Την πορεία της οικονομίας μετά τον Απρίλιο, όταν αναμένεται να έχουν χαλαρώσει σε σημαντικό βαθμό τα περιοριστικά μέτρα που έχουν ληφθεί για την πανδημία, προσπαθούν να προβλέψουν τα στελέχη των επιχειρήσεων, έτσι ώστε να προσαρμοστούν κατάλληλα στο νέο περιβάλλον που θα διαμορφωθεί. Παράλληλα, η συγκεκριμένη εξέλιξη θα επηρεάσει και την πορεία των εταιρικών κερδών των εισηγμένων εταιρειών στο Χρηματιστήριο της Αθήνας, άρα και τη διαμόρφωση των τιμών των μετοχών τους.
Με βάση τα στοιχεία του ρεπορτάζ, δεν υπάρχει ενιαία εικόνα για το πώς θα επανεκκινήσει η οικονομία (παρατηρούνται σημαντικές διαφοροποιήσεις από κλάδο σε κλάδο), ενώ παράλληλα κανείς δεν δηλώνει σίγουρος για τις εκτιμήσεις του.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι τα πράγματα δείχνουν σήμερα αρκετά πιο αισιόδοξα σε σχέση με τις αρχές του φθινοπώρου ή σε σύγκριση με τον Νοέμβριο του 2020, όταν είχε ανακοινωθεί η δεύτερη φάση των περιοριστικών μέτρων. Η οικονομία τα πήγε πολύ καλύτερα κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2020 σε σχέση με τις προβλέψεις, γεγονός που αντανακλάται τόσο στη διαμόρφωση του ΑΕΠ όσο και στις κερδοφορίες των εισηγμένων εταιρειών. «Συμπαθητικά» επίσης έχουν ξεκινήσει το 2021 πολλοί κλάδοι της οικονομίας, καταγράφοντας επιδόσεις που προσεγγίζουν τις αντίστοιχες περυσινές ή ακόμη και τις υπερβαίνουν.
Παρ' όλα αυτά, τα δύσκολα δεν έχουν περάσει και οι παράγοντες της οικονομίας υποστηρίζουν πως θα πρέπει η κυβέρνηση να δράσει καταλυτικά μέσα από μέτρα ανακούφισης και κυρίως μέσα από κινήσεις που θα διαμορφώσουν θετική ψυχολογία στην αγορά.
«Κανείς δεν πιστεύει πως τα πράγματα θα γυρίσουν αυτόματα στον Ιανουάριο του 2020, καθώς ένα μεγάλο τμήμα της οικονομίας έχει τραυματιστεί βαριά και είναι βέβαιο πως το συγκεκριμένο τμήμα θα μειώσει τη ζήτησή του, επηρεάζοντας ως ένα βαθμό και τους υπόλοιπους κλάδους. Ούτε επίσης προβλέπει κάποιος ότι η φετινή τουριστική κίνηση θα πιάσει τις επιδόσεις του 2019. Παρ' όλα αυτά, όλα δείχνουν ότι συνολικά θα έχουμε πολύ καλύτερη χρονιά σε σχέση με πέρυσι, από το δεύτερο τρίμηνο και μετά. Και όπως η πτώση του ΑΕΠ το 2020 ήταν χαμηλότερη των προβλέψεων, θεωρώ πως και φέτος η τελική επίδοση θα είναι τελικά καλύτερη αυτών που η αγορά αναμένει σήμερα», δηλώνει διευθύνων σύμβουλος εισηγμένης εταιρείας.
Επενδύσεις-οικοδομή
Χαρακτηριστικά είναι τα όσα δηλώνει στο Euro2day.gr γνωστός παράγοντας του μεταλλουργικού κλάδου, με δεδομένο ότι η συγκεκριμένη δραστηριότητα είναι έντονα συνδεδεμένη τόσο με τις επιχειρηματικές επενδύσεις όσο και με την οικοδομή:
«Μετά το σοκ του πρώτου lockdown, διαπιστώσαμε με χαρά ότι η ζήτηση ανέβηκε σημαντικά, όπως και οι τιμές. Το ευχάριστο ήταν πως όλα τα projects σε οικοδομή και επενδύσεις που είχαν ξεκινήσει πριν την πανδημία συνεχίστηκαν κανονικά και δεν διακόπηκαν ούτε κατά την πορεία του δεύτερου lockdown. Αυτές όμως οι δουλειές σταδιακά τελειώνουν, οπότε υπάρχει ο κίνδυνος να δούμε σε λίγους μήνες μια κοιλιά στη ζήτηση, μέχρις ότου να ξεκινήσουν οι μεγάλες επενδύσεις που ακούμε ότι θα τρέξουν στην οικονομία λόγω των έργων του ΕΣΠΑ, του Ελληνικού και του Ταμείου Ανάκαμψης. Το στοίχημα δηλαδή από τον Μάιο και μετά έγκειται κυρίως στο αν θα ξεκινήσουν projects μικρομεσαίου μεγέθους, εξέλιξη που σε σημαντικό βαθμό θα εξαρτηθεί από την ψυχολογία που θα επικρατήσει στην αγορά. Αντιλαμβάνομαι πλήρως το δημοσιονομικό κόστος που έχει προκαλέσει η πανδημία, αλλά θεωρώ πως αυτή την περίοδο αποτελεί προτεραιότητα να στηριχτεί το κομμάτι εκείνο των επιχειρήσεων που έχει πληγεί περισσότερο, ενώ παράλληλα θα πρέπει να επιταχυνθούν οι δημόσιες επενδύσεις και να ξεμπλοκάρουν χρονίζοντα ιδιωτικά projects».
