Το κατάλληλο μείγμα μεταξύ παθητικών και ενεργητικών πολιτικών, με περιορισμό των επιχειρήσεων ή του αριθμού των εργαζόμενων που θα μπορούν να συμμετέχουν στο μέτρο της αναστολής συμβάσεων και ένταξη περισσότερων επιχειρήσεων σε στοχευμένα προγράμματα στήριξης της απασχόλησης, αναζητεί το οικονομικό επιτελείο, αναγνωρίζοντας ότι «οι αντοχές του προϋπολογισμού είναι πεπερασμένες».
Είναι χαρακτηριστική η πρόσφατη δήλωση του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Θόδωρου Σκυλακάκη στον Σκάι, ότι «το δημόσιο αντέχει να στηρίζει τις επιχειρήσεις όσο χρειαστεί», διευκρινίζοντας ωστόσο ότι όσο περνάει ο χρόνος, αυτό θα πρέπει να γίνεται με όλο και πιο στοχευμένα μέτρα, ώστε να μην ξεπεραστούν κάποια όρια στα δημόσια οικονομικά.
Όπως έχει αποκαλύψει το Euro2day.gr, ειδικά για τη στήριξη της απασχόλησης, το οικονομικό επιτελείο αναζητεί τη μετάβαση στην επόμενη μέρα, όταν και όπως τα επιδημιολογικά στοιχεία το επιτρέψουν, με ένα μείγμα παλαιών και νέων μέτρων.
Έτσι, για παράδειγμα, ειδικά στο θέμα των αναστολών συμβάσεων, τον ακρογωνιαίο λίθο στήριξης της απασχόλησης όλο αυτό το διάστημα κατά το οποίο η πανδημία Covid-19 ανέτρεψε τα πάντα στην εγχώρια όπως και στην παγκόσμια οικονομία, εξετάζεται η σταδιακή μείωση των επιχειρήσεων που πλήττονται και η διασύνδεσή της με τον τζίρο των επιχειρήσεων. Στόχος είναι να στηριχθούν, αφενός, οι κλειστές επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι σε αυτές, αφετέρου, οι επιχειρήσεις με μειωμένο τζίρο, π.χ. από 30% και πάνω, για όλο το 2020.
Στα σενάρια που επεξεργάζονται στο οικονομικό επιτελείο, υπάρχει και αυτό της διασύνδεσης του μέτρου και με τον αριθμό των εργαζόμενων σε κάθε επιχείρηση, ενώ θεωρείται πολύ πιθανό να υπάρξει πλαφόν στον αριθμό του προσωπικού που θα μπορεί να τεθεί σε αναστολή κάθε μήνα.
Στον αντίποδα, στήριξη αναμένεται να υπάρξει στο πρόγραμμα «Συν-Εργασία», που ήδη έχει επεκταθεί μέχρι το τέλος του μήνα και εκτιμάται ότι θα επεκταθεί και για τους επόμενους. Καθώς μάλιστα το πρόγραμμα εξακολουθεί να καταγράφει χαμηλή συμμετοχή, υπάρχουν σενάρια μικρο-παρεμβάσεων, προκειμένου να γίνει πιο ελκυστικό.
Όπως επισημαίνει μιλώντας στο Euro2day.gr ο εργατολόγος Γιάννης Καρούζος, σκοπός του μηχανισμού «Συν-Εργασία» είναι η παροχή στήριξης, με τη μορφή οικονομικής ενίσχυσης βραχυχρόνιας εργασίας, στους εργαζόμενους επιχειρήσεων -εργοδοτών του ιδιωτικού τομέα με στόχο τη διατήρηση των θέσεων εργασίας πλήρους απασχόλησης. Ήδη, το μέτρο έχει πάρει παράταση έως τις 28/2/2021 και εκτιμάται ότι θα αποτελέσει ένα από τα ισχυρά όπλα του οικονομικού επιτελείου, κατά το επόμενο διάστημα.
Σήμερα, δικαίωμα ένταξης στον μηχανισμό έχουν όλες οι επιχειρήσεις συνεχούς ή εποχικής λειτουργίας, ανεξαρτήτως ΚΑΔ, με προϋπόθεση να παρουσιάζουν μείωση κατά τουλάχιστον 20% του κύκλου εργασιών σε σχέση με τον κύκλο εργασιών αναφοράς, ανάλογα με τον μήνα ένταξής τους στον μηχανισμό και το είδος των φορολογικών βιβλίων.
