγηση διανομής και τα πενταετή προγράμματα ανάπτυξης των θυγατρικών της εταιρειών. Αφετέρου, μία μεγάλη εκκρεμότητα βγήκε στην επιφάνεια που φρενάρει τον διαγωνισμό πώλησης. Πρόκειται για την τύχη του 49% και του management της ΕΔΑ ΘΕΣΣ, τα οποία μέχρι τώρα κατέχει η Eni Gas e Luce. Η θυγατρική της Eni, απ’ όταν ξεκίνησε η διάσπαση της ΔΕΠΑ σε Εμπορία και Υποδομές, είχε δηλώσει την απόφασή της να αποχωρήσει από την ΕΔΑ ΘΕΣΣ. Και κατά τις πληροφορίες, η απόφασή της αυτή ισχύει και σήμερα.
Κανονικά θα έπρεπε η ΔΕΠΑ Υποδομών να αποκτήσει το 49% της Eni Gas e Luce και έτσι ο νέος επενδυτής της δημόσιας επιχείρησης να ελέγχει και τις μετοχές αυτές της ΕΔΑ ΘΕΣΣ. Ωστόσο, όπως αναφέρουν πηγές, η εκκρεμότητα αυτή παραμένει ανοικτή. Και ένα σενάριο που έχει πέσει στο τραπέζι, πέραν της προαναφερόμενης λύσης, είναι οι μετοχές της Eni Gas e Luce να πουληθούν ξεχωριστά αλλά στον ίδιο τον διαγωνισμό πώλησης της ΔΕΠΑ Υποδομών. Με πιο απλά λόγια, οι επενδυτές που έχουν περάσει στην τελευταία φάση του διαγωνισμού να υποβάλουν ξεχωριστές προσφορές για τις μετοχές του 49% της ΕΔΑ ΘΕΣΣ. Κάτι τέτοιο όμως θα προκαλέσει την αλλαγή των όρων του διαγωνισμού.
Η κυβέρνηση, κατά τις πληροφορίες, φέρεται να μην έχει λάβει ακόμη οριστική απόφαση.
Η ΥΑΦΑ Ν. Καβάλας
Τον επόμενο μήνα, εκτιμάται ότι το ΤΑΙΠΕΔ θα ανακοινώσει τη λίστα των συμμετεχόντων επενδυτικών σχημάτων στην τελική φάση του διαγωνισμού για την παραχώρηση της Υπόγειας Αποθήκης Φυσικού Αερίου Ν. Καβάλας. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, για τον διαγωνισμό που ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2020 οι δεσμευτικές προσφορές δεν αναμένονται πριν το τέλος του 2021.
Κι εδώ σημαντικό ρόλο στη διαγωνιστική διαδικασία έπαιξε η πανδημία, ωστόσο η τελική φάση αναμένεται να μετατεθεί το 2022, αφού υπάρχουν σοβαρές εκκρεμότητες όπως η έκδοση από τη ΡΑΕ του κανονισμού τιμολόγησης των ποσοτήτων αποθήκευσης φυσικού αερίου καθώς και σειρά άλλων τεχνικών μελετών που θα ωριμάσουν την παραχώρηση.
Τα λιμάνια
Εντός του Μαρτίου είναι πιθανόν το ΤΑΙΠΕΔ να ανακοινώσει τη λίστα των προτιμητέων επενδυτών για την πώληση του 67% του Οργανισμού Λιμένος Αλεξανδρούπολης καθώς και την υπό παραχώρηση στον Οργανισμό Λιμένος Καβάλας. Για τον Απρίλιο πάει η αντίστοιχη ανακοίνωση για την πώληση του 67% του Οργανισμού Λιμένος Ηγουμενίτσας.
Οι διαγωνισμοί προκηρύχθηκαν τον Ιούλιο του 2020 και μεσολάβησε και μία παράταση για την υποβολή εκδήλωσης ενδιαφέροντος. Δυσκολίες εξαιτίας του κορωνοϊού καθυστέρησαν τη φάση της ανακοίνωσης της λίστας των υποψήφιων επενδυτών που θα περάσουν στο τελευταίο στάδιο του διαγωνισμού.
Και αυτοί οι διαγωνισμοί έχουν μέλλον μπροστά τους καθώς θα πρέπει οι τελικοί μνηστήρες να ξεκινήσουν τις διαδικασίες του due diligence και των επισκέψεων στις εγκαταστάσεις. Η εξέλιξη της πανδημίας αναμένεται να καθορίσει τον χρόνο ολοκλήρωσης των διαγωνισμών.
Η Εγνατία Οδός
Ο διαγωνισμός που κρατάει χρόνια, αυτός της παραχώρησης της Εγνατίας Οδού, εκτός νέου απροόπτου, αναμένεται να περάσει στο στάδιο της υποβολής των δεσμευτικών προσφορών. Η ημερομηνία που έχει οριστεί, η 1η Απριλίου, ισχύει μέχρι στιγμής. Για τότε αναμένεται τα επενδυτικά σχήματα να καταθέσουν τις οικονομικές προτάσεις. Αν δεν υπάρξουν προσφυγές, θα ακολουθήσει το άνοιγμα των φακέλων και η αξιολόγησή τους. Το όνομα του παραχωρησιούχου είναι πιθανό να ανακοινωθεί προς τις αρχές του καλοκαιριού, αν όλα τρέξουν ομαλά.