Μέχρι και πριν από μία εβδομάδα, υπήρχαν έντονες συζητήσεις εντός της Κομισιόν για το κατά πόσο το πολιτικό κείμενο που θα συνόδευε τις εκθέσεις των χωρών-μελών για το ευρωπαϊκό εξάμηνο θα έπρεπε να είναι ήπιο και να αντανακλά τη σοβαρότητα της υγειονομικής κρίσης ή να αυστηροποιηθεί με φόντο το Ταμείο Ανάκαμψης.
Με άλλα λόγια, ο σχεδιασμός ήταν να μην τραβήξει η Κομισιόν «το αυτί» σε αρκετές χώρες που έχουν εκτροχιαστεί δημοσιονομικά, καθώς, πρώτον, δεν υπάρχει ακόμα σαφής εικόνα των δεδομένων και δεύτερον, δεν έχει αποφασιστεί τι θα γίνει με τον «κανόνα γενικής διαφυγής» το 2022 (σ.σ. επιτρέπει να διατηρηθούν τα ελλείμματα λόγω έκτακτων συνθηκών).
Τελικά, όπως επισήμαναν στο Euro2day.gr αρμόδιες πηγές, επικράτησε η άποψη να υπάρξει σαφής αναφορά των προκλήσεων και η πρώτη -επίσημη- ένδειξη για την συζήτηση που έχει ξεκινήσει γύρω από τον λεγόμενο «κόφτη», ο οποίος αναμένεται να μπει σε συγκεκριμένες δαπάνες το 2022 και θα αφορά κυρίως σε χώρες με υψηλό χρέος και έλλειμμα όπως η Ελλάδα.
Αυτή όμως η συζήτηση δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί πριν από τον Οκτώβριο του 2021, όταν θα έχει ξεκαθαρίσει η εικόνα σε ό,τι αφορά τους εμβολιασμούς και η Κομισιόν θα δημοσιεύσει τις φθινοπωρινές της προβλέψεις.
Ηδη, όμως, υπάρχει η πρόταση για ελέγχους δαπανών από την Κομισιόν κάθε τρίμηνο, ώστε όχι μόνο να αποφευχθούν οι περαιτέρω δημοσιονομικοί εκτροχιασμοί, αλλά και για να ασκείται μια «έμμεση πίεση» για το πού θα διοχετεύονται οι δαπάνες.
«Οι πίνακες που θα συνοδεύουν τις εισηγήσεις του ευρωπαϊκού εξαμήνου έχουν καταχωρηθεί από τον Δεκέμβριο. Θα έλεγε κάποιος ότι τον Ιούλιο, οι εκθέσεις ίσως είναι πιο συμβατές με την παρούσα κατάσταση», ανέφερε κοινοτικός αξιωματούχος. Όπως είπε, το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο «πρέπει να διαβαστεί με γνώμονα τις επερχόμενες αποφάσεις εφαρμογής του Ταμείου Ανάκαμψης».
Η παγίδα για την Ελλάδα
Όπως είχαμε γράψει από τον περασμένο Ιούλιο και διαβάζοντας γραμμή γραμμή το νομικό κείμενο του Ταμείου Ανάκαμψης, φαίνεται ξεκάθαρα ότι οι εκταμιεύσεις μέσα από τα εθνικά σχέδια έρχονται με ισχυρή παρακολούθηση, ασφαλιστικές δικλίδες και σε μερικές περιπτώσεις, παρεμβάσεις από τα κράτη-μέλη στα δρώμενα μιας άλλης χώρας-μέλους. Γι’ αυτό και τότε η Βρετανία το χαρακτήρισε ως «Ταμείο που παρεμβαίνει στην εθνική κυριαρχία μιας χώρας».
Με την Ελλάδα, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του IIF, να υφίσταται την τρίτη υψηλότερη έκρηξη δημόσιου και ιδιωτικού χρέους παγκοσμίως, λόγω της ύφεσης και της δημοσιονομικής χαλάρωσης, το θέμα έχει ιδιαίτερη σημασία. Αυτό θα φανεί καλύτερα τον Απρίλιο και τον Μάιο, όταν θα εγκριθούν τα εθνικά προγράμματα.