Πάντως, στον κλάδο της τσιμεντοβιομηχανίας προβλέπεται για φέτος αύξηση της ζήτησης, τόσο από τα δημόσια έργα (κυρίως στο β’ εξάμηνο) όσο και από την πορεία της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας (βλέπε σχετικές πρόσφατες εκτιμήσεις της τσιμεντοβιομηχανίας Τιτάν για την Ελλάδα).
Εξαγωγές
Κλίμα συγκρατημένης αισιοδοξίας επικρατεί και στις εξαγωγικές επιχειρήσεις, με παράγοντες της αγοράς να δηλώνουν πως στους περισσότερους κλάδους η ομαλότητα στο εξωτερικό έχει αποκατασταθεί. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι οι ελληνικές εξαγωγές πλην πετρελαιοειδών αυξήθηκαν μέσα στο 2020, ενώ θετικά φαίνεται να ξεκίνησε και η φετινή χρονιά. Τα στελέχη του ομίλου Viohalco μιλάνε επίσης για ισχυρή ζήτηση από το εξωτερικό σε όλους τους κλάδους που δραστηριοποιούνται, η οποία θα συνεχιστεί τουλάχιστον μέχρι και το πρώτο μισό της χρονιάς.
Ακόμη και στον πολύπαθο κλάδο της κλωστοϋφαντουργίας, η ζήτηση στο εξωτερικό εμφανίζεται στο πρώτο φετινό τρίμηνο ίδια ή και αυξημένη σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή, με τις τιμές πώλησης να είναι υψηλότερες. Η κατάσταση αυτή αναμένεται να διατηρηθεί τουλάχιστον μέχρι τα μέσα του έτους, ενώ αντίθετα η εγχώρια ζήτηση εξακολουθεί να βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα, επηρεασμένη από τα περιοριστικά μέτρα της πανδημίας και τον μειωμένο τουρισμό.
Πληροφορική
Με σαφώς αυξημένα υπόλοιπα ανεκτέλεστων συμβάσεων ξεκίνησαν το 2021 οι εταιρείες πληροφορικής που δραστηριοποιούνται στον τομέα των δημοσίων έργων, γνωρίζοντας πως πολύ σημαντικά projects αναμένεται να ανατεθούν μέσα στη διετία 2021-2022. Παράλληλα, η ανάγκη για ψηφιοποίηση της οικονομίας και οι νομοθετικές κυβερνητικές παρεμβάσεις δημιουργούν προϋποθέσεις για τόνωση της ζήτησης για προϊόντα-υπηρεσίες πληροφορικής και στον ιδιωτικό τομέα.
Ιδιωτική κατανάλωση
Οι αισιόδοξοι παράγοντες της αγοράς εκτιμούν πως από το Πάσχα και μετά θα υπάρξει μια σημαντική τόνωση της ιδιωτικής κατανάλωσης, με αποτέλεσμα να καλυφθεί ένα πολύ σημαντικό τμήμα των απωλειών που καταγράφεται μέχρι σήμερα λόγω των κλειστών καταστημάτων. Βασικότεροι λόγοι αισιοδοξίας είναι οι υπάρχουσες αυξημένες τραπεζικές καταθέσεις και η μεγαλύτερη εισροή τουριστών από το εξωτερικό.
Σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους, οι καταθέσεις των νοικοκυριών από τον Μάρτιο του 2020 έως και τον Ιανουάριο του 2021 αυξήθηκαν κατά 11 δισ. ευρώ, φαινόμενο που δεν περιορίζεται απλά και μόνο στη χρονική μετάθεση κάποιων υποχρεώσεων προς το δημόσιο, τις τράπεζες και τα ασφαλιστικά ταμεία. Το μόνο βέβαιο είναι πως ένα σημαντικό τμήμα των νοικοκυριών έχει περισσότερα χρήματα για να καταναλώσει και παράλληλα έχει αναβάλει λόγω της πανδημίας πολλές αγορές που προγραμμάτιζε να πραγματοποιήσει κατά το προηγούμενο δωδεκάμηνο.
Η αύξηση των καταθέσεων των νοικοκυριών δεν αποτελεί μόνο ελληνικό φαινόμενο, αλλά τουλάχιστον πανευρωπαϊκό (συν 500 δισ. ευρώ στις καταθέσεις νοικοκυριών), με ό,τι αυτό θα μπορούσε να σημαίνει για τη φετινή τουριστική πορεία, ιδιαίτερα όταν πέρυσι, το μεγαλύτερο τμήμα των Ευρωπαίων και των Αμερικανών αναγκάστηκαν να μείνουν στις χώρες τους.
Από την άλλη πλευρά βέβαια, κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει παράγοντες όπως η αυξημένη ανεργία και το κλίμα αβεβαιότητας που υπάρχει σε ένα πολύ σημαντικό τμήμα του πληθυσμού, θέμα που επίσης επαναφέρει -σύμφωνα με τα στελέχη της αγοράς- την ανάγκη για συνέχιση της δημοσιονομικής στήριξης της οικονομίας και για δημιουργία προϋποθέσεων που θα ανεβάζουν το επίπεδο της ψυχολογίας.