Όπως επισημαίνει ο κ. Καρούζος, λαμβάνοντας υπόψη τις συνεχείς εναλλαγές στο άνοιγμα της αγοράς που συνεπάγονται αυξομείωση του κύκλου εργασιών κατά περίπτωση, η πρόβλεψη για περιορισμό κατά 20% αποκλείει πλήθος εταιρειών από την ένταξή τους στον μηχανισμό για τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο 2021, κατά τους οποίους ήταν ανοικτά τα μαγαζιά. Στην πράξη, ο γνωστός εργατολόγος εκτιμά ως απαραίτητη την αναπροσαρμογή του ποσοστού μείωσης του κύκλου εργασιών καθώς οι συνέπειες για την αγορά εργασίας κρίνονται άκρως επικίνδυνες. Και επισημαίνει ότι θα πρέπει επίσης να εξετασθεί το ενδεχόμενο απαγόρευσης απολύσεων των εργαζομένων που συμμετείχαν στον μηχανισμό για επαρκές χρονικό διάστημα μετά τη λήξη ένταξης.
Ο αρμόδιος υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης έχει ήδη ξεκαθαρίσει ότι όσο αναγκαία ήταν η διαχείριση και η ενίσχυση της αγοράς εργασίας κατά την περίοδο της πανδημίας, άλλο τόσο θα πρέπει να είναι και την περίοδο χαλάρωσης των μέτρων.
Να σημειωθεί ότι, σήμερα, οι επιχειρήσεις των οποίων αναστέλλεται η δραστηριότητα με εντολή δημόσιας αρχής, για όσο χρονικό διάστημα οι συμβάσεις των εργαζομένων τους τελούν σε αναστολή, υποχρεούνται να μην προβούν σε μειώσεις προσωπικού με καταγγελία σύμβασης εργασίας.
Εργοδότες του ιδιωτικού τομέα που πλήττονται, υποχρεούνται για όσο διάστημα εργαζόμενοί τους είναι σε ανατολή, να μην προβούν σε μειώσεις προσωπικού. Οι επιχειρήσεις αυτές υποχρεούνται μετά το πέρας της αναστολής των συμβάσεων εργασίας να διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας και με το ίδιο είδος σύμβασης, για χρονικό διάστημα ίσο με το χρονικό διάστημα της αναστολής των συμβάσεων εργασίας. Σε περίπτωση που οι συμβάσεις εργασίας τίθενται σε αναστολή σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα, λαμβάνεται υπόψη το συνολικό διάστημα που οι επιχειρήσεις έκαναν χρήση του μέτρου της αναστολής.
Βέβαια, όπως επισημαίνει ο κ. Καρούζος, η διαφορετική αντιμετώπιση ανάμεσα σε πληττόμενους και κλειστούς με κρατική εντολή, ως προς τη ρήτρα διατήρησης θέσεων εργασίας, μετά τη λήξη του μέτρου της αναστολής συμβάσεων, δημιουργεί δεσμεύσεις και εργαζόμενους δύο ταχυτήτων. Και προτείνει η ρήτρα διατήρησης να επεκταθεί και στους κλειστούς με κρατική εντολή, για να διασφαλιστούν οι θέσεις εργασίας.
Και νέα προγράμματα
Παράλληλα, στο υπουργείο Εργασίας σχεδιάζουν και νέα γενιά επιδοτούμενων προγραμμάτων, που θα αφορούν τους πλέον πληττόμενους από την πανδημία του κορωνοϊού κλάδους της οικονομίας, όπως είναι η εστίαση, ο τουρισμός και το λιανεμπόριο.
Πρόκειται για προγράμματα που θα ξεκινήσουν πιθανότατα μετά την Άνοιξη και θα περιλαμβάνουν ένα μείγμα επιδοτήσεων και επαγγελματικής κατάρτισης, με στόχο να στηριχθεί στην πράξη η αγορά εργασίας και κυρίως κρίσιμοι κλάδοι της που έχουν υποστεί σημαντικότατο πλήγμα από την πανδημία. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, τα νέα αυτά προγράμματα επιδοτούμενης απασχόλησης θα επιδιωχθεί να ενταχθούν στα μέτρα του Ταμείου Ανάκαμψης.
Έκτακτα μέτρα και αναστολές
Εν τω μεταξύ, με ανακοίνωσή του το πληροφοριακό σύστημα «Εργάνη» του υπουργείου Εργασίας επισημαίνει ότι εκτάκτως και μετά την επιβολή της απαγόρευσης λειτουργίας επιχειρήσεων το Σαββατοκύριακο, είναι δυνατή από τις επιχειρήσεις - εργοδότες η υποβολή δηλώσεων αναστολής συμβάσεων εργασίας των εργαζομένων τους και μόνο για το Σάββατο 6/2/2021 εκτός διαδικασίας προαναγγελίας και το αργότερο μέχρι και σήμερα, Δευτέρα, 8/2/2021.