Με σημαντική καθυστέρηση κι ενώ η εμφάνιση της πανδημίας Covid-19 στη χώρα μας κλείνει σχεδόν ένα χρόνο, η κυβέρνηση προχωρά σε νέα έκτακτα μέτρα περιορισμού της διασποράς στους χώρους εργασίας.
Χθες, ανακοινώθηκε η δημιουργία πλατφόρμας μέσω της οποίας εργοδότες και εργαζόμενοι θα μπορούν να δηλώνουν συμμετοχή σε δωρεάν rapid test (έως 2 τον μήνα) ενώ ξεκαθαρίστηκε ότι από Δευτέρα, η μετακίνηση εργαζόμενων και συγκεκριμένα οι βεβαιώσεις θα δίνονται μόνο σε αυτούς που πραγματικά έχουν εργασία.
Όσοι είναι σε αναστολή ή ακόμη και σε τηλεργασία δεν θα μπορούν να έχουν τη συγκεκριμένη άδεια. Θα κυκλοφορούν στέλνοντας sms στο 13033. Με φορολογικά στοιχεία που θα αποδεικνύουν ότι η δραστηριότητά τους είναι σε λειτουργία, θα μπορούν να κυκλοφορούν και οι ελεύθεροι επαγγελματίες, ενώ έλεγχοι θα διενεργούνται και στο δημόσιο. Παράλληλα, αποφασίστηκε να εντατικοποιηθούν οι έλεγχοι του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας, ενώ και η Εθνική Αρχή Διαφάνειας θα έχει πρόσβαση στα στοιχεία του εργαζόμενου πληθυσμού της χώρας, σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, προκειμένου να διασταυρώνει τα στοιχεία.
Προφανής στόχος της κυβέρνησης είναι να ελέγξει τις εστίες μετάδοσης του κορωνοϊού στους χώρους δουλειάς, αλλά και να περιορίσει τα πιθανά φαινόμενα καταστρατήγησης της νομοθεσίας. Στο ίδιο πλαίσιο άλλωστε εντάσσεται και η απόφαση να προ-δηλώνονται οι αναστολές σύμβασης του Φεβρουαρίου, καθώς είχε διαπιστωθεί ότι η εκ των υστέρων δήλωση στο σύστημα «Εργάνη» οδηγούσε σε ακύρωση των όποιων ελέγχων.
Είναι ενδεικτικό ότι το τελευταίο διάστημα, ήταν πολλές οι καταγγελίες για εργοδότες που δήλωναν εργαζόμενούς τους σε αναστολή σύμβασης εργασίας, αλλά στην πραγματικότητα τους αναγκάζουν να δουλεύουν κανονικά, είτε με τηλεργασία από το σπίτι είτε ακόμη και στον φυσικό χώρο εργασίας.
Σε άλλες περιπτώσεις, επιχειρηματίες έκλειναν κάποια από τα καταστήματα του ομίλου τους, δήλωναν τους εργαζόμενους σε αναστολή και τους απασχολούσαν σε άλλο κατάστημα του ίδιου ομίλου που παρέμενε ανοιχτό.
Καταγγελίες υπήρχαν και όσον αφορά την τηλεργασία, καθώς πολλές ήταν οι επιχειρήσεις που ενώ δήλωναν τους εργαζόμενους σε εξ αποστάσεως εργασία, προκειμένου να είναι συνεπείς με την υποχρέωση για 50% του προσωπικού σε τηλεργασία, ανάγκαζαν κάποιους ή όλους εξ αυτών να βρίσκονται στον φυσικό χώρο δουλειάς.
Η ομάδα Αντι-Covid-19 της ΓΣΕΕ έχει δεχθεί 2.000 καταγγελίες για «αναστολές-μαϊμού» από τον Μάιο του 2020 μέχρι σήμερα. Οι 500 από αυτές αφορούν το δεύτερο lockdown από τον Νοέμβριο έως σήμερα, ενώ άλλες 1.500 καταγγελίες είχαν γίνει από τον Μάιο έως τον Νοέμβριο.