Η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ δήλωσε πριν από μερικές μέρες στο Ευρωκοινοβούλιο ότι δημοσιονομικές και διαρθρωτικές ανισορροπίες πρέπει να πάνε χέρι χέρι. Σαφώς και η ΕΚΤ κινείται ακόμα στον κανόνα του «whatever it takes», όμως μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης -που δεν έχει μπει σε εφαρμογή ακόμα- υποστηρίζεται ότι αυτό θα πρέπει να στηριχθεί και από τις κυβερνήσεις. Και πάνω σε αυτό αναμένεται να δούμε πολλά «νέα στοιχεία», όπως παρεμβάσεις και συστάσεις σε δαπάνες για συγκεκριμένους τομείς, με στόχευση την ανάκαμψη.
Παράλληλα, όπως είχαμε γράψει, ο κόφτης ενδέχεται να παίξει καθοριστικό ρόλο για το ποιες επιχειρήσεις θα μπορούν να διασφαλίσουν χρηματοδότηση, αφού πρώτα πείσουν για τη βιωσιμότητά τους. Και εδώ αναμένεται το τρίτο καμπανάκι για την Ελλάδα, καθώς «φωνές» εντός της ΕΕ επιμένουν ότι κάποια από τα μέτρα που έχει λάβει η χώρα μας δεν διασφαλίζουν τη μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική βιωσιμότητα, η οποία είναι και ένα από τα ζητούμενα.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο υπουργός Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρας έχει ήδη κληθεί να δώσει εξηγήσεις, ενώ αναμένονται και άλλες επαφές ώστε να αποσαφηνιστεί η «αξία» συγκεκριμένων μέτρων που εφάρμοσε η κυβέρνηση.
Η έκθεση των θεσμών για Ελλάδα
Καμπανάκι για το υψηλό δημόσιο χρέος, το έλλειμμα και το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών χτυπά σήμερα για τη χώρα μας από τους θεσμούς και την Κομισιόν με την έκθεση για την πορεία της χώρας, η οποία ωστόσο δεν συνοδεύεται από εκταμίευση κονδυλίων.
Ανώτατος αξιωματούχος της Κομισιόν ανέφερε στο Euro2day.gr ότι η έκθεση είναι «γενικά καλή και σημειώνει την πρόοδο στις μεταρρυθμίσεις εν μέσω πανδημίας, έστω και με καθυστερήσεις».
Θα υπάρχουν όμως και οι αναμενόμενοι αστερίσκοι:
- Εξακολουθεί να καθυστερεί η ολοκλήρωση των πωλήσεων και ρυθμίσεων των κόκκινων δανείων, που με τη σειρά της εμποδίζει την καθολική εξυγίανση του τραπεζικού τομέα.
- Τα δημοσιονομικά μέτρα στήριξης για την υγειονομική κρίση βοήθησαν μεν, όμως πρέπει να στηριχθεί η ανεργία και η αποκλιμάκωση του χρέους.
- Να ξεκινήσει εντός νέου χρονοδιαγράμματος η αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του κράτους στους ιδιώτες.
- Το νέο χρονοδιάγραμμα των αντικειμενικών αξιών και οι αναπροσαρμογές στον ΕΝΦΙΑ.
- Επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων με έμφαση σε Σκαραμαγκά, ΕΛΒΟ και ΛΑΡΚΟ.
- Επανέναρξη πλειστηριασμών.
- Εφαρμογή του νέου πτωχευτικού νόμου.
- Συγκεκριμενοποίηση του πλάνου για τα ιδιωτικά δάνεια από το πρόγραμμα BRIDGE 2 καθώς εδώ οι εξηγήσεις που έχει μέχρι τώρα δώσει η κυβέρνηση είναι «θολές».