Βέβαια, οι όποιοι έλεγχοι δεν είχαν ιδιαίτερα αποτελέσματα. Σύμφωνα με πληροφορίες, το ΣΕΠΕ μετά από περίπου 12.000 ελέγχους είχε διαπιστώσει μόλις 130 εργαζόμενους που ενώ είχαν δηλωθεί σε αναστολή, εργάζονταν. Προφανώς και η εκ των υστέρων δήλωση της αναστολής βοήθησε στον μικρό αριθμό των διαπιστωμένων παραβάσεων.
Κατά την πρόσφατη σύσκεψη του ΣΕΠΕ στο υπουργείο Εργασίας, αποφασίστηκε το σχέδιο δράσης για το 2021 με γνώμονα, αφενός, τα δεδομένα της πανδημίας και αφετέρου, το ιστορικό της παραβατικότητας των κλάδων της αγοράς. Έτσι, οι έλεγχοι εκτιμάται ότι θα αυξηθούν, αφενός, σε περιοχές με αυξημένο επιδημιολογικό φορτίο, αφετέρου, σε κλάδους όπως ταχυμεταφορές, αποθήκευση, υγεία, delivery, τηλεφωνική εξυπηρέτηση κ.α.
Αναλυτικά, τα μέτρα που ελήφθησαν το τελευταίο διάστημα είναι:
- Προδήλωση των αναστολών τουλάχιστον μία εργάσιμη ημέρα πριν από την έναρξη ισχύος τους. Προαναγγελία θα υπάρχει και στην περίπτωση της τηλεργασίας.
- Ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα στην Ψηφιακή Πύλη του Δημοσίου gov.gr (ergasiatesting.gov.gr), όπου οι εργοδότες με επιχειρήσεις άνω των 20 ατόμων θα μπορούν να δηλώνουν τους εργαζομένους τους, ώστε να κάνουν rapid test για Covid-19.
- Εντατικοποίηση των ελέγχων του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) σε χώρους δουλειάς για την τήρηση των μέτρων όσον αφορά στους κανόνες για την τηλεργασία, τη χρήση μη ιατρικής μάσκας και την τήρηση των αποστάσεων.
- Όσοι εργαζόμενοι βρίσκονται σε καθεστώς τηλεργασίας ή σε καθεστώς αναστολής συμβάσεων εργασίας δεν μπορούν να διαθέτουν βεβαιώσεις μετακίνησης είτε από τον εργοδότη τους, είτε από το σύστημα «Εργάνη», είτε από το forma.gov.gr. Οι άδειες μετακίνησης που βρίσκονται σε ισχύ για αυτούς τους εργαζόμενους παύουν να ισχύουν και η μετακίνησή τους θα γίνεται με τη χρήση των 6 επιλογών του sms στο 13033.
- Όσοι είναι αυτοαπασχολούμενοι, επιστήμονες και ελεύθεροι επαγγελματίες, μαζί με τη βεβαίωση «τύπου Α’» που εκδίδεται από το forma.gov.gr, θα πρέπει να έχουν κάθε φορά που τους ζητείται εκτύπωση από το Taxisnet των φορολογικών στοιχείων φυσικού προσώπου και επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Οι έλεγχοι της τήρησης των μέτρων θα πραγματοποιούνται στη βάση της προδήλωσης που γίνεται στο σύστημα «Εργάνη» για τους ευρισκόμενους σε τηλεργασία, σε καθεστώς αναστολής συμβάσεων ή εμπίπτουν στην κατηγορία του αναγκαίου προσωπικού.
Για τον δημόσιο τομέα, οι έλεγχοι θα γίνονται με βάση το πλάνο εργασιών που οφείλουν να διαθέτουν οι δημόσιες υπηρεσίες, από το οποίο θα αποδεικνύεται ότι λειτουργούν μόνο με το απολύτως αναγκαίο προσωπικό. Οι βεβαιώσεις κίνησης θα πρέπει να φέρουν τη στρογγυλή σφραγίδα της υπηρεσίας, με τη φροντίδα των οικείων διευθύνσεων προσωπικού, ενώ θα διενεργούνται συστηματικοί έλεγχοι για την ορθή εφαρμογή των διατάξεων του υπαλληλικού κώδικα.
Τέλος, η Εθνική Αρχή Διαφάνειας θα έχει άμεση διασταυρωτική πρόσβαση σε όλα τα στοιχεία του εργαζόμενου πληθυσμού της χώρας, στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.